ႏိူင္​ငံတိုင္​း သတိထား သင္​့​ေသာ ဟိုက္​ပါအင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း

ႏိူင္​ငံတိုင္​း သတိထား သင္​့​ေသာ ဟိုက္​ပါအင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း

---

တခ်ိဴ႕လည္​း​ေျပာၾကတယ္​။ က်ပ္​​ေငြတန္​ဖိုး က်​ေနတာက
​ေဈးကြက္​ သ​ေဘာတရား အရ သူ႔ အလိုလို ၊၀ယ္​လို
အား၊​ေရာင္​းလိုအား အ​ေျခအ​ေနအ​ေပၚမူတည္​ၿပီး
Balance ျဖစ္​သြားမွာပါလို႔ ဆိုၾကသူမ်ား႐ွိၾကသည္​။
သတိ​ေတာ့ ထားၾကပါ။ ဗင္​နီဇြဲလား ႏိူင္​ငံ၌ လမ္​း​ေဘး
​ေကာ္​ဖီ ​ေသာက္​သူမ်ားတို႔၏ အဆိုအရ​ေတာ့
​ေကာ္​ဖီတခြက္​​ေဈးန​ူန္​းသည္​ ရက္​သတၱပတ္​ အနည္​း
ငယ္​အတြင္​းမွာ ႏွစ္​ဆ တက္​​ေနသည္​လို႔ ဆိုၾကသည္​။
IMF ၏ ခန္​႔မွန္​းခ်က္​ အရ​ေတာ့ ႏွစ္​အကုန္​၌ ဗင္​နီ
ဇြဲလား၏ ​ေငြ​ေၾကး​ေဖာင္​းပြမႉ ့သည္​ ၁သန္​းရာခိုင္​ႏႉန္​း
အထိ ျမင္​့တက္​ႏိူင္​ဟု ဆိုထားသည္​။

အစိုးရ ​ေပၚလစီ မွားယြင္​းမႉ ့၊အစိုးရ အရာ႐ွိမ်ားတို႔၏
အက်င္​့ပ်က္​ခ်စားမႉ ့၊ တို႔ႏွင္​့ လူမႉ့​ေရး အ​ေမွာင္​့ပ​ေရာ
ဂ မ်ားတို႔​ေၾကာင္​့ အခုလို အျဖစ္​ဆိုးမ်ိဴး ႏွင္​့ၾကဳံရ
ျခင္​းလို႔ ျပည္​တြင္​းပညာ႐ွင္​ အမ်ားစုတို႔က သုံးသပ္​
ယူဆ ထားၾကသည္​။ဗင္​နီဇြဲလားသည္​ ကမာၻ ​ေပၚ
၌ ​ေရနံ ပိုလ်ွံ ထား႐ွိႏိူင္​မႉ ့အဆင္​့ ၊ အျမင္​့ဆံုးႏိူင္​ငံ
အျဖစ္​ ရပ္​တည္​​ေနပါသည္​။​ေရနံ ​ေရာင္​းရ ၀င္​​ေငြ
သည္​ တိုင္​းျပည္​ ၏ အဓိ က ၀င္​​ေငြ ျဖစ္​သည္​။
၁၉၉၈ခုနစ္​ တြင္​ သမၼတ ဟူဂို ခ်က္​ဗက္​ အာဏာ
ရလာခဲ့ၿပီး၊ ​ေရနံ အရန္​ထား႐ွိ မႉ့ ့ပမာဏ မ်ားစြာ
ကို ​ေရာင္​းခ်ၿပီး ႏိူင္​ငံသားတို႔အ​ေပၚ အ​ေထာက္​အကူ
ျပဳ​ေစမယ္​့ လုပ္​ငန္​းမ်ားစြာတို႔ကို ဖန္​တီး​ေပးခဲ့သည္​။
ဒီလိုနဲ႔ သမၼတ ခ်က္​ဗက္​ လက္​ထက္​၌ အစ​ေကာင္​း
ခဲ့တဲ့ တိုင္​းျပည္​ကံၾကမၼာသည္​၂၀၀၃ခုႏွစ္​​ေရာက္​​ေတာ့
အဆိုးဘက္​​ေရာက္​ခဲ့ရၿပီး၊ ၎ႏွစ္​ထဲ၌ ၄လအတြင္​း
တိုင္​းၿပည္​ ဂ်ီဒီပီ သည္​ ၂၇%အထိ ထိုးက် ခဲ့သည္​။
​ေဈးကြက္​၌လည္​း မတည္​ၿငိမ္​မႉ ့​ေတြ တိုးလာခဲ့ၿပီး
​ေငြ​ေၾကး ​ေဈးကစားသူမ်ားတို႔က ဗင္​နီဇြဲလား​ေငြ​ေၾကး
ဘိုလီဗာ (Boilvar)ကို ​ေဈးကစားမႉ ့မ်ားစြာ လုပ္​ခဲ့
ၾကသည္​။သမၼတ ခ်က္​ဗက္​ လည္​း စက္​မႉ ့လုပ္​ငန္​း
အမ်ားစုတုိ့အား ျပည္​သူပိုင္​ သိမ္​းျခင္​း လုပ္​ငန္​းစဥ္​
ကို အ​ေကာင္​အထည္​​ေဖာ္​ခဲ့ျပႇးီ၊ ​ေဈးႏႉန္​းထိန္​းခ်ဳပ္​
​ေရး မူ​ေဘာင္​ကို ခ်မွတ္​လုပ္​​ေဆာင္​ခဲ့သည္​။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္​​အ​ေရာက္​မွာ ​ေရနံ​ေဈး​ေတြ ထိုးက်​ေတာ့
ဗင္​နီဇြဲလားႏိူင္​ငံ စီးပြား​ေရး ၃၀%အထိ ထိုးက်ခဲ့
​ေလသည္​။​ေရနံ ပိုလ်ွံ ပမာဏ သည္​လည္​း တတိတိ
ႏွင္​့ လံုးပါး ပါးခဲ့ပါသည္​။ျပည္​တြင္​းသြင္​းကုန္​​ေတြအတြက္​
လည္​း ​ေငြ​ေၾကးတန္​ဖိုးက်​ေတာ့ ​ေဈးႀကီး ​ေပးရသလို
ျဖစ္​ၿပီးျပည္​တြင္​းစတိုးဆိုင္​တို႔သည္​လည္​း ဟာလာ
ဟင္​းလင္​းျဖစ္​တဲ့အထိ အ​ေျခအ​ေန ဆိုးလာခဲ့သည္​။

အဲဒိ စီးပြား​ေရး ယိုင္​နဲ႔ လာသည္​့ အ​ေျခအ​ေနကို
တည္​့မတ္​ဖို႔အတြက္​ ဗင္​နီဇြဲလား အစိုးရ က
​ေငြစကၠဴ မ်ားကို အ​ေရအတြက္​ ၊ပမာဏမ်ားစြာ
႐ုိတ္​ထုတ္​ ခဲ့သည္​။တပြဲထိုး နည္​းဗ်ဴဟာ ကို
အသုံးျပဳခဲ့​ေပမယ္​့ မ​ေအာင္​ျမင္​ခဲ့​ေပ။ ​စီးပြား​ေရး
၌ ​ေငြ​ေၾကးအ​ေရအတြက္​ ၊မ်ားလာ​ေလ​ေလ
​ေငြ​ေၾကးတန္​ဖိုးက်ဆင္​းလာ​ေလ​ေလ ျဖစ္​သည္​့
သီအိုရီ အတ္ိုင့း္​​ေသြဖယ္​သြား ျခင္​းမ်ိဴး​ေတာ့
မ႐ွိခဲ့​ေပ။​၎ ​ေနာက္​ ​ေကာ္​ဖီ တခြက္​ တန္​ဖိုး
သည္​ ဘိုလီဗာ ​ေငြ​ေၾကး 140,000 ​ေပးရ
တာ က​ေန ရက္​သတၱပတ္​ အတြင္​း၌
ဘိုလီဗာ ​ေငြ​ေၾကး 2 သန္​းအထိ ​ေဈးတက္​
လာခဲ့သည္​။ သမၼတ Maduroအစိုးရ က
ဒီႏွစ္​ထဲ မွာ ​၀န္​ထမ္​းလစာ ကို ၄ႀကိမ္​အထိ တိုး
​ေပးခဲ့​ေမယ္​့ ​ေငြ​ေၾကးတန္​ဖိုးက်ဆင္​း​ေန​ေတာ့
​ေငြ​ေၾကး၏ ၀ယ္​ႏိူင္​စြမ္​းအား သည္​ ​က်ဆင္​းမႉ ့
ႏွင္​့အတူ အရာ မထင္​ခဲ့​ေပ။

ဗင္​နီဇြဲလား ႏိူင္​ငံသားတို႔သည္​ အစားအ​ေသာက္​
သြင္​းကုန္​မ်ားကို တင္​သြင္​းန္​ူင္​မႉ့ ့​ေလ်ာ့ပါးလာ
​ေသာ​ေၾကာင္​့ အစာ​ေရဆာ ငတ္​ျပတ္​မႉ ့အဆင္​့ထိ
​ေတာင္​ တခ်ိဴ႕လည္​းၾကံဳ​ေတြ႔​ေနၾကရသည္​။အခုလို
တိုင္​းျပည္​ ​ေခ်ာက္​ထဲ ​ေရာက္​​ေအာင္​ တြနိးခ်တဲ့
အ​ေၾကာင္​းအရင္​း၊အ​ေျခခံသည္​ ​ေပၚလစီမွားမႉ ့၊
၀န္​ထမ္​းမ်ားတို႔၏ အက်င္​့ပ်က္​ခ်စားမႉ ့တို႔ႏွင္​့
စက္​မႉ ့လုပ္​ငန္​းအမ်ားစုတို႔ကို ျပည္​သူပိုင္​သိမ္​း
ျခင္​းတို႔သည္​က လက္​သည္​တရားခံ အ​ေၾကာင္​း
အရင္​းျမစ္​မ်ားပင္​ျဖစ္​ပါ​ေၾကာင္​းထပ္​​ေလာင္​း၍
​ေျပာဆိုအပ္​သည္​။

ဗင္​နီဇြဲလား ႏိူင္​ငံတင္​ အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း ျမင္​့တက္​သည္​့
ဒုကၡ ႏွင္​့ ၾကံဳ​ေတြ႔​ေန​ရသည္​မဟုတ္​။ အီရန္​လည္​း
ထိုနည္​း၎။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္​ပိုင္​းက အီရန္​​ေငြ​ေၾကး
Rial (ရီယားလ္​)သည္​ USDႏွင္​့ ယွဥ္​ရာ၌တ​ေန႔ထဲကို ၁၂.၅%အထိ အက် ႐ွိခဲ့သည္​။ မ​ေန႔ကလည္​း
တ ​ေဒၚလာ ကို ဗဟိုဘဏ္​ ရည္​ညႊန္​း ​ေဈး
၄၄၀၃၀ ရီးယားလ္​ အထိ ႐ွိခဲ့သည္​။သို႔​ေသာ္​ျပင္​ပ
​ေမွာင္​ခို ​ေပါက္​​ေဈးသည္​ တ​ေဒၚလာက္ို
၁၁၂၀၀၀ ရီးယားလ္​ အထိ ​ေဈး​ေပါက္​ခဲ့သည္​။
ဗဟိုဘဏ္​ သတ္​မွတ္​​ေဈး ရဲ႕ ၁၅၄% ​ေလာက္​
မ်ား​ေနပါသည္​။

Cato အင္​စတီက်ဳ႕ မွ ပါ​ေမာကၡ Steve Hanke
က​ေတာ့ လက္​႐ွိ အီရန္​ ရဲ႕ အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း ျပႆနာ
ကို ဘူ​ေဂးရီးယားႏိူင္​ငံ၏ ဟိုက္​ပါ အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း
၌ ဘူ​ေဂးရီးယား သမၼတ Peter Stoyanov
ကို အၾကံ​ေပးခဲ့သည္​့ ပုံစံအတိုင္​း အခု အီရန္​
အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​းျပႆနာကို ​ေျဖ႐ွင္​းရန္​ အၾကံ
ျပဳထားသည္​။ဘူး​ေဂးရီးယား အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း
ျပႆနာ တုန္​းက ဘူး​ေဂးရီးယား ​ေငြ​ေၾကး
Lev(လက္​ဗ္​)ကို ဂ်ာမာန္​​ေငြ​ေၾကးMark
(မတ္​)ႏွင္​့ ခ်ိတ္​တြယ္​ထားၿပီး၊ အက် ကိုထိန္​း
မတ္​ထားႏိူင္​ခဲ့သည္​။ အဲဒိ ပုံစံက တကယ္​အလုပ္​
ျဖစ္​ခဲ့တယ္​လို႔ဆ္​ိုရမည္​။ဘူ​ေဂးရီးယား အင္​ဖ​ေလး
႐ွင္​းကို တန္​႔ရပ္​သြားၿပီး၊ ​​ေငြစကၠဴ အဆက္​မျပတ္​
အတိုင္​းအဆမဲ့ ႐ုိတ္​ထုတ္​ရမႉ ့လုပ္​ငန္​းလည္​း
လုပ္​စရာမလို​ေတာ့​ေပ။

အဲဒိ အတိုင္​းဘဲ လက္​႐ွိအီရန္​ အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​းကို
ထိန္​းဖို႔ ပါ​ေမာကၡ Hanke က အီရန္​​ေငြ​ေၾကး
ကို ​ေက်ာက္​ဆူးခ် ခ်ိတ္​တြယ္​လို႔ရမည္​့ ​ေငြ​ေၾကး
တခုခုႏွင္​့ ခ်ိတ္​တြယ္​ထားရန္​ အၾကံျပဳခဲ့ၿပီး၊
ဒီတႀကိမ္​မွာ​ေတာ့ အစိုးရတရပ္​၏ ​ေငြ​ေၾကးအစား
​ေရႊ ´ ကို "anchor currency "အျဖစ္​ ထား ရန္​ အၾကံျပဳ​ေလသည္​။​ေရႊ´ ဆိုတာက အစိုးရ
ကိုင္​တ​ြယ္​စီမံ လို႔ရသည္​့ ​ေငြ​ေၾကးမ်ိဴး မဟုတ္​သည္​့
အတြက္​ အမွန္​ ​ေဈးကြက္​၀ယ္​လိုအား၊​ေရာင္​းလိုအား
အတိုင္​းသာ ​ေဈးႏႉန္​းအတက္​အက် ႐ွိ​ေစ​ေသာ​ေၾကာင္​့
ျဖစ္​သည္​။

၂၀၁၇၌ ဇင္​ဘာ​ေဘြ ႏိူင္​ငံ သည္​လည္​း အထက္​က
ႏိူင္​ငံမ်ားလို အျဖစ္​ဆိုးမ်ိဴးၾကဳံဖူးခဲ့သည္​။​ေန႔စဥ္​
​ေငြ​ေၾကး ​ေဖာင္​းပြမႉ ့ႏႉန္​းသည္​ ၉၈%အထိ ႐ွိခဲ့သည္​။
တနွစ္တါေငြ​ေၾကး​ေဖာင္​းပြ မႉ့ႏႉန္​းက​ေတာ့ ၇၉,၆၀၀,၀၀၀,
၀၀၀ %အထိ ႐ွ္​ိခဲ့သည္​။အလုပ္​လက္​မဲ့ႏႉန္​းသည္​လည္​း
၈၀%အထိျမင္​့တက္​ လာခဲ့သည္​။တိုင္​းျပည္​စီးပြား​ေရး
ထိုးစိုက္​က်​ေနခဲ့သည္​။ဆို႐ွယ္​လစ္​ႏိူင္​ငံမ်ားနည္​းတူ
ဇင္​ဘာ​ေဘြ ႏိူင္​ငံသည္​ ​ေငြစကၠဴ မ်ားကို စီးပြား​ေရး
အက် ႐ွိတိုင္​း႐ုိတ္​ထုတ္​ခဲ့သည္​။​ေငြစကၠဴ အ​ေရအတြက္​
က ၾကာ​ေလမ်ားလာျဖစ္​ၿပီးစီးပြား​ေရးက နာလန္​မထူ
ျဖစ္​လာရတာက​ေန အဆိုးဆံုးအဆင္​့ ထိ ​ေရာက္​လာ
ခဲ့သည္​။ကုန္​စည္​ အ​ေရအတြက္​က နည္​းၿပီး၊ ​ေငြစကၠဴ
အ​ေရအတြက္​က မ်ား​ေနသည္​့အခါ ​ေဈးႏႉန္​းမ်ား
​ေထာင္​တက္​တာက​ေန အင္​ဖ​ေလး႐ွင္​းက​ေန
ဟိုက္​ပါအင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း ဘက္​ ကူးခဲ့သည္​။သမၼတ
မူဂါဘီ က​ေတာ့ ထုတ္​လုပ္​သူမ်ားတို႔၏ ထုတ္​ကုန္​
​ေဈးႏႉန္​းျမႇင္​့ ျခင္​းကို အျပစ္​တင္​ လက္​ညွိဳးထိုး ခဲ့
​ေပမယ္​့ မိမိအစိုးရ ကိုယ္​တိုင္​က ​ေငြစကၠဴ အ​ေရ
အတြက္​ ကို အတိုင္​းအဆမ႐ွိ ႐ုိတ္​ထုတ္​ခဲ့တာ​ေတာ့
အျပစ္​မျမင္​ခဲ့​ေပ။

ဇငိဘာ​ေဘြ ျပည္​တြင္​းလုပ္​ငန္​းစုမ်ားတို႔က​ထုတ္​လုပ္​မႉ ့ကုန္​က်စရိတ္​ က ျမင္​့တက္​
လာ​ေတာ့ ထုတ္​လုပ္​မႉ ့ကို ​ေလ်ွာ့ခ်လာၾကသည္​။
ထုတ္​လုပ္​မႉ့ က်​ေတာ့၊ထုတ္​ကုန္​အ​ေရအတြက္​က်လာ
ၿပီး ​ေဈးႏႈန္​းမ်ားက အဆမတန္​ ျမင္​့တက္​လာ
ရာက​ေန အဆ္​ိုး​ေၾကာ့သံသရာ လည္​ပါ​ေတာ့သည္​။

ထို႔​ေၾကာင္​့ ဟိုက္​ပါအင္​ဖ​ေလး႐ွင္​း သည္​ အတိတ္​
တုန္​းက လည္​း႐ွိခဲ့သည္​့တိုင္​ မ်က္​​ေမွာက္​​ေခတ္​
အစိုးရတို႔သည္​က တပြဲထိုး နည္​းဗ်ဴဟာ မ်ားကို
​ေႁမြမ​ေၾကာက္​ ကင္​းမ​ေၾကာက္​ အသုံးျပဳ​ေနၾက
ဆဲျဖစ္​သည္​ကို သတိျပဳမိၾကရန္​ႏွင္​့ျမန္​မာ့အစိုး
ရ ဗဟိုဘဏ္​ အရာ႐ွိတို႔ကိုလည္​း အထက္​ပါ
အစိုးရမ်ားနည္​းတူ တပြဲထိုးနည္​းဗ်ဴဟာကို
သုံးခဲ့မယ္​ဆိုပါက ၀ိုင္​း၀န္​းဖိအား​ေပးျခင္​းျဖင္​့
မိမိတို႔ လက္​ထဲ႐ွိ​ေငြ​ေၾကးမ်ားတို႔ကို တန္​ဖိုးမဲ့
အျဖစ္​မ​ေရာက္​ရ​ေအာင္​ ထိန္​းသိန္​းၾကပါလို႔
တိုက္​တြန္​းရင္​း နိဂုံးခ်ဳပ္​လိုက္​ရသည္​။
Author -Ko Nay Nay