DEREŃ JADALNY
🌞 Nasłonecznienie:
Stanowisko słoneczne lub lekko zaciemnione
Temperatury od -15 C
💖 żywotność:
W jednym miejscu może rosnąć 150 lat
owocuje średnio od 3 roku (przez okulizację) lub od 8 roku (z nasion)
💧 wilgotność:
Ziemia o każdej wilgotności, byle bez zastoin wody
🌱 gleba:
gleba niemal każda, klasa I-V
pH możliwie zbliżone do 6,8
⭐ Allelopatia:
☑ łubin
☑ pokrzywa
☑ szczypiorek
☑ fasola
☑ wyka
☑ paprocie
☑ gorczyca
☑ rzodkiewka
☑ czosnek
☑ kukurydza
☑ lilia
☑ mniszek lekarski
☒ ziemniak
☒ trawa
☒ jaskrowate
source: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/natura-czerwony-krzak-krzew-6142128/
🌍 Gdzie uprawiać:
➡Cfb (Klimat Oceaniczny)
Przykład: Francja, UK, Bahia Blanca
➡Csb (Klimat śródziemnomorski, przybrzeżny)
Przykład: San Francisco, Kapsztad
➡Dfa (Klimat wilgotny, kontynentalny, gorące lato)
Przykład: stan Nebraska w USA, Nagasaki
➡Dfb (Klimat wilgotny, kontynentalny, łagodne lato)
Przykład: Polska, Czechy, Bałkany
➡Dwa (Klimat wilgotny, kontynentalny, mroźna zima)
Przykład: Pekin, Seul, Pjongjang
➡Dwb (Klimat wilgotny, kontynentalny, sucha zima)
Przykład: Władywostok
🌳 wybrane odmiany niezastrzeżone:
🟢WYDUBIECKIJ
-Jedna z najbardziej obfitujących odmian (do 50 kg z rośliny)
- wszystkie odmiany są bardzo mrozoodporne i chorobo odporne
- dereń nadaje się do formowania jako żywopłot
- obłupana gałązka kwitnącego derenia, gryziona jak miswak, zastępuje szczoteczkę do zębów
- roślina samopylna, ale owocuje lepiej gdy w pobliżu jest inna odmiana
🟢SWIETLJACZOK
-Bardzo duże owoce, dobrze się przechowujące
-wszystkie odmiany są bardzo mrozoodporne i chorobo odporne
-dereń nadaje się do formowania jako żywopłot
-obłupana gałązka kwitnącego derenia, gryziona jak miswak, zastępuje szczoteczkę do zębów
-roślina samopylna, ale owocuje lepiej gdy w pobliżu jest inna odmiana
🟢JULIUSZ
- Najlepsza ze wszystkich odmian proporcja miąższu do pestki
- Owoce doskonałe na soki i do kiszenia
- Krzew na 5 metrów wysokości i rozpiętości
- wszystkie odmiany są bardzo mrozoodporne i chorobo odporne
- dereń nadaje się do formowania jako żywopłot
- obłupana gałązka kwitnącego derenia, gryziona jak miswak, zastępuje szczoteczkę do zębów
- roślina samopylna, ale owocuje lepiej gdy w pobliżu jest inna odmiana
🟢MACROCRAPA
- bardzo duże, gruszkowate owoce
- obfity plon
- wszystkie odmiany są bardzo mrozoodporne i chorobo odporne
- dereń nadaje się do formowania jako żywopłot
- obłupana gałązka kwitnącego derenia, gryziona jak miswak, zastępuje szczoteczkę do zębów
- roślina samopylna, ale owocuje lepiej gdy w pobliżu jest inna odmian
Rośliny dostępne czasami w szkółkach, do uprawy w domu.
Niska świadomość walorów spożywczych rośliny,
bardziej uprawiana ze względów estetycznych
🧺 Sadzenie
JESIEŃ lub Wiosna
standardowa procedura użyźniająca stanowisko. Tuż przed posadzeniem można zamoczyć korzenie w wodzie
Po posadzeniu wykonaj silne cięcie żeby uniknąć zbyt dużego zagęszczenia korony
Rozstaw: 2 metry i 4 metry między rzędami
✂️ przycinanie
PRZEDWIOŚNIE
Tuż po posadzeniu - mocne przycinanie, stymulujące roślinę do wzrostu.
Później przycinanie prześwietlające co 3-4 lata
Usuwanie chorych łodyg co roku, jeżeli zachodzi taka potrzeba
Jeśli mamy zamiar uformować żywopłot z derenia jadalnego, musimy pamiętać o przeprowadzeniu cięcia już w pierwszym roku. Główne cięcie żywopłotu przeprowadza się pod koniec zimy lub na przedwiośniu, w okresie wegetacji możliwe jest cięcie korekcyjne.
Krawędzie boczne powinny tworzyć trapez, aby dolne części rośliny dostawały więcej światła i mogły się odpowiednio rozwijać.
🌾 nawożenie, podlewanie, pielęgnacja
Podlewanie jedynie przy suszach. Najwięcej uwagi w kwestii nawadniania, roślina potrzebuje w pierwszym roku po posadzeniu.
Nawożenie z reguły nie jest wymagane. Można nawozić kompostem lub obornikiem co 2-3 lata.
👪 rozmnażanie
JESIEŃ lub wiosna Rozmnażanie najlepiej przeprowadzić przez odkłady.
🥡 zbiór i przechowywanie
Zbiór w Polsce w miesiącach VIII-X
Owoce nadają się do suszenia, ale nie można ich mrozić.
Optymalne warunki do przechowywania owoców to T 0-1C, w ciemnym i wilgotnym miejscu. Przechowywanie do 21 dni
Owoce suszone, szczelnie zamknięte, w suchym i ciemnym miejscu do roku.
Owoce zielone przeznacza się do kiszenia, czerwone, twarde do kandyzowania i suszenia, natomiast w pełni dojrzałe do bezpośredniego spożycia, jak i wyrobu dżemów, konfitur, marmolad, a także nalewki (dereniówki).
🦠 najpopularniejsze choroby i pasożyty
MĄCZNIAK AGRESTU
Porażone są liście i pędy (najsilniej wierzchołki pędów). Biały nalot, spowolnienie wzrostu. Na owocach białe plamy, z czasem brunatniejące. Owoce nie nadają się do spożycia.
Porażone pędy należy wycinać i palić.
Rozwojowi choroby sprzyja ciepła, sucha pogoda.
Leczenie: opryski ze skrzypu polnego
Profilaktyka: regularne lustracje krzewów, unikanie przenawożenia azotem, usuwanie liści spod krzewów
PRZĘDZIORKI
Roztocza, rozprzestrzeniające się gdy jest sucho i gorąco. Początkowo żółknięcie spodów liści w formie plam, potem liście opadają. Opady liści mają miejsce w lipcu i sierpniu, a osłabione krzewy gorzej rosną i owocują.
Zwalczanie: zwiększanie wilgotności powietrza, przemywanie liści wodą z szarym mydłem lub olejem roślinnym.
RDZA AGRESTU RDZA WEJMUTKOWO-PORZECZKOWA
Objawy rdzy wejmutkowo-porzeczkowej są widoczne od czerwca w postaci żółtych przebarwień, z czasem brunatniejących, od spodu liścia żółtobrązowe lub czarne plamy.
Zapobieganie: usuwanie liści opadłych jesienią, wycinanie pędów sosen, które mogą chorować w okolicy i rozprzestrzeniać rdzę agrestu.
Pomocne okazuje się też uprawianie w okolicy bylicy piołun lub opryskiwanie preparatami z tej rośliny.
MSZYCE
Porażone krzewy słabo rosną i plonują, są też narażone na choroby wirusowe, przenoszone przez mszyce.
Niewielkie kolonie wytępimy stosując ekologicznie opryski z wywarów: pokrzywowego, cebulowego lub czosnkowego. Pomocą będą służyć też owady pożyteczne – złotooki, bzygi i biedronki.
ANTRAKNOZA LIŚCI (OPADZINA LIŚCI)
Początkowo na młodych liściach w postaci żółtych plam o średnicy 1-2 mm, szybko brunatniejących.
Porażone liście opadają w lipcu, a choroba rozprzestrzenia się z deszczem. Nieleczona antraknoza rozprzestrzenia się na owoce i pędy.
Zapobieganie polega na usuwaniu liści opadłych jesienią z drzew, unikanie przenawożenia i sadzenia roślin zbyt gęsto.
Jeżeli mimo to dojdzie do zakażenia, należy zastosować opryski wyciągiem z czosnku