Bu yazıda blok zincirine ufak bir giriş yapıp aklımızda daha kolay resmedilebilmesini sağlayacağız. Çok teknik konulara girmeyeceğiz ve kripto para dünyasına giriş yapmak için sadece genel fikrin üzerinden ilerleyeceğiz. Bir sonraki yazıda ise blok zincirine biraz daha derinden bakacak ve detaylandırmaya çalışacağız.
Blok zinciri nedir?
Bir önceki yazıda kripto için üçüncü partilerin dahil olmasına gerek kalmadan kişiler arası dijital para transferlerinin mümkün olabilmesini sağladığını belirtmiştim. Tıpkı fiat paralarda olduğu gibi kripto paralar da etkin ve güvenli biçimde transferlerin yapılabilmesini sağlayan kendi finansal sistemlerine sahipler. Fiat paralarda finansal sistem bankalar, danışmanlar, ATM'ler, kurumlar ve daha pek çok üçüncü partiden oluşurken kripto paralarda finansal sistem üçüncü partilerin kontrolü dışında olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu sistemin çalışmasını sağlayan teknolojiye blok zinciri adı veriliyor.
Blok zinciri, kripto paralar ve Bitcoin arasındaki farklar
Genellikle bu üç kavramın aynı olduğu zannedilse de aslında tamamen farklı konulardır. Blok zinciri eşler arası değerleri stoklamak ve paylaşmak için kullanılan bir teknolojidir. Farklı amaçlarla kullanılan sayısız blok zinciri bulunmaktadır. Kripto paralar bugün için blok zinciri teknolojisinin en yaygın kullanımının yer aldığı alandır. Bitcoin birçok kripto paradan sadece bir tanesi ve ilk çıkanıdır. Bu nedenle de dünya çapında en çok bilinen ve en ünlü kripto para birimidir.
Blok zincirinin gücü
Kripto para dünyasında blok zinciri için her türlü bilginin (para transferlerine ait bilgiler gibi) tutulduğu merkeziyetsiz, anonim, değiştirilemez bir defter benzetmesini yapabiliriz. Blok zincirinin kullanıcılar için birçok faydası vardır;
- Merkeziyetsiz olduğu için üçüncü partilerin dahil olması mümkün değildir. Bankalar ve başka kişiler sisteme dahil değildir. Sadece siz ve dijital varlıklarınız varsınız.
- Kayıtlar herkese açık olduğu için şeffaftır ve herkes tarafından izlenebilir.
- Deftere kaydedilen bilgiler hem anonim hem de değiştirilemez şekilde kaydedilir.
Blok zinciri sahip olduğu bu özellikler nedeniyle hacklenme ihtimalini neredeyse imkansıza yakın hale getirir. Güvenliğini sağlayacak bir merkezi otoriteye ihtiyaç duymaz. Bu da blok zincirinin arkasındaki güveni sağlar ve gücünü daha da arttırır. Blok zinciri geniş pencereden bakıldığında bankacılıktan siyasete, sanata ve hatta sahte haberlerle savaşmaya kadar pek çok farklı alanda kendine yer bulabilir.
Blok zinciri nasıl çalışıyor?
Blok zincirinin nasıl çalıştığını kripto paralar üzerinden basit bir örnekle anlatalım;
- Ahmet, Mehmet'e para göndermek istiyor.
- Yapılan transfer işlemi bir veri bloguna kaydediliyor.
- Blok tüm ağın erişimi için yayınlanıyor.
- Ağ yapılan işlemi onaylıyor.
- Para transferinin bulunduğu blok önceki bloklara ekleniyor (blok zinciri adı buradan geliyor).
- Transfer işlemi tamamlanıyor.
Blok zinciri ağı dünyanın farklı yerlerinde bulunan ve internet bağlantısı olan herkes tarafından çalıştırılabilen birden fazla bilgisayardan oluştuğu için merkezi olmayan ve dağıtılmış bir işlem doğrulama sürecine izin vermektedir.
Yukarıdaki örneği tekniğe girmeden biraz daha açarak tekrar verelim;
- Ahmet, Mehmet'e 3 adet X isimli kripto paradan göndermek istiyor.
- Ahmet işlemi gerçekleştirmek istediğinde bu bilgi bir bloga yazılıyor ve ağa yayınlanıyor. Herkese açık olan blok zinciri ağında ilk olarak Ahmet'in gerçekten 3 adet X isimli paraya sahip olup olmadığı kontrol ediliyor. Bu bilgi blok zincirinin önceki bloklarında değiştirilemeyecek şekilde yer alıyor ve herkes tarafından görülebiliyor.
- Ahmet'in 3 adet X isimli kripto paraya sahip olduğu onaylandıktan sonra yeni işlemin gerçekleştirildiği blok zincirin sonuna ekleniyor.
- Ahmet'tin eskiden sahip olduğu 3 adet X isimli kripto para artık Mehmet'e geçti ve blok zincirine de bu şekilde işlendi. Ahmet aynı işlemi tekrar yapmak isterse elinde daha fazla X isimli kripto paradan bulunmadığı için işlem artık başarısız olacak.
Örneği kripto paralar üzerinden vermiş olsak da blok zincirinin kullanım alanları finans sistemi ile sınırlı değildir. Bir sonraki yazıda blok zinciri ile ilgili daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Image Resources
Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com
Translated from Ledger.com