Meraka, hayrete ve şüpheye dayalıdır
Felsefi düşünce dünyayı, insanın kendisini, toplumu anlamaya ve anlamlandırmaya çalışan etkinliktir. Evreni, kendini ve toplumu tanımak, anlamak isteyen insanda merak, hayret ve şüphe duyguları ön plana çıkar. İnsanın bir konuyu anlama ya da öğrenme isteği meraktır. Bu istek insanda yeni bir isteğe yol açar, bu soru sorma isteğidir. Beklenmedik bir durum ya da olayın neden olduğu şaşkınlık ise hayrettir. Şüphe, bir olguyla ilgili gerçeğin ne olduğunu kestirememekten doğan kararsızlık olarak tanımlanabilir.
Özetle felsefi düşünce, insanın merak ve hayretine bağlı olarak şüphe etmenin ve soru sormanın sonucu olan eleştirel, sorgulayıcı bir düşüncedir.
Eleştirel ve sorgulayıcıdır
Felsefi düşünce, her şeyi sorgulamayı, eleştirmeyi, görünenler arkasındaki gerçeği aramayı gerektirir. Felsefi düşünceyi başlatan sorulardır. “Varlık nedir? Mutluluk nedir? Bilgi nedir?” gibi sorular felsefi düşüncenin cevap aradığı sorulardır. Her soru belirli bir konuyu açıklamaya yöneliktir.
Felsefi düşüncede ortaya konan her yaklaşım var olduğu biçimde tartışmasız olarak kabul edilmez. Ele alınan her konu mutlaka aklın süzgecinden geçirilir. Bu nedenle felsefe aynı zamanda eleştirel özelliktedir.
Refleksiftir.
Zihnin kendi üzerine dönerek içerdiği bilgiler üzerine düşünmesi refleksif olmadır. Felsefi düşüncenin de kendi üzerine tekrar yönelmesi refleksif bir özelliği olduğunu gösterir. I. Kant’ın düşünceyi ortaya koyan aklı mahkemeye çıkararak onun neyi, ne kadar bilebileceğini sorgulaması felsefi düşüncenin refleksif olma özelliği ile ilgilidir.
Sistemli, tutarlı ve rasyoneldir.
Felsefi düşünce yalnızca soruların bulunduğu bir etkinlik değildir. Bu sorulara akıl ve mantık ilkelerine dayanarak sistemli ve tutarlı cevaplar aranır. Felsefi düşünceye dayalı sistemler birbirinden farklı bakış açılarına sahip olabilir. Bu, felsefi düşünce için kabul edilebilir bir durumdur. Ancak her düşünce sistemi kendi içinde tutarlı olmalıdır. Tutarlılık, bir düşünce sistemini meydana getiren önermelerin kendi içinde uyumlu olması ve çelişki barındırmamasıdır. Felsefi düşünce, önermelerinin kendi içinde ve konuyla ilgili diğer önermelerle uyumlu olması durumunda tutarlıdır. Felsefi düşünce akıl ilkelerine dayanıp mantığı kullandığı için aynı zamanda rasyonel bir etkinliktir.
Evrenseldir.
Felsefenin konusuna giren varlık, bilgi ve değer problemleri evrensel problemlerdir. Çünkü bu problemler tek bir insanı değil bütün insanlığı ilgilendirir. Ayrıca içeriğindeki bilgiler, her toplumda anlaşılabilir niteliktedir. Bu durum felsefi düşüncenin evrensel bir özellikte olduğunu gösterir. Felsefenin evrensel özelliği, aynı zamanda insanlığın ortak miras olduğunu gösterir.
Yığılımlı ilerler.
Felsefi düşüncede yeni konuların yanı sıra daha önce ele alınan konuların da üzerinde durulur ve yeni sonuçlara ulaşılmaya çalışılır. Önceki düşünceler eleştirilir, bu düşüncelere yeni bilgiler katılır. Böylece sürekli birikir, artar ve ilerler. Bilimsel düşünceden farklı olarak felsefi düşüncede niceliksel ilerleme özelliği yoktur. Her yeni açıklama ele alınan konuda bir derinleşme ve gelişmeyi beraberinde getirir.
https://erzurumda.name.tr/felsefi-dusuncenin-ozellikleri-nelerdir/