Kriz İncelemeleri : Meksika

Meksika’da 1976 yılında yapılan seçimin sonucunu, 1970’lerdeki petrol krizinin derinleştirdiği ekonomik kriz belirledi. Ülkenin krize yürüdüğü dönemde Başkan olan Alvarez, bu seçimlerde siyasete veda etti ve iktidara Lopez Portillo geldi.
Ekonomik bir enkaz devralan Portillo’nun işi hiç de kolay değildi.

Meksika’nın Veracruz, Baja, California Norte, Chiapas ve Tabasco bölgelerinde çok büyük petrol rezervleri keşfedildi.

1977’den itibaren petrol gelirleri hızla artmaya başladı. İktidara geldiği gün, özel sektöre büyük vaatlerde bulunan ve mali disiplini sağlayacağını söyleyen Portillo, bu sözlerini unuttu. Para harcarken Alvarez’den farklı değildi. Borçlar hızla artmaya başladı. Sadece 12.6 milyar dolar borç, petrol üretim tesislerinin kurulması için gelmişti ve bu para Meksika’nın toplam borcunun yüzde 40’ına yakındı.

Artan petrol gelirlerinden daha hızlı bir kamu harcaması başladı. Bütçe açığı 1976’da milli gelirin yüzde 10’u iken 1982’de yüzde 17’sine yükseldi.

Fakat 1980’lerin başına gelindiğinde petrol fiyatlarının hızla düşmeye başlaması ve kamu gelirlerinin hızla azalmasıyla birlikte işler tersine döndü.

Ülke parası yabancı paralara karşı değerleniyor ve uzun süre eski seviyesine düşmüyor. Dolayısıyla, sizin ihraç mallarınız dış piyasalarda pahalanıyor ve ülke olarak rekabet gücünüzü kaybediyorsunuz. Dışarıya mal satamayan sanayi bir bir kapanmaya başlıyor ve ithalat artarken cari açık hızla büyüyor.

Aşırı değerli pezo nedeniyle, Meksika’nın cari açıkları hızla arttı ve enflasyon yeniden baş kaldırdı.

Pezo üç kere devalüe edilmesine ve kurların yüzde 80 artmasına rağmen para kaçışının önüne geçilemedi.

1982 yılının Ağustos ayına gelindiğinde Meksika gönülsüz olarak moratoryum yani dış borçlarını ödeyemeyeceğini ilan etmek zorunda kaldı. O sırada dış borç toplamı 100 milyar doların üzerindeydi. Bir ay sonra, Eylül 1982’de hiç beklenmedik bir şey daha oldu. Lopez Portillo, bütün özel bankalara el koydu ve sermaye hareketlerini kontrol altına aldı.

1982’nin sonunda yapılan seçimlerde Portillo koltuğuna veda ederken, bütçe ve planlamadan sorumlu bakan olan Miguel De La Madrid başkan oldu.

Madrid, iktidara geldiği ilk günden itibaren, ekonomide serbest piyasa sistemini benimseyerek liberasyona başladı. Tabi ki her kriz sonrasında yardıma koşan IMF, bu defa Meksika’daydı.

Meksika Hükümeti, ileride petrolden kazanacağını düşündüğü paraları bugünden borçlanarak harcadı, har vurup harman savurdu ama borç verenler paralarını almak istediklerinde, güvendikleri miktarda petrol gelirleri yoktu.