​HIV/ AIDS အ​​ေမးအ​​ေျဖ အပိုင္​း ၁၃ HIV/ AIDS (Q&A Part-13)

​HIV/ AIDS အ​​ေမးအ​​ေျဖ အပိုင္​း ၁၃ HIV/ AIDS (Q&A Part-13)

ဒီ​ေန႔တင္​ျပမယ္​့အ​ေၾကာင္​းအရာက​ေတာ့ AIDS​ေရာဂါနဲ႔ အလုပ္​အကိုင္​ ဆက္​စပ္​မႈအ​ေၾကာင္​း​ေလးပါ။ လုပ္​ငန္​းခြင္​နဲ႔ AIDSဟာ အ​ေရးတႀကီး ဆက္​စပ္​​ေနပါတယ္​။ ဒါ​ေၾကာင္​့ HIV/AIDS in the Workplace ဆိုတဲ့ လုပ္​ငန္​းခြင္​အတြင္​း AIDS​ေရာဂါနဲ႔ ပတ္​သက္​လို႔ ဘယ္​လိုျပဳမူ လုပ္​ကိုင္​ရမယ္​ဆိုတာ​ေတြကို ႏိုင္​င့တကာက နားလည္​လက္​ခံ ​ေဆာင္​ရြက္​​ေနပါတယ္​။ ဒီလုပ္​ငန္​း​ေတြမွာ ဝန္​ထမ္​း​ေတြ၊ အလုပ္​သမား​ေတြကို အလုပ္​႐ွင္​က တာဝန္​ယူၿပီး AIDS အသိပညာ​ေပးလုပ္​ငန္​း​ေတြလုပ္​တာ၊ လိုအပ္​တဲ့ အကာအကြယ္​ပစၥည္​း​ေတြ ပံ့ပိုး​ေပးတာ​ပါသလို အလုပ္​ခန္​႔မယ္​့သူ၊ အလုပ္​ခန္​႔ထားၿပီးသူ​ေတြမွာ HIVပိုး​ေတြ႔႐ွိလာရင္​ ဘယ္​လိုျပဳမူ ​ေဆာင္​ရြက္​ရမယ္​ဆိုတာ​ေတြလည္​းပါပါတယ္​။

လူတစ္​​ေယာက္​မွာ HIVပိုး႐ွိတယ္​ဆိုတာ သိရံုနဲ႔ အလုပ္​လုပ္​ႏိုင္​​ေသးတဲ့သူ၊ သက္​ဆိုင္​ရာအလုပ္​ကို လုပ္​ႏိုင္​​ေလာက္​​ေအာင္​ က်န္​းမာ​ေနတဲ့သူကို အလုပ္​ထုန္​ပစ္​ပယ္​တာ၊ အၿငိမ္​းစား​ေပးတာ​ေတြ လံုးဝမလုပ္​သင္​့ပါဘူး။ ကာယကံ႐ွင္​မ်ားအတြက္​ အလြန္​နစ္​နာပါတယ္​။ အလုပ္​ခြင္​တစ္​ခုမွာ အလုပ္​အတူတူလုပ္​ရင္​းနဲ႔ AIDS​ေရာဂါ ဘယ္​လိုမွ မကူးစက္​ႏိုင္​လို႔ တျခားလုပ္​​ေဖာ္​ကိုင္​ဖက္​​ေတြကို မကူး​ေအာင္​ ကာကြယ္​ခ်င္​လို႔ ထုတ္​ပစ္​ပါတယ္​လို႔ ​ေျပာရင္​လည္​း လံုးဝ အဓိပၸါယ္​ မ႐ွိပါဘူး။ HIVပိုး႐ွိ​ေနသူ​ေတြကို ဒီလိုနည္​းနဲ႔ ဒုကၡ​ေပးလိုက္​ျခင္​းအားျဖင္​့ ကာယကံ႐ွင္​​ေတြအ​ေနနဲ႔ ​ေလလြင္​့အတိဒုကၡ​ေရာက္​ၿပီး ​ေရာဂါပိုးပိုမိုကူးစက္​ ပ်ံ့ပြား​ေအာင္​ အား​ေပးရာ​ေရာက္​ပါတယ္​။ HIVပိုးကူးစက္​ခံထားရသူ၊ အသည္​း​ေရာင္​အသာဝါဘီပိုး၊ စီပိုး႐ွိသူမ်ားကို ခြဲစိတ္​ဆရာဝန္​လို အလုပ္​​ေတြအလုပ္​ဖို႔ တခ်ိဳ႕ႏိုင္​ငံ​ေတြမွာ တားျမစ္​ထားပါတယ္​။ တကယ္​​ေတာ့ ခြဲစိတ္​​ေပးသူ ဆရာဝန္​​ေတြဆီက အခြဲခံရတဲ့လူနာဆီကို HIVပိုးကူးစက္​ဖို႔ထက္​ ခြဲစိတ္​ခံရတဲ့ လူနာဆီက ဆရာဝန္​ဆီကူးစက္​ဖို႔​ေတာင္​ အခြင္​့အလန္​းပိုးမ်ားတာမို႔ ဒီလိုတားျမစ္​တာလည္​း သိပ္​​ေတာ့ အဓိပၸါယ္​ မ႐ွိလွပါဘူး။

လက္​နက္​ကိုင္​တပ္​ဖြဲ႔​ေတြမွာ တာဝန္​ထမ္​း​ေဆာင္​တာကို ဘယ္​လိုလုပ္​သင္​့တယ္​ဆိုတာက​ေတာ့ ခုထိအျငင္​းပြားဆဲ ကိစၥရပ္​တစ္​ခုပါ။ HIVပိုး႐ွိတယ္​လို႔ သိရသူ​ေတြကို အလုပ္​မခန္​႔တာ အလုပ္​ထုတ္​ပစ္​တာ အၿငိမ္​းစား​ေပးတာ​ေတြ ​ေလ့လာၾကည္​့ရင္​​ေတာ့ ​ေဆးပညာဗဟုသုတနည္​းပါးတဲ့အတြက္​ အျခားဝန္​ထမ္​း​ေတြဆီ ​ေရာဂါကူးစက္​မွစိုးလို႔ တကယ္​​ေၾကာက္​လန္​႔ၿပီးမခန္​႔တာ ထုတ္​ပစ္​တာ​ေတြ႐ွိႏိုင္​သလို ဒီ​ေရာဂါလြယ္​လြယ္​နဲ႔မကူးမွန္​း သိသိႀကီးနဲ႔ ကိုယ္​့လုပ္​ငန္​း ကိုယ္​့ရံုး ကိုယ္​့အဖြဲ ကိုယ္​ကုမၸဏီနာမည္​ပ်က္​ရခ်ည္​ရဲ႕ဆိုၿပီး မခန္​႔တာ​ေတြ ထုတ္​ပစ္​တာ​ေတြလည္​း႐ွိပါတယ္​။ တခ်ိဳ႕လုပ္​ငန္​း​ေတြ ကုမၸဏီ​ေတြက​ေတာ့ တစ္​ခ်ိန္​မွာ ​ေနမ​ေကာင္​းျဖစ္​လာခဲ့ရင့ ကိုယ္​ဝန္​ထမ္​းဆိုၿပီး တာဝန္​ယူရမွာစိုးလို႔ မခန္​႔တာ ထုတ္​ပစ္​တာ​ေတြလည္​း ျဖစ္​တတ္​ပါတယ္​။ HIVပိုး႐ွိ​ေန​ေပမယ္​့ အခု​ေခတ္​​ေပၚ​ေပါက္​လာတဲ့ အလြယ္​တကူရ႐ွိလာႏိုင္​နဲ႔ ARV(HIVပိုးထိန္​း​ေဆး)​ေတြ႐ွိလာ၊ စနစ္​တက် သံုးလာၾကတဲ့​ေခတ္​မွာ HIVပိုး႐ွိ​သူ​ေတြဟာ အသက္​႐ွည္​ရံုသာမက HIVပိုးမ႐ွိတဲ့သူ​ေတြလိုပါ က်န္​းက်န္​းမာမာနဲ႔ အလုပ္​လုပ္​ႏိုင္​မယ္​့ အခြင္​့အလမ္​း​ေတြ ပို႐ွိလာပါၿပီ။

ဒါ​ေၾကာင္​့မိမိလုပ္​ငန္​းခြင္​မွာ၊ ကုမၸဏီမွာ၊ ရံုးမွာ HIVပိုး႐ွိတဲ့လူ​ေတြကို HIVပိုး႐ွိတာ သိပါတယ္​ဆိုရံုနဲ ​ေၾကာက္​လို႔၊ ရြံမုန္​းလို႔၊ တာဝန္​ယူရမွာစိုးလို႔မခန္​႔တာ၊ ထုတ္​ပစ္​တာ​ေတြ လံုးဝမလုပ္​ဖို႔ စည္​းရံုးတိုက္​တြန္​းလာတာ​ေတြ ႏိုင္​ငံတကာမွာ က်ယ္​က်ယ္​ျပန္​ ့ျပန္​ ့ လုပ္​လာၾကၿပီး၊ အလုပ္​သမား​ေတြကို လူတစ္​ဦးခ်င္​းရဲ႕ အရည္​အခ်င္​ူအလိုက္​ သူကြၽမ္​းက်င္​ လိမၼာတာကို ​ေကာင္​း​ေကာင္​းလုပ္​ႏိုင္​တဲ့ က်န္​းမာ​ေရးအ​ေျခအ​ေန႐ွိ​ေနရင္​ အလုပ္​ခန္​႔​ေအာင္​ မတရားထုတ္​ပယ္​ အၿငိမ္​းစား​ေပးတာ​ေတြ မ႐ွိရ​ေအာင္​ ကာကြယ္​တဲ့ ဥပ​ေဒ​ေတြ၊ လုပ္​ထံုးလုပ္​နည္​း​ေတြ ႏိုင္​ငံတကာမွာ လုပ္​လာၾကပါၿပီ။ ကြၽန္​​ေတာ္​တို႔ဆီမွာလည္​း ဒါ​ေတြကိုစဥ္​းစား ​ေဆြး​ေႏြးၿပီး အစီအစဥ္​​ေတြ ခ်မွတ္​ျပင္​ဆင္​လာၾကပါၿပီ။

အလုပ္​လုပ္​​ေနတဲ့လူ​ေတြဟာ အရြယ္​​ေရာက္​သူ​ေတြျဖစ္​ပါတယ္​။ ကိုယ္​​့​ေျခ​ေထာက္​​ေပၚ ကိုယ္​ရပ္​ႏိုင္​ဖို႔ အလုပ္​လုပ္​​ေနၾကတယ္​။ မိသားစုကို ပံ့ပိုး​ေကြၽး​ေမြး​ေစာင္​့​ေ႐ွာက္​ဖို႔ အလုပ္​လုပ္​ၾကတယ္​။ ကိုယ္​့အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာ၊ အဖြဲအစည္​း၊ လူ႔​ေဘာင္​၊ ႏိုင္​ငံအတြက္​ အလုပ္​လုပ္​​ေနၾကတာပါ။ အရြယ္​​ေရာက္​သူ​ေတြျဖစ္​ပါတဲ့အတြက္​ လိင္​ကိစၥနဲ႔လည္​းမကင္​းၾကလို႔ HIVပိုးကူစက္​မယ္​့ အႏၱရာယ္​ဟာ အသက္​ႀကီးငယ္​၊ က်ားမမ​ေရြး၊ ဆင္​းရဲခ်မ္​းသာမဟူ ႐ွိ​ေနပါတယ္​။ ကိုယ္​့ဝန္​ထမ္​း​ေတြ၊ ကိုယ္​လုပ္​သား​ေတြ၊ ကိုယ္​အဖြဲဝင္​​ေတြ HIVပိုးကူးစက္​မခံရဖို႔ အလုပ္​႐ွင္​​ေတြမွာ တာဝန္​႐ွိပါတယ္​။ တကယ္​လို္​ HIVပိုးကူးစက္​ခံရရင္​လည္​း ၿပီးစလြယ္​ အလုပ္​ထုတ္​ပစ္​တာ မတရား အၿငိမ္​းစား​ေပးတာ​ေတြ မလုပ္​ဘဲ ကာယကံ႐ွင္​ က်န္​းမာ​ေအာင္​၊ အသက္​႐ွည္​​ေအာင္​ ကိုယ္​အတြက္​၊ မိသားစုအတြက္​၊ ကိုယ္​့အဖြဲ႔အစည္​း လူ႔​ေဘာင္​အတြက္​ အက်ိဳးျပဳလုပ္​ကိုင္​​ေနထိုင္​သြားႏိုင္​​ေအာင္​ ပံ့ပိုး​ေပးၿပီး၊ အလုပ္​သမားတစ္​​ေယာက္​ လုပ္​ကိုင္​ႏိုင္​စြမ္​း႐ွိသ​ေလာက္​ အလုပ္​လုပ္​ကိုင္​ခြင္​့​ေပးရမွာျဖစ္​ပါတယ္​။

ကြၽန္​​ေတာ္​အလုပ္​လုပ္​တဲ့ INGO မွာ HIVပိုး႐ွိတဲ့လူ​ေတြကို အလုပ္​ခန္​႔ထားပါတယ္​။ သူတို႔နဲ႔တူတူ ထမင္​းစားပါတယ္​၊ လက္​ဖက္​ရည္​ ​ေသာက္​ပါတယ္​။ HIVပိုး႐ွိတဲ့လူ​ေတြကို ခြဲျခားဆက္​ဆံခံရရင္​ ခြဲျခားဆက္​ဆံတဲ့သူကို အလုပ္​ထုတ္​ပစ္​တဲ့ထိ အ​ေရးယူပါတယ္​။

​ေနာက္​တစ္​ပိုင္​းတြင္​ ျမန္​မာႏိုင္​ငံမွာ ခုခံက်/ကာလသား​ေရာဂါ တိုက္​ဖ်က္​​ေရးစီမံခ်က္​နဲ႔ ဘယ္​လို​ေဆာင္​ရြက္​​ေနလဲဆိုတာကို ဗဟုသုတရ​ေစရန္​ တင္​ျပ​ေပးပါမယ္​။ ​ေစာင္​့​ေမ်ာ္​အား​ေပးၾကပါဦး။

@ahtaroo
MSC- 004
Photo Credit; google image