Dijital “Güven”: Blockchain

Hayatımızın her alanında olan değişim; Muazzam bir hızla alışkanlıklarımızı bir oyun hamuru gibi şekillendirirken, en büyük etkiyi dijital dönüşümler sağlıyor. Bilgisayarlar iş yapma şeklimizi, cep telefonları ve sosyal medya ise iletişim şeklimizi baştan aşağıya değiştirdi. Eskiden böyle bir makaleyi gazete veya dergilerden okurken, bugün Medium üzerinden okuyabiliyorsunuz, makaleyi tüm sosyal çevrenizle paylaşabiliyorsunuz, bana destek olabiliyorsunuz, antitezlerinizi veya tartışmak istediğiniz konuları yazarak, benimle direkt olarak iletişime geçebiliyorsunuz ve bunların gerçekleşmesi sadece saniyeler sürüyor. Bu ve benzeri sosyal medya platformlarının hayatımıza kattığı sayısız yenilikler, yeni değerler ve iş alanları oluşturdu. Değişime ayak uydurmak için çoğumuzun paylaşmaktan çekinmediği değerli kişisel verilerimiz hedef haline geldi. Teknoloji geliştikçe, haliyle sahtecilik ve dolandırıcılık da seviye atladı. Hiç tanımadığınız firmalardan, insanlardan aramalar, mesajlar ve e-postalar almaya başladık. Kişisel verilerimizin paylaşıldığı, açığa çıkartıldığı ve kötü niyetle işlendiğini, zaman zaman gün yüzüne çıkan skandallar aracılığıyla öğreniyoruz. Özetle tüm bu gelişmeler güven duygusunun azalmasına sebep oldu.

Güven duygusu dijital dönüşüme girdi ve karşımıza blockchain olarak çıktı. Blockchain güven algısını kökünden değiştirmekle beraber, toplumun ilerlemesine çok büyük katkı sağlayacak uygulamalarla da hayatımıza girmeye başladı. Bir hastane laboratuvarından bir diğerine güvenli bir şekilde gönderilen hasta verileri, herhangi bir idari bürokrasiye takılmadan ve kağıt işi gerektirmeden gerçekleşen işlemler, akıllı sözleşmeler sayesinde verimli bir şekilde işleyen nakliyat ve lojistik işlemler… Bu örnekler blockchain ile yapılabilecek uygulamalardan sadece birkaçı. Blockchain, temelde düğümler arasında yapılan ve içerisinde verilerin bulunduğu işlemlerin, güvenli bir şekilde kaydedildiği dağıtık bir veri tabanı olarak düşünülebilir. Hala emekleme aşamasında olan teknolojinin, teknik uzmanlık alanları sınırlı olabilir ancak potansiyeli hayal gücünüzle doğru orantılı.

Anlamak için sormak çok önemlidir. Blockchain felsefesini anlamanız ve hayal gücünüzü çalıştırmanıza yardımcı olmak için sorularımı aşağıdaki gibi sıralayabilirim:

•Merkezi otoritenin olmadığı bir toplum nasıl hareket etmeli?

•Akıllı sözleşmeler, hukuk, bankacılık, finans gibi merkezi yapıya bağımlılığı ortadan kaldırabilir mi? Ve kaldırmasını toplum olarak ister miyiz?

•Blockchain uygulamaları genellikle şirketler arası mı kullanılacak, yoksa müşterilere hizmet olarak mı sunulacak?

•Blockchain ağı milyonlarca düğümden oluştuğunda ve saniyede binlerce işlemle uğraşması gerektiğinde, bant genişliği ve bilgisayarların donanım kapasitesi yeterli olacak mı?

Blockchain ile bir bilgi devriminin daha henüz ilk aşamalarındayız. Bu dönemde teknolojiyle ilgili bilgi birikimi oluşturmak hem bireysel hem de ulus olarak önem arzediyor. Bu nedenle ülkemizde 2–3 Nisan 2018 tarihlerinde “1.Ulusal Blokzincir Çalıştayı” Tübitak tarafından düzenlendi. Blockchain ile ilgili birbirinden değerli kişiler, özel ve devlet kurumları, fikirlerini, projelerini ve teknolojinin geleceğini anlattılar. Ayrıca azımsanmayacak sayıda blockchain toplulukları mevcut. Buluşmalar, sosyal iletişim kanallarından haftalık görüşmeler ve fikir alışverişleri yapılıyor. Özetle, aklınıza gelebilecek tüm sorulara yanıt vermeye hazır kurum ve topluluklarımız var. Biraz araştırma yaptıktan sonra göreceksiniz ki toplum olarak blockchain teknolojisine yaklaşımımız oldukça umut verici. Toplum diyorum çünkü katıldığım organizasyonlarda yazılımcıdan hukukçuya, işletmeciden reklamcıya kadar her sektörden katılımcı bulunuyor. Bu çeşitlilik blockchain ile üreteceğimiz çözümlerin performansını yükseltecektir çünkü her sektörün eksikliklerini tek bir göz ile saptamak neredeyse imkansız.

Karşılıklı güven ve tecrübe paylaşımı olmalı ki blockchain teknolojisiyle ürettiğimiz çözümlerden tam anlamıyla fayda sağlayalım. Bu paylaşım ve ortak çalışmalar sonucu ortaya çıkarılacak blockchain uygulamaları, toplum alışkanlıklarımızı değiştirecek, güveni merkeze değil, birbirimize duymayı yeniden öğretecektir.