Chính xác thì trước khi vô tình đọc được cái tên này trên một tờ báo Bình Định thì mình cũng chẳng biết Lê Phúc Điển là ai, và đoán chắc rằng chả mấy người được biết.
“Tháng 7 năm Quý Mão (1783), quân Tây Sơn tấn công Phú Quốc, Nguyễn Ánh bị vây. Trong thế tuyệt vọng, viên cai cơ Lê Phúc Điển lấy áo Nguyễn Ánh mặc vào đóng vai "Lê Lai cứu chúa". Tướng Tây Sơn là Phan Tiến Thận hô hào tướng sĩ xông lên thuyền bắt sống Nguyễn Ánh. Khi quân Tây Sơn nhận ra đó là Lê Phúc Điển thì Nguyễn Ánh đã trốn qua đảo Cổ Long”
Link: http://www.baobinhdinh.com.vn/SunghiepTaySon/2008/3/56389/
Tình thế khi đó của Nguyễn Ánh có thể nói là chín chết một sống, và Lê Phúc Điển đã dùng mạng mình để đổi lấy mạng của chủ thượng, nhưng hiện nay, nhắc đến tên Ông ta, liệu mấy người biết được đây là ai?
Lê Phúc Điển cởi áo chết thay, hy sinh cứu chúa năm 1783, chỉ cách đây hơn 200 năm, sách sử hiện nay về thời đó là do nhà Nguyễn viết lại, công trình để lại hiện nay đa phần đều từ thời Nguyễn để lại, nhưng tên tuổi của ông ta thì chẳng còn được ai nhớ đến.
Lê Lai năm 1418 cởi áo bào thay Lê Lợi xuất trận, nhờ đó nghĩa quân Lam Sơn lật mới có cơ hội lật lại được thế cờ, Thái Tổ nhắc đi nhắc lại công tích của Lê Lai, viết lại lời thề để vào hòm vàng để nhắc đến con cháu, trước khi mất còn dặn phải để tang Lê Lai trước mình một ngày.
“Hăm mốt Lê Lai, hăm hai Lê Lợi” đến nay vẫn còn truyền lưu.
Cái chết của ông, cách đây đã 600 năm, sách sử tản mát đã nhiều, công trình chẳng còn được mấy, thậm chí đến cả Đại Việt Sử ký toàn thư còn bị chỉnh sửa xóa đi phần viết về ông, ấy vậy mà, tên tuổi Lê Lai đến tận bây giờ vẫn còn truyền lưu, mãi được ghi danh cùng hậu thế.
Hai con người - hai chủ công - hai số phận.