Badem: Sağlık, Güzellik ve Enerji Deposu

Badem kuruyemiş olarak bilinse de aslında çekirdekli bir meyvedir. Şekli ve büyüklüğü itibariyle yer aldığı Amygdalus cinsindeki yakın akrabası şeftalinin çekirdeği ile benzerlik gösterir. Çalı veya küçük ağaç şeklinde olan badem ağacı deniz seviyesinden 800-1600 metre yükseklikte taşlı ve çakıllı yamaçlarda yetişir ve kalsiyum açısından zengin toprak olan toprakları tercih eder. Bir badem ağacı ortalama olarak 130 yıl kadar yaşar.

Badem Asya kökenli bir meyvedir. Arkeolojik kalıntılardan bademin çok eski dönemlerden beri yetiştirildiği anlaşılmaktadır. Kazılarda Tunç devrine ait 5 bin yıllık badem kalıntılarına rastlanmıştır. Mısır'da yapılan arkeolojik araştırmalarda badem eski Mısır firavunu Tutankhamun'un mezarında bulunmuştur. Mısır'ın iklim koşulları badem yetiştiriciliğine uygun olmadığından bu değerli meyve firavun için özel olarak diğer ülkelerden muhtemelen İsrail'den getirtiliyordu.

Günümüzde badem en fazla Akdeniz ülkelerinde, Çin ve ABD'de yetiştirilmektedir. Birkaç çeşidi vardır. Acı ve tatlı badem en sık rastlanan çeşitlerindendir. Acı badem amigdalin içeriği ile bilinir. Daha önce kayısı çekirdeğinden bahsederken amigdalin konusuna yer vermiştim. Bu madde vücutta parçalandığında hidrosiyanik asite dönüşür ve siyanür zehirlenmesi ortaya çıkar. Bundan dolayı acı badem özel işleme tabi tutulmadan tüketilmemelidir. Çocuklara hiç verilmemelidir, çünkü çocuklar 5-8 adet tükettiklerinde bile zehirlenebilirler. Tatlı badem önemsiz miktarda amigdalin içerdiğinden daha rahat tüketilebilir.

Bademin Faydaları Nelerdir

• Badem vücut tarafından kolay benimsenen bitki menşeli proteinlerin ve doymamış yağ asitlerinin doğal kaynaklarından biridir. İçeriğinde yer alan proteinler vücut için çok faydalı olan aminoasitler açısından zengindirler. Başta kalsiyum, magnezyum ve fosfor olmak üzere bademin içeriğinde kemiklerin gelişimi için faydalı olan çok sayıda mineral ve vitamin yer alır.

• İçeriğinde vücuda antioksidan etki gösteren yeterli miktarda E vitamini bulunur. Bu vitamin serbest radikallerin etkisizleştirilerek vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur, vücudun yaşlanmasına ve cilt kırışıklıklarına engel olur. Omega 3 yağ asitleri ve E vitamini damarları korur, yaşla ilişkin ortaya çıkan hafıza sorunlarını önler.

• Beslenmeye bademi dahil ederek vücudu grip, soğuk algınlığı ve virüslere karşı daha dirençli hale getirmek mümkündür. İçeriğinde yer alan maddeler virütik enfeksiyonlara yakalanmış olan kişilerin iyileşmesini hızlandırır.

• Tatlı badem uykusuzluk, kansızlık, diyabet ve migren gibi rahatsızlıklara iyi gelir.

• Badem karaciğerin çalışmasını iyileştirir, sindirimi düzenler iştah açıcıdır.

• Cilde de iyi gelen badem içeriğinde bulunan mineraller sayesinde asit baz dengesinin sağlanmasına yardımcı olarak cildi nemlendirir ve yumuşatır, hücrelerin onarım işlemini hızlandırır.

• Badem B grubu vitaminleri bakımından da zengindir. B1 vitamini vücuda enerji verir ve bağışıklık sistemini güçlendirir, B2 hemoglobinin sentezine yardımcı olur, B6 sinir sistemini kuvvetlendirir, strese karşı dayanıklılığı artırır, B9 zararlı kolesterolü azaltır, karaciğerin çalışmasını iyileştirir.

---

Badem Yağının Faydaları

Bademin içeriğinde bulunan yüksek miktarda yağlar meyveyi değerli kılan özellikler arasında yer alır. Tatlı bademde yüzde 63, acı bademde yüzde 45 oranında yağ bulunur ve soğuk presleme yöntemi ile elde edilerek şifalı özellikleri korunmuş olur. Bu yağ çeşitli merhemlerin yapımında kullanılır.

Acı badem yağı amigdalin içerdiğinden dahilen kullanımı tehlikelidir. Tatlı badem yağı ise haricen ve dahilen her iki şekilde de kullanılır. Kabızlık ve bronşiyal astım gibi rahatsızlıklarda kullanılan tatlı badem yağı iltihap kovucu, balgam söktürücü, sakinleştirici ve yumuşatıcı özelliklere sahiptir. Ayrıca uykusuzluğa iyi geldiği bilinmektedir.

Badem yağı cildi besler, nemlendirir ve yenilenmesini hızlandırıcı etkiye sahiptir. Ciltten kozmetik malzemelerin çıkarılmasında kullanılır. Saça faydalıdır, saç köklerini güçlendirir, saçların parlaklığını ve esnekliğini artırır.

---

Bademin Yan Etkileri

Kalorisi yüksek olduğundan dolayı kilo problemi olanlar tarafından tüketimi sınırlandırılmalıdır. Kalp damar sistemine etki gösterdiğinden bu tür rahatsızlıkları olanların doktora danışarak tüketmeleri gerekir.

İçeriğinde yer alan amigdalinden dolayı acı bademin veya çiğ tatlı bademin tüketimi zehirlenmeye neden olabilir. Çocuklar için 5-10, yetişkinler için 40-50 adet ölümcül doz olarak belirlenmiştir.

Bazı kişilerde bademe karşı alerji olabilir. Bu alerji kendini solunum zorluğu, kaşıntı, ağızda şişmeler ve diğer belirtilerle gösterir. Badem tükettikten sonra bu tür sorunlarla karşılaşanların derhal doktora başvurmaları gerekir.

---

Badem Sütünün Yapılışı

Badem sütü daha fazla hayvansal kaynaklı besin tüketmeyenlerin ve laktoz duyarlılığı olanların tükettiği bir içecektir. Yurtdışında çok popülerdir. Bazı tariflerde süt yerine kullanılmaktadır.

Badem sütü yapımı için 300 gram badem ve 3 bardak su olacak şekilde ölçüyü ayarlayabilirsiniz. Çiğ bademler akşamdan ıslatılmalıdır. Bir gün sonra süzülüp tekrar yıkanır. Blendera badem ve su eklenir ve iyice çekilir. Elde edilen karışım tülbentten geçirilir.

Badem sütü kavanoza konularak buzdolabında 2-3 gün kadar saklanabilir. İsteğe göre tatlandırma amaçlı kakao, tarçın ve bal ya da yabancıların daha çok tercih ettiği gibi agave şurubu eklenebilir. Badem sütü normal bir içecek gibi içildiği gibi muhallebi, kek, helva gibi yiyeceklerin yapımında kullanılmaktadır.

---

Images from Pixabay.com

Yorumlarınız ve oylarınız için teşekkürler

@damla