Dolar Nereye Gidiyor? [Cointurk 31.Projesi][mehkimye#9855]

Reel para piyasalarının amiral gemisi olarak görülen ve tüm dünyada global bir para birimi olarak kabul edilmiş olan dolar, son haftalarda Türkiye'de ciddi yükseliş içimdedir. Bu durumun uzun süre devam edeceği birçok analist ve finans uzmanı tarafından da söylenmektedir. Dolar ithalat ve ihracatta en çok kullanılan para birimi olması nedeniyle, Türkiye ve daha birçok ülkenin ekonomisinde belirleyici özelliğe sahiptir. Dolar yükselişinin temel sebeplerinden birisi de, girdilerin çıktıya göre çok düşük kalması gösterilebilir.

Dolar'a karşı bir ülkenin kendi para birimini güçlendirmesinin yolu, ihracat rakamlarının ithalat rakamlarına göre daha yüksek olmasıdır. Ülkemizin üretim konusunda kısır kalması ve üretilen ürünlerin ihracat değerinin düşük olması TL'nin zayıflamasına sebep olmaktadır. Türkiye'nin yüksek teknoloji ürünü üretme konusunda geri kalması, yan sanayi dahil birçok endüstriyel noktada sıkıntılı olması ve ham madde fiyatlarının çok yüksek fiyatlandırılması, tarım ülkesi profiline sahip olduğumuz halde birçok tarım ürününü ithal etmemiz, dolara karşı direncimizin düşük olmasına neden olmaktadır.

Dolar'ın şimdilik 4.60-4.80 TL arasında salınım göstermesi piyasaların bir süreliğine de olsa nefes almasını ve paniğin durdurulmasına sebep olsa da, artırılan faizler nedeniyle ciddi ekonomik sıkıntıların devam edeceği görülmektedir. Seçimler nedeniyle dizginlenmek istenen dolar, seçim sonrasında en az 6.50-7.50 TL seviyelerine çıkacağı ve ciddi bir devalüasyon ve ekonomik krizle karşılaşılacağı görülmektedir. Sonuçları açısında tüm herkesin etkileneceği bu süreçte, gelecek hükümetin ne yapacağı önemli bir noktayı teşkil etmektedir.

Peki, dolar neden bu kadar önemli bir para birimi? Dünya'da alım satım işlemlerinin çoğunluğu hakim para birimi üzerinden yapılmaktadır. Bu para birimi Euro olabildiği gibi yaygın olarak DOlar şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Ticarette birçok alış satış işlemleri dolar üzerinden yapılmaktadır. Kimyasallar, hammadde fiyatları, enerji bedelleri gibi birçok kalemde dolar kuru esas olması nedeniyle, hem üretim hem de satış maliyetleri dolayısıyla artmaktadır.

Ülke yönetimini bir şirket olarak düşünürsek, şirketlerin ayakta kalabilmeleri için gelir ve giderlerin minimum şartlarda eşit olması gerekmektedir. Şirket üretmiyor ve satamıyor, hali hazırda kredi çekiyor ve günü kurtarıyorsa batmaya mahkumdur. Dolayısıyla ülkemizde şu anki ekonomik sıkıntıların temlinde tüketim maliyetlerimizin çok fazla olmasına karşın, üretim noktasında zaafiyet göstermemizdir. Bu zaafiyet dolar kurunda yükseliş olarak kendini göstermektedir.

Seçim sonrası sadece dolarda değil, akaryakıt başta olmak üzere bir çok temel tüketim mallarında da ciddi zamlar olacağı artık görünmektedir. Bu durumdan çıkış yolu ise, üretime önem vermek, tasarruf tedbirleri almak ve çok ölümcül bir sebep yoksa kredi çekmemektir.

Bir sonraki proje çalışması olarak, "ekolojik dengenin ekonomik sonuçları nelerdir" konu başlığını öneriyorum.