ඩොලර් ගේන කුණු !

ලංකාව දැන් මුහුණ දීල ඉන්නෙ ලොකු ඩොලර් අර්බුදයක නිසා රටට ඩොලර් එන විදි ගැන හැමෝම උනන්දුයි. ඒ අතරෙ සමාජ මාද්‍යයේ හා ටීවි එකේ දැකපු වීඩියෝ කීපයක් නිසා මේක ලියන්න හිතුන..ඒ වීඩියෝ වලින් පෙන්නුවෙ ප්ලාස්ටික් බෝතල් වලින් නූල් නිෂ්පාදනය කරන කම්හලක් ගැන..ඔයාලත් දැක්කද දන්නෑ..ඉතින් ඒ ප්ලාස්ටික් බෝතලෙන් රටට ඩොලර් ගේන නූල් හදන කතාව කියන්නයි මං සූදානම් වෙන්නෙ..එතකොට මම කියන්නෙත් වීඩියෝ එකේ තිබ්බ දේම ද? නෑ ඊට වඩා දේවල් ටිකක් කියන්න තියෙනව..ඉතින් මම කොහොමද ඒව දන්නෙ? මොකද ඒ මම අන්තිමට වැඩ කරපු තැන නිසා! මොකද ඒ නූල් හැදුවෙ මම ඇතුලු කණ්ඩායම නිසා!!

මේ ආයතනය තියෙන්නෙ හොරණ අපනයන සැකසුම් කලාපයේ, ලස්සන සෞම්‍ය දේෂගුණයක් තියෙන ප්‍රදේශයක්..කොළපාට වටපිටාවක් තියෙන හොරණ, පෝරුවදණ්ඩ කියන ප්‍රදේශයේ. පළවෙනි දවස් වලම මට වශී උනේ වෙන මෝකටවත් නෙවේ..ෆැක්ටරියට උදේ පාන්දරට පේන සිර්‍රීපාදේ කන්ද නිසා..මොන තරම්සුන්දර දර්ශනයක් ද ඒක..උදේ පාන්දර සිරීපාදෙ දිහා බලාගෙන වැඩ පටන් ගන්න පුලුවන් කියන්නෙ..

දැන් බහිමු කතාවට..මේක ගොඩක් ටෙක්නිකල් දේවල් තියෙන කතාවක් නිසා ටිකක් කම්මැලි වෙන්නත් පුලුවන්..ඒ නිසා අමතර කතා ටිකක් එක්කම මේක ලියන එක හොදයි කියල හිතුන..

හැමෝම දන්න දෙයක් තමයි ලංකාවට වැඩිපුරම විදේශ විනිමය ගේන නිශපාදන අතරින් අංක එකට තියෙන්නෙ ඇඟලුම් කියල..ඒ වගේ ඇඟලුමක් (finished garmet) එකක් මහන්නෙ රෙදි එහෙමත් නැත්තන් fabric වලින්..ඒ fabric හදන අමුද්‍රව්‍ය තමයි නූල් එහෙමත් නැත්තන් yarn කියල කියන්නෙ..එතකොට මේ ඇගලුම් වලින් ඩොලර් එන කතාවෙ එහෙමත් නැත්‍ supply chain එකේ මූලිකම අංග තුන තමයි, yarn, fabric සහ finished garment කියන්නෙ. අන්න ඒකෙ මුලින්ම තියෙන yarn එක නිශපාදනය තමයි මේ කර්මාන්තශාලවේ සිද්ද වෙන්නෙ..

ලෝකයේ polyester yarn නිශපාදනය කරන ප්‍රධාන ක්‍රම දෙකක් තියෙනව. එකක් පාරිශුද්ධ ප්ලාස්ටික් පැලට් ( virgin plastic pallets ) අනික ප්‍රතිචක්‍රිකරණය කරණ ලද ප්ලාස්ටික් ( recycled plastic ) චීනය ඇතුලු ලෝකයේ ගොඩක් රටවල පොලිඑස්ටර් නූල් හදන්නෙ පළවෙනියට කියපු ප්ලාස්ටික් පැලට් වලින්..ඒක ලේසි වගේම පරිසර හානියත් වැඩි ක්‍රියාවලියක්..ප්‍රතිචක්‍රිකරණය කරපු ප්ලාස්ටික් වලින් පොලියෙස්ටර් නූල් හදන්නෙ ලෝකයේ රටවල් කීපයක් විතරයි ඒවටත් පිරිසිදු ප්ලාස්ටික් එකතු කරල පැලට් විදියට හදාගෙන තමයි කරන්නෙ..ඒ අතරිනුත් ලංකාවෙ තියෙන මේ කර්මාන්තශාලාවේ හදන ක්‍රමේට Flakes වලින් තනිකරම recycled plastic වලින් නූල් හදන්නෙ ලෝකෙන්ම ලංකාවෙ විතරයි!

ඒක තමයි පසුබිම් කතාව..ඊට පස්සෙ තව ප්‍රසිද්ද කතා දෙක තුනක් ඔයාල අහල ඇති. ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායම අදින ජර්සි එක වගේම ඔලිම්පික් ගියපු ලංකා ටීම් එක ඇදපු ඇදුම් මහල තියෙන්නෙත් මේ yarn වලින් හදපු fabric වලින්..අපි හදපු yarn වලින්!

වැල් වටාරම් ඇති.දැන් බලමු මේව ඇත්තටම හදන්නෙ කොහොමද කියල..

මුලින්ම රට වටේ තියෙන ඉවත දාපු ප්ලාස්ටික් බෝතල්, (PET කාණ්ඩයේ ) කර්මාන්තශාලා ගබඩා වලට අරන් එනව..ඊට පස්සෙ ඒ බෝතල් පාට සහ පිරිසිදුව බව අනුව වෙන් කිරීමකට ලක් කරනව..ඒ කියන්නෙ කොල පාට ස්ප්‍රයිට් බෝතල් වෙනම දුඹුරු පාට ගින්ජර් බියර් බෝතල් වෙනම, අවර්ණ වතුර බෝතල් වෙනම.. ඒ වගේ..ඊට පස්සෙ ඒ ඒ බෝතල් වල වර්ණය පිරිසිදු කම වගේ දේවල් මත ආපහු වෙන් කිරීමක් කරනව..ගොඩක් දුර්වර්ණ ඒව ඉවත් කරනව..ඒ බෝතල් වල ලේබලයි මූඩි සහ මූඩි සවිවෙන පොඩි ප්ලාස්ටික්ත් කොටසුත් අයින් කරනව..පීඩනය අධික හුමාලය සහ කැපුම් යන්ත්‍ර මගින් කුඩා කැබලි වලට මේ බෝතල් කුඩු කරල තමයි මේ ක්‍රියාවලිය සිද්ද වෙන්නෙ..මේ අවසාන ඵලය බෑග් වලට අසුරල ඊළග ක්‍රියාවලි වෙත යොමු කරනව..

මේ කර්මාන්තශාලාවේ ප්‍රදාන plant දෙකක් තියෙනව..එකක් තමයි උඩින් සටහන් කරපු බෝතල් ගේන තැන ඉදන් කුඩා කැබලි (flakes) බවට පත් කරන washing plant එක..ඒ පොඩි බෝතල් කෑලි නූලක් බවට පත්වෙන මැජික් එක වෙන්නෙ ඊට එහා පැත්තෙන් තියෙන මම ඉදපු යාන් (yarn) plant එකේ..

මේ ප්ලාන්ට් එකේ සිදුවෙන්නෙ ටිකක් සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියක්..සියුම් වෙනසකින් අවසාන නිශපාදනයට ලොකු අහිතකර ප්‍රතිඵල එන්න පුලුවන්..ඒ නිසාම මට ඒ කාලෙ ඇතුලත නිදි වර්ජිත රාත්‍රීන් කිහිපයක්මත් කලුවට තිබ්බ කෙස් ගස් ටිකක් සුදු කරගන්නත් සිද්ද උනා..ඇත්තටම මාව steemit එකෙන් අවුරුද්දකට ආසන්න කාලෙකට අයින් කරෙත් ඒ යාන් ප්ලාන්ට් එක ම තමයි 😉.

කතාව දිග වෙන නිසා ඉතුරු කොටස ඊළග කොටසින් අරන් එන්නම්..එතකන් සුභ දවසක්!

-ceylonese eye-