Agustín de Hipona runa kaymanta hatun yuyaysapa hina
Manan wakin razonkunallachu kan mayqenninchispas leenanchispaq huknin obra maestra San Agustín de Hipopóta, aswanpas chay tawa otaq phisqa llank’aykunamanta hukninmi, chaykunan occidental yuyayta sut’incharqanku, hinaspan qelqaqninta t’ikrarqanku, hinallataq maymanta hamusqankutapas Africamanta nacesqanmanta (Magreb cristiano kashaqtin), Europaq taytanpi
Gracias kay kawsaypaq nacesqanmanta (Tagaste, 354- hinaspa wañusqanmanta Hipopótamo, 430) payqa Iglesia Taytan hinaspa "mamanpa waqayninpa churin", Santa Mónica, chaymi payta ruwan cheqaq inspirador de la núcleo central de la personalidad qillqaqninchikmanta, payqa ancha pisi tiempollapim resaltarqa yachaysapa kayninpa filoyuq kayninwan, allin yuyayniyuq yuyaymanayninwanpas, chaymi hatun qillqakunawan ancha original yuyayta hapiyta atirqa. Huknin hatun hinaspa aswan transcendental kunankama atisqanku.
Ñawpaqtaqa Platon, Aristóteles hina siqikunawanlla tupachisqa; hinaspa ñawpaqninpi kaq kikin apóstol San Pablo de Tarso. Chay metanoia otaq cambio qhepamanmi niyta munarqan fariseoq kallpanmanta, k’arak sonqo kayninmantawan kuyuyta, paymi Gamalielpa wasinmanta alabakuq, judiokunaq tradicionninman hunt’aq kasqanmantapas anchatan munakurqan, chaymi mana iskayrayarqanchu traicioneropaq qhawarisqan runakunata wañuchinanpaq otaq facil-llata hap’inanpaq iñiywan huk peligroso secta judaísmomanta, chaytan kawsarqan, defienderqanpas: cristianokuna. Mana judío runakunaq hatun apostolnin kaspa, Cristoq qatiqninwan kuska: Pedro, ex Simon, cristiano kaypa iskay hatun pilarninkuna kaspa.
Chayraykun kay cristiano kay ñawpaqman puririyninqa manan qhawarikunmanchu huk regresión nisqalla hina, chaymanmi pipas chay fenómeno hina calificakunman, chaymi maskhan ukhu samariywan onqosqa runata huk estado de concienciaman apamunanpaq, chaypin atikunman willakuykunaman haykuyta otaq experienciakuna waqaychasqakunata wakmanta kawsachiyta the Aswan Ukhupi yuyarisqanchispiqa sapankanchismi cheqaq kaqkunata yuyariyta atinchis, kay kawsaymantapas, huk ñawpaq kawsaymantapas. Imapas aswan espiritualista sesionesmanta ichaqa karun original hinaspa auténtica experiencia cristianamanta.
Wakinkuna afirmaptinkupas, regresión nisqawan hampichikuypaqqa, mana allin yuyaykunata, sunqupi ch’aqwaykunata, mana allichasqa traumakunata ima, chay experienciakunata maskhanapaq, chaykunata yachanapaq, chaykunata atipanapaq, chay q’ipimanta kacharichikunapaq ima. Imaraykuchus regresión nisqapi kaq runaqa mana ima ratopipas conciencianta chinkachinchu, ukhu hipnosis mana llamk’achisqa kasqanrayku, chayrayku chay estadomanta lluqsispaqa yuyarinkuman chay experienciata.
Payqa Madaura llaqtapi, Cartago llaqtapi (chaypin rikch’arirqan teatroman, retórica nisqaman hatun munakuynin), Roma llaqtapi, Mediolanum (Milán) llaqtapipas, chaypin iñiyninman kutipusqanqa wiñarqan, chaypin yachachiqnin San Ambrosio 33 watanpi bautizakurqan. Mana ñawpaqtachu karqan cheqaq kaqpaq mana samayniyoq kaynin, chay mana samayniyoq sonqo, chaymi tukuy kawsayninpi sapa kutilla karqan. Imachus ancha allinta qatipakun Confesiones nisqa ñawinchaypi (niyta munani, yuyariymanta iskay hatun t’aqwiykunataqa Agustín de Hipopótamo, Marcel Proust ima ruwanqaku).
Ñawpaqtaqa chay cheqaq kaqta tarisqanmanta, mana sayk’uspa maskhaq hina, qhepamantaq defiendesqanmanta. Ciceronpa Hortencianmi ancha temprano tanqarqan filosofía nisqamanta anchata estudiananpaq. Chay hinaqa, qhepamanmi haykunqa imaynachus kanan hina chay allin reqsisqa maniqueismoman hinallataq qhepaman iskayrayayninmanpas, kay gnósticos nisqakunamanta. Ichaqa aswan decidiq influenciaqa kanqa Neoplatónico nisqa, Plotinotaqmi aswan yanapaqnin kanqa. Chaylla, chaymi permitisunki chaninchanaykipaq estudioykita San Ambrosio de Milánwan tupasqaykipi.
Hinaspa chay tonopi, chay pachanpi iglesiaq taytankunawan, ñawpaqninpi kaqkunawanpas.
Agustinpi maypichus qespichisqa kanman chayta qhawarispan iskay t’ikrakuykuna kan -chaykunaqa hukllan Cristoq munakuyninpi-. Huk yuyaysapa tikray (Neoplatonistakuna ñawpaqpi kaptin) hinallataq espiritual tikray (San Ambrosio de Milánwan). Tukuy kaykunaqa nisunmanmi, munakuymanta existencialista rikuypi, ch’uya kaymanta t’aqwiypi, Diospa esencian hina, runaq hunt’asqa kaynin hina. Chayraykun paykunaqa chay dimensionpa figurankuna kanku maypichus Dios asuykun, chayqa ukhupin kashan: sonqo, ichaqa yuyaypas manan paymantaqa mana interesakuq kayta atinmanchu, kikinpi Hatun Allin kasqanrayku. Hinaspa razonqa allin kaqta yachayta munan hinaspa dueño kayta munan. Chay qhipaman wiñachisqa kanqa chay metafísica positiva y escolar creacionista nisqapaq, chaymi Santo Tomás de Aquinoman chayanqa, ejemplopaq.
Manan imapaschu llank’ayninwan takyachisqa: Diospa Llaqta: Munakuyqa origen hina, gérmenes hina, qhepaman sut’inchayta wiñachinapaq, chay evolución nisqa ruwaykunawan hinallataq cheqaq kaqpa, historiaq yanapayninwan ima, ñawpaq mana ruwasqa hina. Ichaqa aswan ukhu dimensionninpi caridad nisqapi, chaymi Diospa kikin esencian, Huklla, Trino.
Chayraykun huk texto disculpa mañakuq hinallataq dogmático, hinallataq kikinpa imayna kayninpi Platón, Ciceron Repúblicakunaman manukuq. Diospa Llaqtanpim rimakun razonwan iñiywan imahina kasqanmanta tapukuyqa, iñiywan culturawan tupanakuypa aspecto ukupi. Nisunmanmi, huk social-ética nisqa, praxis política nisqamanta rikuy hina. Chay Agustín nisqata qhawarispan, maykamachus ruwarqan huk cultura cristianota hatarichinanpaq, ñawpaqman purichinanpaqpas, aswanpas discutiykunawan defiendesqanmantapas.
#chayagustin
#cristianota
#cultura
#ñawpaqman