ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ဘဂၤါလီမ်ားက မြတ္ဆလင္နယ္ေျမအျဖစ္ ေတာင္းဆိုမႈ႕
1940-45 ၀န္းက်င္ေလာက္က အိႏၵိယနိဳင္ငံရွိ မူဆလင္ကုလားမ်ားသည္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရထံ အိႏၵိယအေနာက္ဖက္ႏွင္႔ အေရွ႕ဖက္ ဘဂၤလားျပည္နယ္ ေဒသမ်ားကုိ သီးျခားမူဆလင္ႏုိင္ငံ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံအျဖစ္ထူေထာင္ရန္ေတာင္းဆုိၾကသည္။ ထုိေတာင္းဆုိမႈသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ရွိ စစ္တေကာင္းဘဂၤလီမူဆလင္ကုလားမ်ားအား လႊမ္းမုိးခဲ႔သည္။ ထုိစဥ္က ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာနယ္မ်ားသည္ 1942 ခုႏွစ္ ကုလား-ရခုိင္အေရးအခင္းေၾကာင္႔ ရခုိင္မ်ား မရွိသေလာက္ နည္းပါးေနေသာအခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီကုလားမ်ားစုိးမုိးထားေသာကာလျဖစ္သည္။ထုိေၾကာင္႔ ထုိေဒသေနမူဆလင္မ်ားသည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာလတၱံ႔ေသာ အေရွ႕ပါကစၥတန္နိဳင္ငံႏွင္႔ တစ္နိဳင္ငံတည္းျဖစ္ေအာင္ ျမန္မာနိဳင္ငံမွ ခြဲထြက္ၿပီး ေပါင္းစည္းလုိေသာဆႏၵမ်ား ျပင္းျပေနၾကသည္။အထူးသျဖင္႔ ပညာတတ္အသုိင္းအ၀ုိင္းႏွင္႔ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူမ်ားက စိတ္အားထက္သန္ၾကသည္။ ထုိေၾကာင္႔ (1942)ခုႏွစ္ ကရာခ်ီးၿမိဳ႕(ယခု ပါကစၥတန္နိဳင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္)တြင္ က်င္းပေသာ အစၥလာမ္ညီလာခံတြင္ အဆုိတစ္ရပ္တင္သြင္းခဲ႔သည္ဟု အဆုိရွိသည္။ ယင္းအေၾကာင္းကုိ သုေတသီ ခင္ႀကီးေဖ်ာ္က ဤသုိ႔မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။
(1942)ခုႏွစ္တြင္ “ဇူမိယတူအူမလာ” အသင္း၏ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ေမာင္ေတာ၊ဘူးသီးေတာင္၊ရေသ႔ေတာင္ၿမိဳ႕တုိ႔၌ မူဆလင္ဦးေရမ်ားသည္႔အတြက္ ပါကစၥတန္နယ္အတြင္း ထည္႔သြင္းသတ္မွတ္ေပးရန္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရထံ အသနားခံရန္ ႀကိဳးစားခဲ႔ၾကေသးသည္။ ႀကိဳးပမ္းသူေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ
(1) ေရာဟိန္းကိန္း( B.A)
(2) အုေမၼာ္မ်ာ
(3) အဒူေဘာေရွာ (B.A)
(4) အဒူခါလိတ္ (ေမာ္လ၀ီ)
(5) ႏူရာေမာက္ (ကုန္သည္)
(6) ဟာဘီအူလာ ႏွင္႔ ဇူမိယာတူအူမလာအသင္း၏ အက်ိဳးေတာ္ေဆာင္မ်ားကုိ ပါကစၥတန္သုိ႔ ေစလႊတ္၍ ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင္႔ ေဆြးေႏြးေစခဲ႔သည္။ဤအေၾကာင္းကုိ စစ္တေကာင္းနယ္ထုတ္ “ေအာၿပီေကၠာ၀ါဇာ” သတင္းစာတြင္ ေတြ႔ျမင္ရသည္ ဟု မွတ္တမ္းတင္ထားေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။
တဖန္ (1951) ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာ၌ မူဆလင္ညီလာခံႀကီးတစ္ရပ္က်င္းပကာ ျမန္မာအစုိးရအား ေတာင္းဆုိခ်က္ (၁၄) ခ်က္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင္႔ ေရးသားေတာင္းဆုိခဲ႔ၾကသည္။ ၄င္းေတာင္းဆုိခ်က္အား ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္လုိက္သည္႔အခါ
(1) ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းကုိ အျခားတုိင္းရင္းသားျပည္/တုိင္းမ်ားနည္းတူ လြတ္လပ္ေသာ မူဆလင္ျပည္နယ္ အျဖစ္ အျမန္ဆုံးဖြဲ႔စည္းေပးရမည္။ ယင္းမူဆလင္ျပည္နယ္၌ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရ ကြပ္ကဲမႈေအာက္ တြင္ မူဆလင္စစ္တပ္၊ မူဆလင္ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ မူဆလင္ျပည္နယ္လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႔မ်ားလည္း ထားရွိေပးရမည္။
(2)ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိဳင္ငံကာကြယ္ေရးအတြက္ ေအာက္ပါအမွတ္စဥ္(၃)တြင္ ေဖၚျပထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင္႔ ကုိက္ညီပါက တစ္ခုတည္းေသာ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ကုိ ထားရွိႏုိင္သည္။
(3) ရခုိင္တုိင္းလက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔တြင္ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နို္င္မႈ၊ မူဆလင္တုိ႔၏အေနအထားမွာ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါမႈကုိေထာက္ထား၍ မူဆလင္(၅၀%)ပါ၀င္ ထည္႔သြင္းဖြဲ႔စည္းရမည္။
(4) စစ္ေတြၿမိဳ႕နွင္႔ သေဘၤာဆိပ္ကုိ ရခုိင္ႏွင္႔မူဆလင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္သက္ဆုိင္ေသာၿမိဳ႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ ေပးၿပီး ပူးတြဲႀကီးၾကပ္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႔ေပးရမည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ကုိ မူဆလင္လူမ်ိဳး မွ ခန္႔ေပးၿပီး၊ဒု-ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ကုိ မူဆလင္မဟုတ္သူမ်ားထဲမွ ခန္႔ေပးရမည္။
(5) ျမန္မာနိဳင္ငံဗဟုိအစုိးတြင္ရခုိ္င္ေျမာက္ပုိင္း မူဆလင္ျပည္နယ္အတြက္ အျခားျပည္နယ္/တုိင္း ၀န္ႀကီးမ်ားခန္႔ထားသကဲ႔သုိ႔ မူဆလင္ေရးရာ၀န္ႀကီး ခန္႔ထားေပးရမည္။
(6) ျမန္မာနိဳင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒ ကုိေရးဆြဲရန္ အျခားျပည္နယ္/တုိင္းမ်ားနည္းတူ တုိင္းၿပဳ/ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္း မူဆလင္ျပည္နယ္ကိုလည္း ကုိယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလႊတ္ ခြင္႔ ေပးရမည္။ အေျခခံဥပေဒတြင္ မူဆလင္ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကုိလည္း မလြဲမေသြ ပါ၀င္သင္႔ ေသာ အခ်က္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းျပဌာန္းေပးရမည္။
(7) အထက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အျခားျပည္နယ္/တုိင္းမ်ားနည္းတူ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္းမူဆလင္ျပည္နယ္မွလည္း ကုိယ္စားလွယ္ အညီအမွ်ပါ၀င္ေစရမည္။ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ လူဦးေရအခ်ိဳးက် ကုိယ္စားလွယ္ ပါ၀င္ခြင္႔ေပးရမည္။
(8) ျမန္မာနိဳင္ငံတြင္ လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ လူမ်ိဳးစုအသီးသီးပါ၀င္ေသာ လူမ်ိဳးစုကြန္ဂရက္ႀကီး တစ္ခုကုိ တည္ေထာင္ေပးရမည္။ ထုိကြန္ဂရက္တြင္ လူမ်ိဳးအသီးသီးက ကုိယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလႊတ္ခြင္႔ရွိရမည္။
(9) ျပည္ေထာင္စုဗဟုိအစုိးရလက္နက္ကုိင္ အၿမဲ/ယာယီအဖြဲ႔၊ရဲအဖြဲ႔ ႏွင္႔ ဌာနဆုိင္ရာ ဗဟုိ၀န္ထမ္းအဖြဲ႔ေပါင္းစုံတြင္ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္း မူဆလင္ျပည္နယ္မွ သင္႔တင္႔မွ်တေသာ အခ်ိဳးအလုိက္ ခန္႔ထားေပးရန္ အာမခံခ်က္ေပးရမည္။
(10) ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင္႔အေရးျပဌာန္းခ်က္ႏွင္႔အညီ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္ း မူဆလင္ျပည္နယ္မွ မူဆလင္မ်ားအား ဘာသာေရးကိစၥတြင္ လုံး၀လြတ္လပ္ခြင္႔ေပးေရး၊ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင္႔ တန္းတူအခြင္႔အေရး ရရွိရန္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ အာမခံခ်က္ေပးရမည္။
(11) မူဆလင္မ်ား၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေစ်းဆုိင္မ်ား၊ပစၥည္းမ်ား၊အေဆာက္အဦးမ်ား လုယူျခင္း၊ဖ်က္ဆီးျခင္း၊သိမ္းယူျခင္းတုိ႔ အတြက္ ျပန္လည္ေပး အပ္ျခင္း၊ေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္း မ်ားကုိ အာမခံခ်က္ေပးရမည္။
(12) မူဆလင္ဥပေဒအရ ဆုံးျဖတ္ေပးရမည့္မႈခင္းမ်ားကုိ ဆုံးျဖတ္ႏုိ္င္ရန္အတြက္ မူဆလင္ဘာသာေရးဆုိင္ရာဥပေဒပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခြင္႔ေပးရမည္။ယင္းတရားရုံးတြင္ မူဆလင္ တုိ႔၏ ရွိအုိက္တရားေတာ္ႏွင္႔အညီ လက္ထပ္ေရးကိစၥ၊အေမြဆက္ခံေရးကိစၥႏွင္႔စပ္လ်ဥ္း၍ အျငင္းပြားမႈမ်ားကုိ စီရင္ခြင္႔အာဏာရွိရမည္။
(13) ျမန္မာနိဳင္ငံအတြင္းရွိ မူဆလင္တုိ႔မွ ဘ႑ာေရးပစၥည္းမ်ား၊ဗလီမ်ား၊ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊သခ်ႍဳင္းေျမမ်ား၊သခ်ိဳင္းဂူမ်ား၊အထိမ္းအမွတ္မ်ားႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ရံပုံေငြမ်ားကုိ စီမံကြပ္ကဲႏုိင္ရန္အတြက္ အစၥလာမ္ေကာင္စီကုိ ဥပေဒျဖင္႔ ဖြဲ႔စည္းေပးရမည္။ထုိေကာင္စီကုိ မူဆလင္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင္႔ အူလီမာေခ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ျဖင္႔ ဖြဲ႔စည္းေပးရမည္။ မူဆလင္ေကာင္စီဆုိင္ရာနည္းဥပေဒမ်ားကုိ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ပါ၀င္ေသာ မူဆလင္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင္႔ ဗဟုိဥပေဒၿပဳလႊတ္ေတာ္ႏွင္႔ ယင္းကိစၥအတြက္ဖိတ္ေခၚထားေသာ မူဆလင္ညီလာခံတုိ႔က ပ့ူးေပါင္းေရးဆြဲရမည္။
(14)(က)မူဆလင္အာရဗီအထက္တန္းေက်ာင္း၊ေကာလိပ္ေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ခြင္႔ေပးရမည္။ အစၥလာမ္သမုိင္းႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ သင္ႀကားခြင္႔ေပးရမည္။ ထုိပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ နိဳင္ငံေတာ္မွ သင္႔တင္႔ေသာ ေထာက္ပံ႔ေၾကးေပးရမည္။
(ခ) အစုိးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ မူဆလင္ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အူရဒူစာေပ၊ အာရဗီစာေပႏွင္႔ အစၥလာမ္ဘာသာေရးသင္ခန္းစာမ်ားကုိ သင္ၾကားခြင္႔ေပးရမည္။
(ဂ) မူဆလင္တုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဘာသာရပ္အားလုံးကုိ အူရဒူဘာသာျဖင္႔သာ သင္ၾကားခြင္႔ေပးရမည္။ အၿခားစာေပမ်ားကုိ အတင္းအၾကပ္မသင္ေစရ၊ မူဆလင္တုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈႏွင္႔ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ယုတ္ေလ်ာ႔ေသးသိမ္ေစမႈမ်ားကုိ မျပဳလုပ္ရန္ အာမခံခ်က္ေပးရမည္။ ဟု ေတာင္းဆုိခဲ႔ၾကသည္။
ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္ရြာ ညီလာခံမွ မူဆလင္တုိ႔၏ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကုိ ၿခဳံငုံသုံးသပ္ရလွ်င္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေၿမာက္ပုိင္းကုိ မူဆလင္သီးျခားျပည္နယ္ ေတာင္းသည္သာမက ရခုိင္ျပည္ေတာင္ပုိင္းကုိလည္း ရခုိ္င္နွင္႔ ၅၀% ႏႈန္းစီ အခြင္႔အေရးတန္းတူေပးရမည္ဟု ေတာင္းဆုိထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါသည္၊ ထုိအႀကံအစဥ္မ်ားသည္ ယေန႔ ထိ မေပ်ာက္ပ်က္ေသးဘဲ တစုိက္မတ္မတ္ ႀကိဳးစားေနေသာ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာေန ဘဂၤါလီကုလားမ်ားႏွင္႔ ရခုိင္ျပည္မွ ျပည္မဖက္သုိ႔ေျပာင္းေရြ႕သြားေသာ ျပည္တြင္းေနအစၥလာမ္ ဘာသာကုိးကြယ္ေသာလူမ်ိဳးမ်ား၏ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတုိင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္းတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
က်မ္းကုိး
ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ ျဖစ္စဥ္သမုိင္း
ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ျဖစ္စဥ္သမုိင္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား
သိုက္ဖြား 
>quote