ယိုယြင္းေနေသာ ျမန္မာ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ရေအာင္ ”

ကြၽႏုပ္တို႔ ေနထိုင္ေသာ ကမၻာေျမတြင္ သက္႐ွိတို႔႐ွင္သန္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္သည့္ သန္႔႐ွင္းေသာ ေျမ၊ ေလ၊ ေရ၊ သစ္ပင္ႏွင့္ ေတာေတာင္တို႔ လိုအပ္၏။ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ကမၻာေျမႀကီး ယိုယြင္းပ်က္စီးလာျခင္းသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္မ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ကို ျငင္းဆို၍ မရႏိုင္ေပ။

ၿဂိဳလ္ႀကီး (၉)လံုးတြင္ ကမၻာျဂိဳလ္မွအပ အျခားၿဂိဳလ္မ်ားတြင္ လူအမ်ား ေနထိုင္၍ ရႏိုင္ေသာ ေရခ်ိဳ ၊ေရငန္ႏွင့္အတူ စိမ္းလန္းေသာ သစ္ပင္ ေတာ ေတာင္မ်ား ႐ွိသည့္ ၿဂိဳလ္ ႐ွာေဖြ ေတြ႔႐ွိသည္ဟု မၾကားဖူးပါေခ်..။ ကမၻာျကီး ပ်က္စီးပါက မည့္သည့္ ၿဂိဳလ္သို႔ မ်ွ ကူးေျပာင္း ေနထိုင္၍ မရႏိုင္ပါ ။ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽႏုပ္တို႔ ကမၻာသူ ကမၻာသား အားလံုးတို႔သည္ ကမၻာေျမႀကီး အဓြန္႔႐ွည္ ၊ တည္တံ့ေစရန္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းသင့္သည္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းၾကျပီး၊ ျပဳျပင္၍ရသမ်ွ ျပဳျပင္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ကမၻာဦးအစ လွပစြာ တည္႐ွိေနေသာ လွပသည့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဖ်က္စီး ၾကသည္မွာ သားေရေပၚအိပ္ သားေရနားစားၾကသည့္ ကြၽႏုပ္တို႔ လူသားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ၂၁ရာစုသည္ သိပၸံေခတ္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ေနေသာ္လည္း တိုးတက္လာျခင္း တစ္ဖက္တြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေဖာက္ျပန္ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးမူ႔မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚလ်ွက္ ႐ွိေပသည္။ယခုအခါ ကမၻာေျမႀကီး သည္ လိုအပ္သည္ထက္ပိုမိုပူေႏြးလာျခင္းေၾကာင့္ ရာသီဥတု မ်ား ေဖာက္ျပန္ပ်က္ဆီးကုန္၏။ ထိုကဲ႔သို႔ ပ်က္ဆီးရျခင္းမွာ ေလထုထဲတြင္ မွန္လံုအိမ္ဓာက္ေငြ႔မ်ားျဖစ္ေသာ ေရေငြ႔ ၊ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္(CO2)၊ မီသိန္း(CH4)၊ ႏိုက္ထရက္ေအာက္ဆိုဒ္ (N2O)၊ ကလို႐ိုဖလို႐ို ကာဗြန္ (CFC)ႏွင့္ အိုဇုန္း(O3)တို႔ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးမူ႔ေၾကာင့္ ပူလြန္းျခင္း၊ ေအးလြန္းျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေသာေၾကာင္ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံမ်ားကို ပ်က္စီးေစပါသည္။ "သင္သိပါသလား.. အပူခ်ိန္ ၁ဒီဂရီျမင့္တက္တိုင္း စားနပ္ရိကၡာ ထုတ္လုပ္မူ႔(10~20%)ခန္႔ ထိခိုက္ေစပါသည္”။ ကြၽႏုပ္တို႔ႏိုင္ငံသည္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ကို အေျခခံသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္သျဖင့္ ယခုအခါ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္ျခင္း အက်ိဳးဆက္မ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရၿပီ ျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ သစ္ပင္မ်ား ဓမၼတာအတိုင္း မ်ိဳးဆက္မျပန္႔ပြားႏိုင္ေတာ့ျခင္းႏွင့္ ေတာမီးေလာင္ကြၽမ္းျခင္းေၾကာင့္ ၄င္းသစ္ပင္ သစ္ေတာမ်ားကို မွီခိုေနေသာ ေက်းငွက္တိရိစၦာန္မ်ား မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေပၚလာေနၿပီျဖစ္သည္။ သႏၱာေက်ာက္တန္းမ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းေၾကာင့္ ငါးမ်ိဳးစိတ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပ်ာက္ကြယ္လာေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ရာသီဥတု ေျခာက္ေသြ႔လာျခင္းေၾကာင့္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ခန္းေျခာက္လာၿပီး ေရရ႐ွိမူ႔ ခက္ခဲလာေနၿပီျဖစ္သည္။ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္သျဖင့္ ကြၽႏုပ္တို႔ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေရဓာက္ခမ္းေျခာက္ျခင္း၊ အပူဒဏ္သင့္ ေရာဂါမ်ား၊အဆိုးဆံုး အေရျပား ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာေစပါသည္။ ရာသီဥတု ပူေႏြးလာမူ႔ေၾကာင့္ ေရခဲေတာင္မ်ား ၿပိဳက်၍ ျမစ္ေရႀကီး၊ ေရလ်ွံမူ႔မ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး မသန္႔႐ွင္းေသာေရမ်ားႏွင့္ ေရာေထြးကာ ၄င္းေရမ်ား ေသာက္သံုးမိသျဖင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေသာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလ်ာ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ား၊ အသဲေရာင္အသားဝါ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာေစပါသည္။

ထိုကဲ့သို႔ ကြၽႏုပ္တို႔ လူသားမ်ား သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္ေပၚလာပါက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နာၾကင္မွ ုမ်ား၊ လူမ ႈေရးဆိုင္ရာ ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္မႈမ်ား၊ စီးပြားေရး က်ဆင္းမွ ုမ်ား ျဖစ္လာၿပီး စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ား ခံစားၾကရမည္ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽႏုပ္တို႔ ထိုကဲ့သို႔ မျဖစ္ေပၚေစရန္ မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ၾကမည္နည္း။ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ မ်ား မက်ေရာက္ေစရန္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမူ႔ကို ရင္ဆိုင္ေျဖ႐ွင္းၾကရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ေလထုထဲတြင္ မွန္လံုအိမ္ဓာက္ေငြ႔မ်ား ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။

ေရေငြ႔ျပန္မူ႔ နည္းပါးေစရန္ ဂ႐ုစိုက္ရမည္။ သစ္ေတာႏွင့္ သစ္ပင္မ်ားကို ဂ႐ုစိုက္ ထိန္းသိမ္း ၾကရမည္။ စက္ရံုမ်ားမွ ထြက္႐ွိလာေသာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆုိဒ္ ဓာက္ေငြ႔မ်ားကို သန္႔စင္ေပးၿပီးမွသာ ေလထုအတြင္း ထုတ္လြတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္သည္။ စိုက္ပ်ိးေမြးျမဴ ျခင္းႏွင့္ စြန္႔ပစ္အမိႈက္မ်ားမွ မီသိန္းဓာက္ေငြ႔မ်ား ထြက္႐ွိသျဖင့္ မီသိန္းဓာက္ေငြ႔ ထုတ္လြတ္မူ႔ နည္းေသာ စပါးမ်ိဳးရင္း စိုက္ပ်ိဳးျခင္း ၊ သဘာဝဓာက္ေျမျသဇာမ်ား သာ အသံုးျပဳေစျခင္း ၊ အမိႈက္မ်ား ေလ်ာ့ခ်ေစရန္ အသံုးအေဆာင္မ်ား ေလ်ာ႔သံုးျခင္း၊ ထပ္ခါထပ္ခါ ျပန္သံုးျခင္း၊ မီးဖိုေခ်ာင္ ေဆြးေျမ႕လြယ္ အမိႈက္မ်ားကို သဘာဝေျမျသဇာ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ၾကရမည္။

ေခတ္မီၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမ်ွ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ယာဥ္မ်ားလည္း ေခတ္မီလၿပီး ၄င္း ယာဥ္အမ်ားစုမ်ားမွ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဓာက္ေငြ႔မ်ား ထုတ္လြတ္ေသာေၾကာင့္ ၄င္းဓာက္ေငြ႔မ်ား ေလ်ာ႔ခ်ရန္အမ်ားသံုးယာဥ္မ်ားႏွင္႔ သဘာဝဓာက္ေငြ႔ျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ေသာ(CNG)ယာဥ္မ်ား အသံုးျပဳသင့္ေပသည္။ ၄င္းအျပင္ စက္ဘီးစီးျခင္း၊ လမ္းေလ်ာက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။လူ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ေရခဲေသတၱာ ၊ေလေအးေပးစက္ႏွင့္ စပေရးဗူးမ်ားမွ (CFC)ဓာက္ေငြ႔မ်ား ထုတ္လြတ္ေသာေၾကာင့္ (CFC) မပါဝင္ေသာ အသံုးအေဆာင္မ်ားသာ ဝယ္ယူသံုးစြဲသင့္ပါသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ သတၱဝါႏွင့္ အပင္မ်ား ဆက္လက္႐ွင္သန္ႏိုင္ရန္ အသိဥာဏ္႐ွိေသာ ကြၽႏုပ္တို႔လူသားမ်ားက ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။အဓိကအားျဖင့္ ေျပာင္းလဲလာေသာ ရာသီဥတု ႏွင့္အညီ ေနထိုင္တတ္ရန္ က်င့္ၾကံၾကရမည္။ အႀကီးျမန္ေသာ သစ္ပင္မ်ားကို အိမ္ပတ္ဝန္းက်င္ တြင္ စိုက္ပ်ိဳးၾကရမည္။

ေနအိမ္တြင္ေလေအးေပးစက္ႏွင့္ စြမ္းအင္ေခြၽတာ သံုးစြဲျကရမည္။ေန႔ဘက္တြင္ အလင္းေရာင္ကိုသာ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း စကၠဴေခြၽတာ သံုးစြဲၾကရမည္။ အမွိဳက္မ်ားကို စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ရန္ လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ လုပ္ေဆာင္ၾကရမည္။

သို႔မွသာ တစ္ဦးခ်င္းမွစ၍ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာ ျမိဳ႔နယ္ တိုင္း ႏိုင္ငံ မ်ားအထိ ကြၽႏုပ္တို႔ ေမ်ွာ္မွန္းထားသည္႔အတိုင္း ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ၾကျခင္းျဖင့္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနေသာ ျမန္႔မာ့သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္သာမက တစ္ကမၻာလံုးမွီခိုရာ ဤကမၻာေျမႀကီးကို ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ရာရၾကမည္ ျဖစ္ေပေတာ႔သည္။

Author @kyi
MSC 050
Photo by google image and me