ᏣᎳᎩ ᎦᏬᏂᎯᏍᏗ ᏗᏕᏠᏆᏍᏙᏗ
Cherokee Language Dictionary
ɂ verb stems
Cherokee Nation of Oklahoma
Dictionary
Ꭴ
ᎤᏩᎫᎴᎦ [u¹wa²ku²³le³²ga] {ɂ} (vi) “he’s belching,
burping”
-
ᎠᎩᎫᎴᎦ [a¹gi²ku²³le³²ga]ᎤᏩᎫᎴᏨᎢ [u¹wa²ku²³le³²jv²³ɂi]ᎤᏩᎫᎴᎪᎢ [u¹wa²ku²³le³²go³ɂi]ᏣᎫᎴᎩ [ja²ku²le¹gi]ᎤᏩᎫᎴᎢᏍᏗ [ụ²wa²ku²³lẹ³ɂị²sdi]
ᎤᏩᎾᏫᎠ [u¹wa³na²wị³ɂa] {ɂ} (vi) “he’s shivering”
-
ᎠᎩᎾᏫᎠ [a¹gi³na²wị³ɂa]ᎤᏩᎾᏮᎢ [u¹wa³na²wv²³ɂi]ᎤᏩᎾᏫᏍᎪᎢ [u¹wa³na²wi³²sgo³ɂi]ᏣᎾᏩ [ja¹na²³wa]ᎤᏩᎾᏫᏍᏗ [ụ²wa¹na²³wi³²sdi]
ᎤᏪᎧᎭ [u¹we²kạ³ha] {ɂ} (vt) “he has it (animate)”
-
ᎠᎩᎧᎭ [a¹gi²kạ³ha]ᎤᏪᎧᎲᎢ [u¹we²kạ²hv²³ɂi]ᎤᏪᎧᎰᎢ [u¹we²kạ²ho³ɂi]ᏤᎧᎮᏍᏗ [je²kạ²he³sdi]—–
Ꭶ
ᎦᎦᏪᏍᎦ [ga²gạ²we²³sga] {ɂ} (vt) “he’s rowing,
paddling”
-
ᏥᎦᏪᏍᎦ [ji²gạ²we³sga]ᎤᏩᎦᏪᏒᎢ [u¹wa²gạ²we²³sv³ɂi]ᎦᎦᏪᏍᎪᎢ [ga²gạ²we²³sgọ³ɂi]ᎯᎦᏪᎯ [hi²gạ²we²³hi]ᎤᏩᎦᏪᏍᏗ [ụ²wa²gạ²we²³sdi]
ᎦᏁᎦ [ga²ne³ga] {ɂ} (vt) “he’s taking it (animal,
flexible object) somewhere by hand.”
-
ᏥᏁᎦ [ji²ne³ga]ᎤᏩᏅᏒᎢ [u¹wa²nv³sv²³ɂi]ᎦᏁᎪᎢ [ga²ne³go³ɂi]ᎯᏄᎦ [hi²nu¹ga]ᎤᏩᏅᏍᏗ [ụ²wa²nv¹sdi]
ᎦᏂᏙᎭ [ga²ni²³do³²ha] {ɂ} (vt) “he’s handling a long
object”
-
ᏥᏂᏙᎭ [ji²ni²³do³²ha]ᎤᏩᏂᏙᎸᎢ [u¹wa²ni²³do³²lv²³ɂi]ᎦᏂᏙᎰᎢ [ga²ni²³do³²ho³ɂi]ᎯᎾᏓ [hi²na²³da]ᎤᏩᏂᏓᏍᏗ [ụ²wa²ni²³da³²sdi]
ᎦᏆᏲᎯᎭ [ga²gwạ²yo²hị³ha] {ɂ} (vt) “he’s pecking it”
-
ᏥᏯᏆᏲᎢᎭ, ᏥᏆᏲᎢᎭ [ji²ya²gwạ²yọ²ɂị³ha, ji²gwạ²yọ²ɂị³ha]ᎤᏩᏆᏲᏢᎢ [u¹wa²gwạ²yo²hlv²³ɂi]ᎦᏆᏲᎯᎰᎢ [ga²gwạ²yo²hị²ho³ɂi]ᎯᏯᏆᏲᎠ, ᎯᏆᏲᎭ [hi²ya²gwạ²yọ²ɂa, hi²gwạ²yo²³ha]ᎤᏩᏆᏲᏍᏗ [ụ²wa²gwạ²yo²sdi]
ᎦᏇᏅᏍᎦ [ga²kwe²nv²sga] {ɂ} (vt) “he’s wrapping him,
it”
-
ᏥᏯᏇᏅᏍᎦ, ᏥᏇᏅᏍᎦ [ji²ya¹kwe²nv²sga, ji¹kwe²nv²sga]ᎤᏩᏇᏅᏅᎢ [u¹wa²kwe²nv²hnv²³ɂi]ᎦᏇᏅᏍᎪᎢ [ga²kwe²nv²sgo³ɂi]ᎯᏯᏇᏅᎾ, ᎯᏇᏅᎾ [hi²ya¹kwe²nv²³na, hi²kwe²nv²³na]ᎤᏩᏇᏅᏗ [ụ²wa²kwe²nvh²di]
ᎦᏌᏁᎾᏛᏍᎦ [ga³sạ²ne²³nạ³dṿ²sga] {ɂ} (vt) “he’s
attaching it (flexible), behind it”
-
ᏥᏌᏁᎾᏛᏍᎦ [ji³sạ²ne²³nạ³dṿ²sga]ᎤᏩᏌᏁᎾᏛᏅᎢ [u¹wa³sạ²ne²³na³dv¹nv²³ɂi]ᎦᏌᏁᎾᏛᏍᎪᎢ [ga³sạ²ne²³nạ³dv²sgo³ɂi]ᎯᏌᏁᎾᏛᎦ [hi¹sạ²ne²nạ²dv¹ga]ᎤᏩᏌᏁᎾᏛᏗ [ụ²wa¹sạ²ne²³nạ³dv¹di]
ᎦᏌᏆᎴᎯᎭ [ga²sạ²gwạ²le²³hị³ha] {ɂ} (vt) “he’s rolling
him, it”
-
ᏥᏯᏌᏆᎴᎯᎭ, ᏥᏌᏆᎴᎯᎭ [ji²ya¹sạ²gwạ²le²³hị³ha, ji¹sạ²gwạ²le²³hị³ha]ᎤᏩᏌᏆᎴᏢᎢ [u¹wa²sạ²gwạ²le²³hlv³ɂi]ᎦᏌᏆᎴᎯᎰᎢ [ga²sạ²gwạ²le²³hị³ho³ɂi]ᎯᏯᏌᏆᎴᎦ, ᎯᏌᏆᎴᎦ [hi²ya¹sạ²gwạ²le²³ga, hi²sạ²gwa²le²³ga]ᎤᏩᏌᏆᎴᏍᏗ [ụ²wa²sạ²gwạ²le²³sdi]
ᎦᏌᏙᏍᎦ [ga²sạ²do³²sga] {ɂ} (vt) “he’s pushing him,
it”
-
ᏥᏯᏌᏙᏍᎦ, ᏥᏌᏙᏍᎦ [ji²ya¹sạ²do³²sga, ji¹sạ²do³²sga]ᎤᏩᏌᏙᏴᎢ [u¹wa²sạ²do³²hyv²³ɂi]ᎦᏌᏙᏍᎪᎢ [ga²sạ²do³²sgo³ɂi]ᎯᏯᏌᏙᏯ, ᎯᏌᏙᏯ [hi²ya¹sạ²do¹hya, hi²sạ²do¹hya]ᎤᏩᏌᏙᏍᏗ [ụ²wa²sạ²do¹sdi]
ᎦᏒᏂᎦ [ga²svnh²ga] {ɂ} (vt) “he’s whistling”
-
ᏥᏒᏂᎦ [ji¹svnh²ga]ᎤᏩᏒᏂᏨᎢ [u¹wa²svnh²jv²³ɂi]ᎦᏒᏂᎪᎢ [ga²svnh²go³ɂi]ᎯᏒᏂᎩ [hi²svnh²gi]ᎤᏩᏒᏂᏍᏗ [ụ²wa²svn²sdi]
ᎦᏒᏛᏍᎦ [ga³sv²tṿ³sga] {ɂ} (vt) “he’s piling it up”
-
ᏥᏒᏚᎥᏍᎦ [ji³sv²tṿ³sga]ᎤᏩᏒᏔᏅᎢ [u¹wa³sv²tạ³nv³ɂi]ᎦᏒᏛᏍᎪᎢ [ga³sv²tṿ³sgọ³ɂi]ᎯᏒᏛᎦ [hi¹sv²tv¹ga]ᎤᏩᏒᏘᏗ [ụ²wa¹sv²³tdi]
ᎦᏓᎷᎩᎠ [ga²dạ²lu²³gị³ɂa] {ɂ} (vt) “he’s plowing it”
-
ᏥᏓᎷᎩᎠ [ji²dạ²lu²³gị³ɂa]ᎤᏩᏓᎷᎦᏅᎢ [u¹wa²dạ²lu²³ga³²nv²³ɂi]ᎦᏓᎷᎩᏍᎪᎢ [ga²dạ²lu²³gi³²sgo³ɂi]ᎯᏓᎷᎬᎦ [hi²dạ²lu²gv¹ga]ᎤᏩᏓᎷᎪᏗ [ụ²wa²dạ²lu²³go³²di]
ᎦᏕᏯᏍᏗᎭ [ga²dey²³sdị²ha] {ɂ} (vt) “he’s turning it”
-
ᏥᏕᏯᏍᏗᎭ [ji²de²³ya³²sdị²ha]ᎤᏩᏕᏯᏍᏔᏅᎢ [u¹wa²dey²³stạ²nv²³ɂi]ᎦᏕᏯᏍᏗᏍᎪᎢ [ga²dey²³sdi²sgo³ɂi]ᎯᏕᏯᏍᏓ [hi²dey²sda]ᎤᏩᏕᏯᏍᏙᏗ [ụ²wa²dey²³sdoh²di]
ᎦᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏗᎭ [ga²di³gwạ²lv²dey²³sdị²ha] {ɂ} (vt) “he’s
spinning it”
-
ᏥᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏗᎭ [ji²di³gwạ²lv²dey²³sdị²ha]ᎤᏩᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏔᏅᎢ [u¹wa²di³gwạ²lv²dey²³stạ²nv²³ɂi]ᎦᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏗᏍᎪᎢ [ga²di³gwạ²lv²dey²³sdi²sgo³ɂi]ᎯᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏓ [hi²di¹gwạ²lv²dey²³sda]ᎤᏩᏗᏆᎸᏕᏯᏍᏙᏗ [ụ²wa²di¹gwạ²lv²dey²³sdoh²di]
ᎦᏘᎭ [ga²tị³ha] {ɂ} (vt) “he’s stabbing him, it”
-
ᏥᏯᏘᎭ, ᏥᏘᎭ [ji²ya¹tị²ha, ji¹tị²ha]ᎤᏩᏘᏢᎢ [u¹wa²tị²hlv²³ɂi]ᎦᏘᎰᎢ [ga²tị³họ³ɂi]ᎯᏯᏘᎦ, ᎯᏘᎦ [hi²ya¹tị²ga, hi²tị²ga]ᎤᏩᏘᏍᏗ [ụ²wa²tị²sdi]
ᎦᏚᎲᏍᎦ [ga³du²hṿ³sga] {ɂ} (vt) “he’s baking it”
-
ᏥᏚᎲᏍᎦ [ji³du²hṿ³sga]ᎤᏩᏚᏅᎢ [u¹wa³du²hnv²³ɂi]ᎦᏚᎲᏍᎪᎢ [ga³du²hṿ²sgo³ɂi]ᎯᏚᎲᎦ [hi¹du²hv¹ga]ᎤᏩᏘᏗ [u²wa¹tdi]
ᎦᏟᏏᎭ [ga³hli²sị³ha] {ɂ} (vt) “he’s gathering it”
-
ᏥᏟᏏᎭ [ji³hli²sị³ha]ᎤᏩᏟᏌᏅᎢ [u¹wa³hli²sạ²hnv²³ɂi]ᎦᏟᏏᏍᎪᎢ [ga³hli²si²³sgọ³ɂi]ᎯᏟᏌ [hi¹hli²³sa]ᎤᏩᏟᏐᏗ [ụ²wa¹hli²³soh³di]
ᎦᏠᎯᎭ [ga³dlo²hị³ha] {ɂ} (vt) “he’s strapping it”
-
ᏥᏠᎯᎭ [ji³dlo²hị³ha]ᎤᏩᏠᏢᎢ [u¹wa³dlo²hlv²³ɂi]ᎦᏠᎯᎰᎢ [ga³dlo²hị²ho³ɂi]ᎯᏠᎦ [hi¹dlo²³ga]ᎤᏩᏠᏍᏗ [ụ²wa¹dlo²³sdi]
ᎦᏡᏍᎦ [ga³hlụ²sga] {ɂ} (vt) “he’s piling it up”
-
ᏥᏡᏍᎦ [ji³hlụ²sga]ᎤᏩᏡᏅᎢ [u¹wa³hlụ²nv²³ɂi]ᎦᏡᏍᎪᎢ [ga³hlụ²sgo³ɂi]ᎯᏡᎦ [hi¹hlu¹ga]ᎤᏩᏡᏍᏗ [ụ²wa¹hlụ³sdi]
ᎦᏣᎦᎵᎭ [ga²jạ²gạ²lị³ha] {ɂ} (vt) “he’s ripping it”
-
ᏥᏣᎦᎵᎠ [ji²jạ²gạ²li³ɂa]ᎤᏩᏣᎦᎸᎲᎢ [u¹wa²jạ²gạ²lv²hv²³ɂi]ᎦᏣᎦᎵᏍᎪᎢ [ga²jạ²gạ²li²³sgọ³ɂi]ᎯᏣᎦᎳ [hi²jạ²gạ²la]ᎤᏩᏣᎦᎸᏗ [ụ²wa²jạ²gahl²di]
ᎦᏣᎵᎪᏍᎦ [ga²jạ²lị²go²³sga] {ɂ} (vt) “he’s scratching
him, it”
-
ᏥᏯᏣᎵᎪᏍᎦ, ᏥᏣᎵᎪᏍᎦ [ji²ya²jạ²lị²go³sga, ji²jạ²lị²go³sga]ᎤᏩᏣᎵᎪᏒᎢ [u¹wa²jạ²lị²go²³sv³ɂi]ᎦᏣᎵᎪᏍᎪᎢ [ga²jạ²lị²go²³sgọ³ɂi]ᎯᏯᏣᎵᎪᎳ, ᎯᏣᎵᎪᎳ [hi²ya²jạ²lị²go²³la, hi²jạ²lị²go²³la]ᎤᏩᏣᎵᎪᏍᏗ [ụ²wa²jạ²lị²go²³sdi]
ᎦᏣᏲᎯᎭ [ga²jạ²yo²hị³ha] {ɂ} (vt) “1. he’s pricking
him, it 2. he’s giving him an injection”
-
ᏥᏯᏣᏲᎢᎭ, ᏥᏣᏲᎢᎭ [ji²ya²jạ²yọ²ɂị³ha, ji²jạ²yọ²ɂị³ha]ᎤᏩᏣᏲᏢᎢ [u¹wa²jạ²yo²hlv²³ɂi]ᎦᏣᏲᎯᎰᎢ [ga²jạ²yo²hị²ho³ɂi]ᎯᏯᏣᏲᎠ, ᎯᏣᏲᎭ [hi²ya²jạ²yọ²ɂa, hi²jạ²yo²³ha]ᎤᏩᏣᏲᏍᏗ [ụ²wa²jạ²yo²sdi]
ᎦᏥᏃᏏᎭ [ga²chị²no²sị³ha] {ɂ} (vt) “he’s straightening
it”
-
ᏥᏥᏃᏏᎭ [ji¹chị²no²sị³ha]ᎤᏩᏥᏃᏌᏅᎢ [u¹wa²chị²no²sạ²hnv²³ɂi]ᎦᏥᏃᏏᏍᎪᎢ [ga²chị²no²sị²³sgọ³ɂi]ᎯᏥᏃᏌ [hi²chị²no²³sa]ᎤᏩᏥᏃᏐᏗ [ụ²wa²chị²no²soh²di]
ᎦᏨᏩᏍᏗᎭ [ga³jv²wa³²sdị²ha] {ɂ} (vt) “he’s wringing it
out”
-
ᏥᏨᏩᏍᏗᎭ [ji³jv²wa³²sdị²ha]ᎤᏩᏨᏩᏍᏔᏅᎢ [u¹wa³jv²wa³²stạ²nv²³ɂi]ᎦᏨᏩᏍᏗᏍᎪᎢ [ga³jv²wa³²sdi²sgo³ɂi]ᎯᏨᏩᏍᏓ [hi¹jv²wa¹sda]ᎤᏩᏨᏩᏍᏙᏗ [ụ²wa¹jv²³wa³²sdoh²di]