VPN'ler ve tarayıcıların gizli modları internette gizlilik sağlamak için en çok kullanılan araçlardır. VPN'ler internette gezerken takip edilmenizi zorlaştırırken tarayıcınızın gizli modu da size yeni bir tarayıcı deneyimi yaşatır. Hiç bir kaydınızın olmadığı, o pencereden girilen hiçbir sitenin saklanmadığı ve çerezlerin tamamen silindiği bir tarayıcı deneyimi. Ülkemizde gizli mod ile VPN'ler arasındaki farkı birçok kişi bilmektedir. Burada asıl önemli olan birbirinden farklı gibi görünen ancak temelde online gizliliğinizi artıran bu iki arasın birlikte kullanıldıklarında çok daha faydalı olduklarıdır.
Gizli mod nedir?
Gizli modun kullandığınız tarayıcıya (Chrome, Firefox, Edge, Safari, Brave, Opera, vs.) bağlı olarak birçok farklı ismi vardır. Temelde hepsi aynı çalışma prensibini kullanır ve girdiğiniz web sitelerinin kaydını tutmaz, doldurduğunuz formların bilgilerini kaydetmez ve çerezleri siler. Bunun ötesinde ise aslında size yeni bir tarayıcı deneyimi yaşatır. Gizli mod ile açılan tarayıcı penceresinde eklentiler devre dışı bırakılır ve eski çerezler temizlenmiş olarak gelir. Mesela gizli pencere kullanarak Twitter'a girerseniz sizden yeniden kullanıcı adı ve şifre girmeniz istenecektir. Bunun nedeni tarayıcı çerezlerinizin gizli modda kullanılmıyor oluşudur. Ancak özel pencere sizin kimliğinizi gizlemez. Sizin bilgisayarınızdaki özel pencereden yaptığınız işlemlerin siliniyor olması bu işlemlerin bir kopyasının da bağlandığınız sunucudan silineceği anlamına gelmez. Girdiğiniz internet siteleri sizin IP adresinizi, internet servis sağlayıcınız ise online aktivitelerinizi görebilir.
VPN nedir?
VPN, Virtual Private Network isminin baş harflerinden meydana gelen bir kısaltmadır. VPN'e bağlandığınız zaman özel bir sunucu üzerinden internete bağlanmış olursunuz. Bu da bağlanmakta olduğunuz siteye sizin yerinize VPN sunucusunun bağlandığı anlamına gelir. İnternet siteleri VPN üzerindeyken sizin IP adresiniz yerine VPN sunucusunun IP adresini görürler. Bu nedenle de VPN'ler genel olarak online güvenliğinizi arttırırlar. Dünyanın pek çok yerinde insanlar engellemeleri, ülkeler arası kısıtlamaları aşmak ya da iş ve online bankacılık gibi hizmetleri ülkeleri dışındayken kullanabilmek için VPN'lere güvenirler.
VPN'lerdeki güvenlik açıkları
VPN'ler her ne kadar online güvenliği sağlasalar da, onların da bazı açıkları vardır. Aslında aşağıda bahsedeceğim konular için doğrudan VPN'lerin açıkları dememiz doğru olmasa da bu seferlik bu şekilde devam edelim. Bir an için arabanızla yolda gittiğinizi düşünün. Önünüzde bir tünel var bu tünele girdiniz. Tünelin girişinde bekleyen kişi sizin tünele girdiğinizi görecektir. Ancak tünelin sonunu göremediğinden dolayı sizin tünele girişinizden sonrasına ait bir bilgisi olmayacaktır. VPN'ler de bu şekilde çalışırlar. Bağlandığınız zaman güvenli bir tünele giriş yaparsınız. Tünelin dışında bekleyen internet servis sağlayıcınız veya internete bağlandığınız herkese açık Wi-Fi ağının başında bekleyen kişiler buradan sonrasını göremezler. Sizin sadece tünele girdiğinizden, yani VPN sunucusuna bağlandığınızdan haberdar olurlar.
VPN kullanarak güvenli bir tünele girmiş olsanız bile bu takip edilemeyeceğiniz anlamına gelmemektedir. Sürekli kullandığınız tarayıcınızda VPN sunucusuna bağlanırsanız muhtemelen başta Google olmak üzere aklınıza gelebilecek ve üye olduğunuz her site sizi izlemeye devam edecektir. Dahası, bağlandığınız VPN sunucusu da sizin her yaptığınız işlemi görebilecektir. Elbette VPN şirketleri bu bilgileri tutmadığını söylese de ne kadar güvenebileceğimizi de bilemiyoruz. Bu konuda daha fazla bilgi için "VPN Online Aktivitelerinizi Gerçekten Gizli Yapar mı?" başlıklı yazıma da göz atabilirsiniz.
VPN ve gizli mod birlikte nasıl kullanılır?
Yukarıda da açıkladığım gibi, gizli mod ve VPN'ler tamamen ayrı araçlar olmalarına rağmen her biri gizliliğinizi artırmaya yardımcı olmaktadır. Daha güzeli ise bu iki aracı birlikte kullanmak aynı zamanda birbirlerinin zayıf noktalarını da kapatmalarını sağlayacaktır. Örnek olarak VPN sunucusuna bağlandığınızı, sonrasında ise gizli mod ile yeni bir tarayıcı açtığınızı var sayalım. Gizli modun açık olduğu pencerede hiçbir siteye giriş yapmamış olduğunuz ve geçmiş çerezleriniz de kullanılmadığı için web siteleri kim olduğunuzu anlayamayacaktır. Web sitelerinin görebileceği tek şey bağlandığınız VPN sunucusunun IP adresi olacak ancak sizi tanıyamayacaklardır. Diğer yandan internet servis sağlayıcınız da sizi sadece VPN sunucusuna bağlanmış olarak görecek ancak sonrasında girdiğiniz sitelerden haberdar olamayacaktır.
Her ne kadar VPN ve gizli mod gibi araçlar online aktivitelerinizi gizlemeye yardımcı olsa ve takip edilmenizi engellese de sadece bunlar sizi tamamen anonim yapmaya yetmeyecektir. VPN ve gizli modun birlikte kullanımı sizi sadece tek birini kullanmanızdan çok daha güvenli yapar, hepsi bu. Bu araçlar yasal olmayan işlerin yapılması için değil, daha güvenli olarak online aktivitelerin gerçekleştirilebilmesi için tasarlanmışlardır.
Image Resources
Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com
Image 3 - Pixabay.com