Şu ana kadar Bitcoin ve altcoin'lerin fiyat hareketleri ve piyasadaki durumları hakkında notlarımı Steemit'te almaya çalışmıştım. Ama Bitcoin'i ve cryptocurrency piyasasını takip edenlerden çok daha fazla kişinin Bitcoin'i merak ettiği ve anlamaya çalıştığı düşünüldüğünde pazarın kendisinden çok Bitcoin'in ne olduğunu anlatmak şu aşamada biraz daha önemli görünüyor. Bu nedenle piyasa ile ilgili analizlere bir süreliğine ara verip Bitcoin kavramını teknolojisi ve felsefesiyle en kapsamlı şekilde açıklamaya çalışacağım. Sorularınız olursa sormaktan çekinmeyin "Bitcoin nereden alınır?" da dahil olmak üzere, hepsini buradan zaman buldukça cevaplayacağım.

Bitcoin Nedir?

Bitcoin, 31 Ekim 2008'de Satoshi Nakomoto takma ismiyle kriptografi forumlarında yayınlanan bir makalede internet üzerinden kullanılabilecek bir para biriminin duyurulmasıyla fikir olarak ortaya çıkmıştır. Bu makaleden yaklaşık 2 ay kadar sonra ilk blok'un 9 Ocak 2009'da yayınlanmasıyla hayata geçmiştir.

Bitcoin aslında Bitcoin Adresi ve bu adrese ait Bitcoin miktarlarının yazılı olduğu bir dosyadan ibarettir. Bu veri dosyası her 10 dakikada bir, son 10 dakikada yayınlanan Bitcoin transferi işlemlerinin yeni bir blok ile ana dosyaya eklenmesi ile bir trene vagonların eklenmesi gibi büyümektedir. Bu veri dosyası milyonlarca ayrı işlemcide (Bitcoin madencisi olarak isimlendirilir, isterseniz siz de madenci olarak bu dosyayı işleyebilirsiniz) vardır ve bu işlemciler her 10 dakikada yeni gelen blok ile dosyayı güncellerler. Yeni blok ekleyebilmek için zorluk düzeyi yüksek matematiksel bir işlemin diğer tüm madencilerden önce çözülmesi gerekmektedir. Bu işlemi çözen madenci son 10 dakikada Bitcoin ağında yapılan Bitcoin transferlerini son blok'a ekler. Transfer başına madenciye ödenen transfer ücretlerini (fee) alır. Bununla birlikte ödül olarak o blok için yeni üretilen Bitcoin'in sahibi olur. Şu an için yeni blok ödülü 12,5 BTC'dir.

Temel Kavramlar

Bitcoin konusunda kavramlar fazla ve detaylı olduğu için bunları açıklamakla işe başlamak en doğrusu.

• BTC: Bitcoin. Dijital para birimi.
• BCC: Bitcoin Cash (Anlatması biraz zor ama bu başka bir kripto para, 1 Ağustos 2017 tarihinden sonra bir grup Bitcoin madencisi bazı teknik konularda anlaşamadığı için Bitcoin yazılımında farklı bir değişiklik yaparak blok büyüklüklerini arttırdı. Bu değişikliği uygulayabilmek için farklı bir zincir oluşturdular. Bu blok zincirindeki kripto paranın adı Bitcoin Cash. Şu an Bitcoin'in yaklaşık 1/8'i fiyatında işlem görüyor.)
• Altcoin: Bitcoin dışında kalan alternative coin'ler için kullanılan genel tabir.
• Satoshi: Bitcoin'in bölünebilen en küçük parçası Yüz Milyon'da biri. 100.000.000 Satoshi = 1 BTC. Bitcoin 100 milyona kadar bölünebildiği için küçük miktarlar 0,00101141 BTC gibi değerlerle ifade edilebilmektedir.
• Fee: Bitcoin transferinin gerçekleşmesi için madenciye verilen komisyon ücreti (Transfer başına 50-60 kuruş arasında değişirken son zamanlarda kapasite nedeniyle zaman zaman 15-20 liraya kadar yükselmiştir. Azalması yönünde geliştirmeler yapılmaktadır. Bitcoin transferi ücretlerinde gönderilen miktarın önemi yoktur. 10 milyon TL değerindeki Bitcoin de 5 TL değerindeki Bitcoin de aynı komisyonla gönderilir.)

• Private Key: 52 karakterden oluşan (rakam, büyük harf ve küçük harf) şifre. Hesap şifresi. Ama normal şifrelerden biraz farklı. Bu şifreyi birinin bir anlığına görmesi geri dönülemez bir biçimde hesabınızı boşaltabilir ve hiçbir otorite çalınan Bitcoin'lerinizi size geri veremez. Bu yüzden Private Key'i bilgisayarınızda bir dosyaya yazamazsınız, bir virüsle ele geçirilebilir, bir internet sitesine elle yazamazsınız, Keylogger gibi klavye hareketlerini takip eden programlar ele geçirebilir. Bu nedenle private key'i internete bağlı olmayan kapalı bir ortamda tutan USB bellek gibi donanımları, veya sizin adınıza bu güvenliği sağlayan Exchange - Bitcoin Borsalarının cüzdanlarını ya da başka online cüzdanları kullanmak gerekmektedir. 

• Bitcoin Adresi ya da Public Key: Blok zinciri dosyasındaki Bitcoin'lerin bulunduğu hesap numarası. 34 karakterden oluşan (rakam, büyük harf ve küçük harf) adres. Her Public Key 52 karakterli bir Private Key'den yani şifreden oluşturulur. Private Key özel bir şifreleme işlemi ile Public Key'i oluşturmasına rağmen bu işlemi geri yönde yapmak şifrelemenin doğası nedeniyle mümkün değildir. Yani Private Key ile bir Public Key oluşturabilirsiniz ama elinizde Public Key varsa bu Public Key'e ait Private Key'i hiçbir şekilde bulamazsınız.
• Transaction Kodu: Bitcoin transferi kodu. Bu kod göndericinin Bitcoin adresi, alıcının Bitcoin adresi, gönderilecek Bitcoin miktarları bilgisini içerir. Bu kodun geçerli olması için bu bilgilerin Private Key yani şifre ile onaylanması gerekmektedir. Bu onay işlemi de şifreli bir şekilde yapılır. Bu kod yine şifreleme teknolojisi sayesinde madencinin hangi Bitcoin Adresinden hangi Bitcoin Adresine kaç Bitcoin transferi yapıldığını görmesini ve bu işlemin göndericinin Private Key'i tarafından imzalandığını kontrol etmesini sağlar. Ama bu işlemi yaparken kullanılan Private Key'i madenci de bu koddan geri dönerek göremez. Transaction kodu internete bağlı olmayan bir bilgisayarda oluşturularak sonradan internette de yayınlanabilir.
Resim Kaynağı
• Mining: Madencilik. Bitcoin madenciliği zorluk düzeyi yüksek matematiksel bir işlemi çözmek için çalıştırılan işlemcilerle yapılır. Yeni Bitcoinler Proof of Work konsepti ile yani bir işi yaptığını kanıtlayan (matematiksel işlemi çözen) madencilere ödül olarak dağıtılarak piyasaya sürülür. Madenciler yeni Bitcoin'leri çıkarma işlemini gerçekleştirirken Bitcoin ağında kullanıcıların yayınladığı Bitcoin transferlerini (transaction) yeni oluşturulan blok'a yazarak transferlerin gerçekleşmesini sağlarlar. Madencilik işleminin maliyeti işlemci satın almak ve işlemcileri çalıştırarak enerji tüketmektir. Bir Bitcoin madeni işlemci miktarına bağlı olarak ayda 100 binlerce $ elektrik faturası ödemektedir.
• Bitcoin Yazılımı: Bitcoin açık kaynak kodlu bir yazılımdır ve geliştirme dönemlerinde madencilerin %95'inin desteği aranılarak yine kaynak kodunda herkes tarafından görülebilen değişiklikler yapılmaktadır. Tasarımcısının dahi kimsenin bilmediği gizli bir yetkisi ya da hakimiyeti yoktur. Bitcoin yazılımı 10 dakikada bir blok üretimini sağlamak için sisteme bağlı işlemcilerin miktarına bağlı olarak çözülmesi gereken matematiksel işlemin zorluğunu değiştirmektedir. Bitcoin'in toplam miktarı ve üretimi kurulduğu günden bu yana algoritmik olarak bellidir. Toplam miktarı 21 milyon ile sınırlı olmak üzere şu an piyasadaki Bitcoin miktarı 16.543.712'dir, her gün ortalama 1800 yeni Bitcoin üretilmektedir.

Sıradaki Yazının Konusu:

 Bitcoin Nasıl Çalışır? Bitcoin Transferi Nasıl Gerçekleşir? Bitcoin Güvenli midir?