ျမန္မာ့႐ိုးရာျခင္းလုံး (Myanmar Traditional Caneball Or Chinlone)

ခ်စ္လွစြာေသာျမန္မာစတီးမစ္မိသားစု၀င္ အေပါင္းတုိ႔ မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။

Mingalar par. My dear Myanmar steemians families.

---

---

Photo credit : Facebook

---

ဒီတစ္ခါေတာ့ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ရုိးရာအားကစားနည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္သကဲ့သုိ႔ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳေသာ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းအေၾကာင္း ဗဟုသုတအျဖစ္ေရးသားလုိက္ပါသည္။ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းဆုိရာတြင္ ျမန္မာ့ရုိးရာ ၀ုိင္းခတ္ကစားၾကေသာ ၀ုိင္းျခင္းခတ္ျခင္းကုိသာဆုိလုိပါသည္။ ပုိက္ေက်ာ္ျခင္းကုိဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါခင္ဗ်ာ။ ငယ္စဥ္ကတည္းက ျခင္းလုံးကုိ ခတ္ကစားခဲ့ဖူးပါေသာ္လည္း ေကာင္းမြန္စြာခတ္ကစားႏုိင္ျခင္းေတာ့ မျပဳလုပ္ႏုိင္ပါ။ မူလတန္းေက်ာင္းသားအရြယ္ ကတည္းက ငယ္သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦး၏ အဖုိးျဖစ္သူသည္ ျမန္မာ့ရုိးရာျခင္းလုပ္ခတ္ကစားျခင္းကုိ အထူးကၽြမ္းက်င္ သူတစ္ဦးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းပညာကုိ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပါသည္။ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူသည္ အဖုိးအားေၾကာက္ရသျဖင့္ ညေနေက်ာင္းဆင္းတုိင္း ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ အေျခခံမွစၿ႔ပီး ေလ့က်င့္ရပါသည္။ ျခင္းလုံးအစ ေျခဖ်ားက ဆုိေသာစကားအတုိင္း ေျခဖ်ားျဖင့္ ျခင္းလုံးေတာ့ကစားျခင္းကုိ စတင္ေလ့က်င့္ရပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ေက်ာင္းဆင္းတုိင္း ထုိသူငယ္ခ်င္းအိမ္သုိ႔လည္း သူငယ္ခ်င္းမ်ားစုၿပီး ညေနတုိင္းလုိက္ၿပီး ကစားၾကပါသည္။ ကစားၾကသည္ဆုိရာတြင္ သူငယ္ခ်င္းေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနသည္ကုိသာ ထုိင္ၾကည့္ေနရ တတ္ပါသည္။ ျခင္လုံးအား ေျခဖ်ားျဖင့္ေတာ့ကာ ကစားျခင္းအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းဆင္းရာတြင္ ျခင္းလုံးမပါဘဲႏွင့္ အလြတ္ေျချဖင့္ေတာ့ေနရပါသည္။ ပထမေျမႀကီးေပၚတြင္အလြတ္ေျခဖ်ားခတ္ျခင္းကုိ ေလ့က်င့္ရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ အုတ္ခဲမ်ားတစ္ဆင့္ခ်င္းစီထပ္ၿပီး ထုိအုတ္ခဲမ်ားေပၚတြင္ ျခင္းလုံးမပါအလြတ္က်င့္ရေလသည္။ ထုိသုိ႔ ျခင္းမပါအလြတ္ေလ့က်င့္ၿပီးကၽြမ္းက်င္သြားေသာအခါမွသာ ျခင္းလုံးျဖင့္ ေျခဖ်ားေတာ့ျခင္းကုိထပ္မံေလ့က်င့္ရ ပါသည္။ ထုိသုိ႔တစ္ဆင့္ျခင္း ေလ့က်င့္ၿပီးမွသာ ျခင္း၀ုိင္းခတ္ျခင္းကုိ သူငယ္ခ်င္းအဖုိးျဖစ္သူကခြင့္ျပဳပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူငယ္ခ်င္းတစ္သိုက္ကေတာ့ ေျမျပင္တြင္ ေျခဖ်ားေတာ့ေလ့က်င့္ခန္းကုိပင္ ေကာင္းစြာမလုပ္ခ်င္ၾကသျဖင့္ မည္သုိ႔မွ်ျခင္းမခတ္ၾကေတာ့ပဲ အျမင္ႏွင့္သာ တတ္ေနၾကေနၾကသည္။ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူသည္ စတုတၳတန္းမွာပင္လွ်င္ ၀ုိင္းျခင္းကုိလွပ ေကာင္းမြန္စြာ ခတ္တတ္သြားၿပီျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူငယ္ခ်င္းသည္ အဖုိးျဖစ္သူ ဆုံးပါးသြားခ်ိန္တြင္မူ ျခင္းလုံးကုိ လုံး၀ခတ္ကစားျခင္းမျပဳေတာ့သည္မွာ ယေန႔ထိတုိ္င္ျဖစ္ေပသည္။ ႏွေျမာမိပါသည္။ ျခင္းအေၾကာင္းကုိသာ ဆက္လက္ေရးသားပါေတာ့မည္။

---

Chinlone Training and Waso Festival 2014

Video from You Tube

---

ျခင္းခတ္ျခင္းကုိ ျမန္မာတုိ႔သည္ ခုန္မင္စြာကစားခဲ့ၾကသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာတုိ႔၏ ကစားခုန္ကစားျခင္းတြင္လည္း ျမန္မာ့ျခင္းလုံးသည္ ပါ၀င္ေနေပသည္။ ျခင္းလုံးဆုိသည္မွာ ႀကိမ္ကုိ ျခင္းေတာင္းမ်ားရက္လုပ္သကဲ့သုိ႔ပင္ ႀကိမ္ျဖင့္ အလုံးျဖစ္ေအာင္ရက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ျခင္းလုံးကုိ ေျချဖင့္ ခတ္၊ ေျချဖင့္ေတာ့၊ ေျချဖင့္ ေျမွာက္ကာ ကန္ေက်ာက္ကစားရျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ယေန႔ေခတ္ကာလတြင္ ႏုိင္ငံတကာမွ ျမန္မာ့ျခင္းပညာအား ေလ့လာသင္ယူၿပီး မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံတြင္ ျပန္လည္ျဖန္႔ေ၀လ်က္ရွိေၾကာင္းကုိ သိရွိရသျဖင့္ ၀မ္းသာဂုဏ္ယူမိပါသည္။

What is Chinlone?

If you have spent any time in Myanmar, you would probably have seen the usual looking combination of sport and dance known locally as Chinlone, which means “rounded basket”. The sport is said to be over 1,500-years old and was once played by Burmese kings.

Known as “caneball” in English, this essentially non competitive game with no opposing team has no focus on winning or losing, but simply on the manner in which the game is played. You don’t hear that very often in the world of professional sport. Over 200 different methods of contacting the ball have been developed since the game was first invented, some of the most difficult of which are performed “blind” with the ball behind your back.

For more infomation ; http://www.myanmarinsider.com/what-is-chinlone/

Chinlone_Wikipidia

Mystic Ball Chinlone Camp

---

Chin Lone {Myanmar}

Video from You Tube

---

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မည္သည့္အခ်ိန္က ျခင္းလုံးေပၚေပါက္လာရသနည္းဆုိေသာ ေမးခြန္းကုိေတာ့ တိတိက်က် မသိရွိရပါ။ ျခင္းလုံးကုိ ပ်ဴေခတ္ကာလေလာက္က စတင္ခဲ့သည္ဟုသာ အခ်ဳိ႕ေသာ စာမ်ားတြင္ မွတ္သားရ ပါသည္။ ပ်ဴေခတ္ကာလတြင္ ေငြျဖင့္ ရက္လုပ္ထားေသာ ေငြျခင္းလုံးကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္သာ ပ်ဴေခတ္ကာလေလာက္ကတည္းကစတင္ကာ ျခင္းလုံးကုိ အသုံးျပဳျခင္းရွိေနၿပီျဖစ္သည္ဟုသာ မွတ္တမ္းတင္ထား ျခင္းျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။ သမုိင္းပညာရွင္မဟုတ္သျဖင့္ ျခင္းလုံးသမုိင္းကုိေတာ့ ဆက္မေရးေတာ့ပါခင္ဗ်ာ။ ျခင္းလုံးသည္ ပ်ဴေခတ္ကာလက ေပၚေပၚလာျခင္းျဖစ္ႏုိင္သည္ဟုသာ မွတ္သားထားလုိက္ပါသည္။ ထုိမွတစ္ဆင့္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိကုန္ၾကျခင္းျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။

ျခင္းလုံးကုိ ခတ္ကစားၾကရာတြင္ ေရွးယခင္က ျခင္းေသ ႏွင့္ ျခင္းရွင္ ဟုခြဲျခားခတ္ကစားၾကသည္ဟု မွတ္သားရပါ သည္။ ျခင္းေသကစားျခင္းဆုိသည္မွာ ျခင္းခတ္ကစားသူတစ္ဦးသည္ မိမိ၏ ဒူး၊ ေပါင္၊ ဒူးေခါင္း၊ ဂုတ္ပုိးစသည္ တုိ႔ျဖင့္ ျခင္းလုံးကုိ ညွပ္ကစားျခင္း ကုိေခၚဆုိေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ခတ္ကစားျခင္းကိုလည္း ညွပ္ျခင္းဟုေခၚဆုိခဲ့ၾက ေၾကာင္း၊ ညွပ္ျခင္းကုိ ျခင္းလုံးအေရအတြက္ (၆) လုံးထိညွပ္ကစားၾကေၾကာင္း၊ ယခုအခ်ိန္ကာလတြင္မူ ထုိကစား နည္းသည္ ေပ်ာက္ကြယ္သေလာက္ျဖစ္ေနေၾကာင္းမ်ားကုိလည္း မွတ္သားဖူးသည္။

ျခင္းရွင္ ကစားနည္းက ယေန႔ခတ္ကာလ လူ(၄-၅-၆)ေျခာက္ျဖင့္ ၀ုိင္း၀န္းခတ္ကစားေသာနည္းစနစ္ျဖစ္ပါသည္။ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းတြင္ အဓိကထိန္းသိမ္းရျခင္းမွာ ခတ္ကစားေနေသာျခင္းလုံးအား ေျမေပၚသို႔မက်ရေလ ေအာင္ ၀ုိင္း၀န္း ထိန္းသိမ္း၊ ေထာက္ပံ့ၾကရျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ျခင္းလုံးေျမေပၚသုိ႔က်သြားပါကလည္း ျပန္လည္ၿပီး အစမွ ခတ္ကစားၾကျခင္းျဖင့္ ေခၽြးတစုိစုိျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္ေကာင္းပါသည္။ အေၾကာအျခင္မ်ား ေလ်ာ့က်ၿပီး ေနထုိင္ရသည္မွာ အလြန္ေပါ့ပါးပါသည္။ က်န္းမာေရးလုိက္စားသူမ်ားအေနျဖင့္ အလြန္သင့္ေတာ္ သည့္ ျမန္မာ့ရုိးရာကစားနည္းျဖစ္ပါသည္။ အျပင္းအထန္ပင္ပန္းျခင္းလည္းမရွိပါေခ်။ ျခင္းလုံးအား ေျမေပၚသုိ႔မက် ေအာင္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေသာအဆင့္ၿပီးလွ်င္ တစ္ဦးျခင္းစီက အလွျပခတ္ကစားၾကပါသည္။

---

mitv - Peace Building: Promoting Harmony Through Chinlone

Video from You Tube

---

အလွျပ ခတ္ကစားၾကရာတြင္ ေျခထိပ္၊ ေျခဖေနာင့္၊ ေျခဖမုိး၊ ေျခဖ၀ါး၊ ဒူး တုိ႔ျဖင့္ လွပေအာင္ျခင္းခတ္နည္းမ်ားမွာ လည္း မ်ားျပားလွပါသည္။ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းတြင္ ျခင္းလုံးလႈပ္ရွားမႈေပၚမူတည္ၿပီး ေျမာက္ေနရာမွ ျပန္က်လာေသာ ျခင္းလုံးကုိ တက္ျခင္း၊ ေပးျခင္း၊ ဆင္ျခင္း၊ ထိန္းျခင္း၊ ေတာ့ျခင္း၊ လွန္ျခင္း၊ ကာျခင္း၊ ထြက္ျခင္း၊ ေထာင္ျခင္း၊ ထုိးျခင္း၊ ျဖတ္ျခင္း၊ ပုိ႔ျခင္း၊ ေျမထိျခင္း၊ ေကာ္ျခင္း စသည္ထုိ႔ျဖင့္ ခတ္ၾကရပါသည္။ ယခုေနာက္ပုိင္းကာလမ်ားတြင္ တံေတာင္ျဖင့္တြက္ျခင္း၊ ပုခံုးျဖင့္ေတ့ျခင္း၊ ေခါင္းျဖင့္ ဆတ္ျခင္း တုိ႔ျဖင့္ အသစ္တီထြင္ကစားၾကေပေသးသည္။ ျခင္းခတ္နည္းမ်ားအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိးတက္လာေသာ္လည္း အေျခခံအားျဖင့္ ျခင္းခတ္နည္းကုိ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ဆုိလွ်င္ ခတ္နည္းသုံးမ်ဳိးျဖင့္သာ ခတ္ကစားျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း လည္းသိရွိရပါသည္။ ထုိသည္တုိ႔မွာ ျခင္းယိုင္ခတ္၊ ျခင္းယဥ္ခတ္ ႏွင့္ ျခင္းအၿပိဳင္ခတ္ ဟုျဖစ္ပါသည္။

ဒူးျဖင့္ခတ္ရေသာ ျခင္းခတ္နည္းအခ်ဳိ႕မွာ ရုိးရုိးဒူး၊ ႏွစ္ထပ္ဒူး၊ ၀ုိက္ဒူး၊ ထုိင္တပ္ဒူး၊ ဒူးေရာင္ရိွန္၊ ေနာက္ဒူး သုိ႔မဟုတ္ ဂုမၻာန္ဒူး၊ ပတ္ဒူး၊ ေဒ၀ီဒူး ဟုေခၚဆုိၾကေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါသည္။ ျခင္းလုံးကုိ ေျခေစာင္းျဖင့္ ခတ္ရာတြင္ ေဘးေပါက္စလြယ္၊ ဖီလာစလြယ္(ေ၀ဇယႏၱာ)၊ ေျခခြင္၊ ႏွစ္ထပ္ေျခခြင္၊ တစ္ျခမ္း၀ုိက္၊ အျပည့္၀ုိက္၊ အေပ်ာက္၀ုိက္၊ ေဒါင္းယဥ္ပ်ံ ဟူအမည္နာမမ်ား ေခၚေ၀ၚၾကပါသည္။ ေျခဖ်ားျဖင့္ ခတ္ကစားရေသာ ဟန္ပန္မူယာ မ်ားကုိလည္း ရုိးရုိးေျခဖ်ား၊ မဟာ၊ မဟာညြန္႔၊ မဟာႏြယ္၊ ေရာင္ရွိန္၊ ရွပ္ထုိး ဟု အမည္ေပးထားၾကေပသည္။ ေျခဖ၀ါး ေျခဖေနာင့္ျဖင့္ ခတ္ေသာ အမူအရာမ်ားကုိလည္း ဖီလာ၊ ရင္လိမ္၊ ေစာင္ရွမ္း၊ အရမ္း၊ အေကာက္ ဟု ေခၚေ၀ၚၾကပါသည္။ ထုိကဲ့သို႔ေရးသားထားခ်က္မ်ားသည္ လက္ရွိခတ္ကစားေနၾကေသာ ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားအား ျပန္ေမးျမန္းၿပီး ျပန္လည္ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျခင္းပညာရွင္မ်ားပါရွိပါက လိုအပ္ခ်က္မ်ားအား ထပ္မံျဖည့္စြက္ေပးၾကပါဟုလည္း ေတာင္းဆုိအပ္ပါသည္။

---

Marvelous Solo Cane Ball Playing - 1(MRTV ရုပ္သံ မွ)

Video from You Tube

---

ျခင္းလုံးခတ္ျခင္းအားျဖင့္ မည္သည့္အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကုိ ရရွိႏုိင္ပါသနည္း။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ယခင္အခ်ိန္မ်ားက ဆုိလွ်င္ ညေနပုိင္းအားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ခတ္ကစားေလ့ရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္တြင္ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ သီးသန္႔မကစားႏုိင္ေတာ့ပါေခ်။ ႏွစ္ပင္အေတာ္ၾကာလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ ႏွစ္သက္ဆဲျဖစ္ပါသည္။ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းျဖင့္ အခ်င္းခ်င္း စုေပါင္း၀ုိင္းဖြဲ႕ကစားရျခင္းေၾကာင့္ တစ္ကုိယ္ေကာင္းစိတ္ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ အျခားေသာကစားနည္းမ်ားကဲ့သုိ႔ ေဘးအႏၱရာယ္က်ေရာက္မႈ ကင္းရွင္းျခင္း၊ ကုန္က်စရိတ္သက္သာျခင္း၊ ခႏၶာကုိတစ္ခုလုံးအား အသုံးျပဳလႈပ္ရွားရသျဖင့္ ျဖတ္လတ္သြက္လက္ လာျခင္း၊ မ်က္စိအျမင္ နားအၾကား ပုိမုိထက္သန္ေသာ အေလ့အက်င့္ရရွိလာျခင္း၊ စည္းကမ္းစနစ္ရွိလာျခင္း တုိ႔အျပင္ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာက်န္းမာေရးကုိ ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါတြင္ ျခင္းလုံးကုိ ဂ်ာမဏီလူမ်ဳိးတစ္ဦးမွ ျမန္မာျပည္တြင္ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ လာေရာက္သင္ယူသြားၿပီး ယခုအခါ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံတြင္ ျခင္းလုံးအသင္းမ်ား တည္ေထာင္ကာ လက္ဆင့္ကမ္းသင္ၾကားေပးေနေၾကာင္းကုိလည္း သိရွိရပါသည္။ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ ႏုိင္ငံတကာမွ လက္ခံခတ္ကစားလာၾကသည္ကုိလည္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာလည္းဖစ္မိပါသည္။ ဆက္လက္ေရးသားလွ်င္ အုိလံပစ္အထိေရာက္ရွိသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ျခင္းလံုးအားကစားအေၾကာင္းကုိ ေလ့လာႏုိင္ၾကပါေစရန္အတြင္ video ျဖင့္ တင္ေပးလုိက္ပါသည္။

---

ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံမွ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးမွ ျမန္မာ့ျခင္းလုံးခတ္ကစားျခင္းကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျခင္းပညာသင္ၾကား ေလ့က်င့္ၿပီး ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံတြင္ ျခင္းလုံးအသင္းေထာင္ထားကာ ျခင္းပညာအား ျဖန္႔ေ၀ေပးေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

Chinlone - The most happy game I ever played

Chinlone Training Progression July 2017

Video from You Tube

---

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိရေသာ္ ျခင္းလုံးကစားျခင္းသည္ အျခားေသာ အားကစားနည္းမ်ားထက္ေငြေၾကးအကုန္အက်သက္သာေသာကစားနည္း၊ က်န္းမာေရး အတြက္လည္း အလြန္အင္မတန္အေထာက္အကူျဖစ္ေစေသာကစားနည္း၊ မိမိတုိ႔ခႏၶာကုိယ္အား လ်င္ျမန္သြက္လက္ ေစေသာ ကစားနည္း၊ မိမိတုိ႔၏ အၾကားအာရုံ၊ အျမင္အာရုံမ်ားကုိလည္း ထက္ျမက္ေစသည့္ ကစားနည္းျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားရင္းျဖင့္ နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ပါသည္ခင္ဗ်ာ။ ခ်စ္မိတ္ေဆြအားလံုး ျခင္းလုံးခတ္ကစား ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္ေအာင္ေနထုိင္ႏုိင္ၾကပါေစ။ ျမန္မာ့ရုိးရာ အားကစားနည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္ေသာ ျခင္းလုံးခတ္ကစားနည္းကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ၾကပါေစခင္ဗ်ာ။

---

Steemit တြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေနၾကပါကုန္ေသာ Myanmar Members အားလုံး အားလုံး ေအာင္ျမင္ၾကပါေစခင္ဗ်ာ.....

Success in Steemit

ေလးစားစြာျဖင့္

Yours respectfully

ေရးသားသူ(Author) _

@ansoe (MSC 012)

Soe Naing

Myanmar Steemit Community

8-11-2017 ဗုဒၶဟူးေန႔(Wednesday)