ျဖစ္ျဖစ္သမ်ွအရာဝတၳဳအစုစုသည္ တစ္ေန႔က်လွ်င္ ဧကန္မုခ်ပ်က္ရမည့္ အနိစၥတရားသာျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္သတၱဝါတုိ႔ ေနရာဤကမာၻေလာကၾကီးလည္း ထုိအနိစၥနယ္ပယ္မွာ ပါဝင္ေနတာျဖစ္လုိ႔ ခုိင္ၿမဲတည္တံ့ေနမွာမဟုတ္ပဲ တစ္ေန႔က်လ်ွင္ ဧကန္မုခ်ပ်က္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ဗုဒၶဘာသာက်မ္းမ်ားအရ ကမာၻဘယ္လုိပ်က္သလဲ ဆုိတဲ့အေၾကာင္းကို သိခ်င္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ ရွာေဖြေ၀မွ်လုိက္ပါတယ္။
ကမာၻေလာကပ်က္ဖုိ႔ရာ အေၾကာင္းတရားသုံးမ်ဳိးရွိပါတယ္။အဲဒါကဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့ မီးေၾကာင့္ပ်က္စီးျခင္း၊ေရေၾကာင့္ပ်က္စီးျခင္း၊
ေလေၾကာင့္ပ်က္စီးျခင္း တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
မီးဖ်က္သည့္ ကမာၻ(၇)ကမာၻ၊
ေရဖ်က္သည့္ကမာၻ(၁)ကမာၻ၊
မီးဖ်က္သည့္ ကမာၻ(၇)ကမာၻ၊
ေရဖ်က္သည့္ကမာၻ(၁)ကမာၻ၊
ဤသုိ႔ေသာနည္းအားျဖင့္မီးျဖင့္ဖ်က္ေသာကမာၻ(၅၆)ၾကိမ္ ၊ေရျဖင့္ဖ်က္ေသာကမာၻ(၇)ၾကိမ္ ၊
ေပါင္းလုိက္ေတာ့(၆၃)ၾကိမ္ ၊ထုိ႔ေနာက္(၆၄) ၾကိမ္ေျမာက္မွာေလျဖင့္ဖ်က္ေသာ ကမာၻျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက မီးေၾကာင့္(၇)ၾကိမ္ပ်က္ျပီးလ်ွင္ ေရေၾကာင့္တစ္ၾကိမ္ပ်က္ပါတယ္။ေနာက္မီးေၾကာင့္ (၇)ၾကိမ္ပ်က္ျပီးလ်ွင္ ေရေၾကာင့္ (၁)ႀကိမ္ပ်က္ျပန္တယ္။အဲလုိနည္းနဲ႔ မီးေၾကာင့္(၅၆)ၾကိမ္၊ေရေၾကာင့္(၇)ၾကိမ္။ အားလုံးေပါင္းေတာ့(၆၃)ၾကိမ္၊ထုိေနာက္(၆၄)ၾကိမ္ေျမာက္ေရာက္ရင္ ေလေၾကာင့္တစ္ၾကိမ္ပ်က္မယ္လုိ႔ဆုိလုိျဖင္းျဖစ္ပါတယ္။ကမာၻပ်က္ျခင္းသုံးပါးမွာ မီးေၾကာင့္ပဌမစ်ာန္သုံးဘုံးပ်က္ပါတယ္။
ေရေၾကာင့္ ဒုတိယစ်ာန္သုံးဘုံပ်က္ပါတယ္။ေလေၾကာင့္တတိယစ်ာန္သုံးဘုံးပ်က္ပါတယ္။ဒီေနရာမွာ(၃၁)ဘုံကုိ ထည့္ေျပာဖုိ႔လုိပါတယ္။ျဗဟၼာဘံု ႏွစ္ဆယ္
ျဗဟၼပါရိသဇၨာ၊ ျဗဟၼပုေရာဟိတာ၊ မဟာျဗဟၼာ ၊ (ရူပ ပထမစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ပရိတၱာဘာ၊ အပၸမာဏာဘာ၊ အာဘႆရာ၊ (ရူပ ဒုတိယစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ပရိတၱာသုဘာ၊ အပၸမာဏာသုဘာ၊ သုဘကိဏွာ၊ (ရူပ တတိယစ်ာန္ ၃- ဘံု)
ေ၀ဟပၹဳိလ္ ၊ အသညသတ္ ၊ အဝိဟာ ၊ အတပၸါ ၊သုဒႆာ၊ သုဒႆီ၊ အကနိ႒၊ (ရူပ စတုတၳစ်ာန္ ၇- ဘံု)
အာကာသာနဥၥာယတန၊ ၀ိညာဏဥစၥာယတန၊ အာကိဥၥာညာယတန၊ေနဝသညာနာသညာယတန (အရူပစ်ာန္ ၄- ဘံု)
နတ္ျပည္ ေျခာက္ထပ္
စတုမဟာရာဇ္ ၊ တာ၀တိ ံသာ ၊ ယာမာ ၊ တုသိတာ ၊ နိမၼာနရတိ ၊ ပရနိမၼိတ၀သ၀တီၱ
လူ႕ဘံု တစ္ဘံု
လူ႔ဘံု
အပါယ္ ေလးဘံု
ငရဲဘံု ၊ တိရစာၦန္ဘံု ၊ ၿပိတၱာဘံု ၊ အသူရကာယ္ဘံု။
ဆုိျပီး ဗုဒၶဘာသာအရ (၃၁)ဘုံျဖစ္ပါတယ္။
မီးေၾကာင့္ပ်က္စီးရမည့္ ကမာၻၾကီးမွာ ပ်က္ခ်ိန္တန္လ်ွင္ ေရွ့ဦးစြာ ေန(၇)စင္းအနက္က ေန(၂)စင္းေပၚလာမွာပါ။ရုိးရုိးသာမန္ေနက ေန႔အခါထြက္ျပီး၊အသစ္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနက ညအခါဆက္လက္ထြက္ေပၚလာသျဖင့္ ညဥ့္အခါဟူ၍ပင္မရွိေတာ့ပါ။ထုိေနအသစ္ရဲ့ပူေလာင္မွဳေၾကာင့္ ျမစ္ငယ္၊ေခ်ာင္းငယ္မ်ားမွာရွိတဲ့ ေရေတြခန္းေျခာက္လာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ (၃)စင္းေျမာက္ေနထြက္လာမွာပါ။အဲဒီေနေၾကာင့္ ေနေၾကာင့္ ျမစ္ၾကီးမ်ားမွာရွိေသာ ေရေတြခန္းေျခာက္လာမွာပါ။ေနာက္(၄)စင္းေျမာက္ ေနအသစ္ထြက္ေပၚလာျပန္ေတာ့ ဟိမဝႏၱာအတြင္းမွာရွိတဲ့ အုိင္ၾကီး(၇)အုိင္မွ ေရမ်ားလည္းခန္းေျခာက္လာမွာပါ။ေနာက္(၅)စင္းေျမာက္ေနအသစ္ထြက္ေပၚလာျပန္ေတာ့ သမုဒၵရာအတြင္းမွ ေရမ်ားခန္းေျခာက္မွာပါ။ေနာက္(၆)စင္းေျမာက္ေနအသစ္ထြက္ေပၚလာျပန္ေတာ့ ကမာၻေလာကၾကီးအတြင္းမွာ အစုိဓာတ္ဟူသမ်ွမရွိေတာ့ပဲ ၊ေနာက္ဆုံး(၇)စင္းေျမာက္ေနထြက္လာျပန္ေတာ့ ဤကမာၻေလာကၾကီးႏွင့္တကြ ဤကမာၻေလာကမ်ဳိးတစ္သိန္းမ်ွ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာက္ေလာင္လ်ွက္ ကာလအေတာ္ၾကာလ်ွင္ ကမာၻေျမျပင္မွ ပထမစ်ာန္ ျဗဟၼာ့ဘုံတုိင္ေအာင္ မီးေတာက္မီးလ်ွံစြဲကာ ဟိမဝႏာၱေတာင္၊ျမင္းမုိရ္ေတာင္၊စၾကာဝဠာေတာင္ၾကီးမ်ားႏွင့္တကြေငြ၊ေရႊ၊ရတနာ၊နီလာ၊ ျမသား၊အလြန္ၾကီးမားတဲ့ ဗိမာန္မ်ားလည္း မတိမ္းသာ မေရွာင္သာေလာင္စာခ်ည္းျဖစ္ရၾကရတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ မီးေလာင္စာမရွိ၍ မီးေတာက္မီးလ်ွံျငိမ္းလ်ွက္ ျပာအမွဳန္႔မ်ွ မက်န္ေတာ့မွ ကမာၻၾကီးပ်က္ျခင္းကိစၥျပီးတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ေရဖ်က္တဲ့ အလွည့္နဲ႔ၾကဳံတဲ့အခါ၊ေရေၾကာင့္ပ်က္တဲ့ကမာၻအလွည့္မွာေတာ့ ဒီလုိဆုိထားတာေတြ့ရပါတယ္။ ေရဖ်က္ေသာကမာၻမွာ ဒုတိယစ်ာန္သုံးဘုံတုိင္ေအာင္ ဆားခဲကုိေရတြင္ခ်၍ ေၾကသကဲ့သုိ႔ ဒီကမာၻၾကီးလည္း အထက္ ဒုတိယစ်ာန္သုံးဘုံတုိင္ေအာင္ တစ္ျဖည္းျဖည္းပ်က္စီးသြားတယ္လုိ႔ဆုိထားပါတယ္။
ေလေၾကာင့္ပ်က္တဲ့ကမာၻမွာလည္း ေလမုန္တုိင္းက်လုိ႔ စိစိညက္ညက္ ေၾကမြသကဲ့သုိ႔ တတိယစ်ာန္သုံးဘုံတုိင္ေအာင္ စၾကဝဠာ ကုေဋတစ္သိန္းလုံး မုန္႔မုန္႔ညက္ညက္ေၾကေပ်ာက္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ အက်ယ္ကုိဖတ္ခ်င္ရင္ ဝိသုဒၶိမဂ္ အဌကထာတြင္ဖတ္လုိ႔ရပါတယ္။ဤသုိ႔ကမာၻေလာကၾကီးရဲ့ ပ်က္စီးေနရာ အခ်ိန္အခါသည္ ႏွစ္ေပါင္း မည္မ်ွၾကာသည္ဟု မခန္းမွန္းနုိင္ေလာက္ေအာင္ပင္ၾကာပါတယ္။(၁၀)ႏွစ္တမ္းမွ တျဖည္းျဖည္းတက္၍ အသက္အသေခ်ၤယ်တမ္းသုိ႔ေရာက္၊ အဲဒီအသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တျဖည္းျဖည္းဆုတ္၍ (၁၀)ႏွစ္တမ္းသုိ႔ေရာက္၊ဤတက္ကပ္၊ဆုတ္ကပ္ တစ္စုံကုိ အႏၱရကပ္(အၾကားကပ္)လုိ႔ေခၚပါတယ္။ကမာၻေလာကၾကီး မီးေလာင္၍ ပ်က္စီးရာ ေနရာ အခ်ိန္အခါက ထုိအႏၱရကပ္ေပါင္း (၆၄)ကပ္ မွ်ၾကာပါတယ္။ ထုိ႔သုိ႔ ပ်က္စီးျပီးေနာက္ ကမာၻအသစ္မျဖစ္ခင္၊ ကမာၻသစ္မတည္ခင္ ပ်က္ေနတဲ့အခ်ိန္ကလည္း အႏၱရကပ္(၆၄)ကပ္ၾကာတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ကမာၻပ်က္ေနတုန္းအခ်ိန္မွာ၊ ကမာၻအသစ္မျဖစ္ခင္အခ်ိန္မွာ သတၱဝါေတြက မီးမေလာင္တဲ့ အထက္ ျဗဟၼာျပည္ကုိေရာက္ေနတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ဘာေၾကာင့္ေရာက္ရသလဲလုိ႔ဆုိေတာ့ ကမာၻမပ်က္ခင္ အႏွစ္တစ္သိန္းေလာက္ေစာျပီး နတ္မ်ားက “အႏွစ္တစ္သိန္းလြန္လ်ွင္ ကမာၻပ်က္လိမ့္မယ္ဆုိျပီးေၾကြးေၾကာ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၾကားၾကားသမ်ွေသာ သတၱဝါေတြက ေရွးကလုိ မေမ့မေလ်ာ့နုိင္ၾကေတာ့ပဲ ကုသုိလ္တရားမ်ားပြားမ်ားေနၾကျပီး ကမာၻပ်က္ခါနီးအခ်ိန္အခါေရာက္ေတာ့ အားလုံးပင္ျဗဟၼာျပည္ကုိေရာက္ဖုိ႔ရန္ စ်ာန္တရားမ်ားကုိရရွိၾကတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။<READ မျမင္ေတြ႔ရေတာ့ၿပီျဖစ္ေသာ မ်ဳိးတုံးသြားၾကသည့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္တိရစာၦန္္ႀကီးမ်ားဒါေၾကာင့္ နိယတ မိစၦာဒိ႒ိ အယူရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္မ်ားမွတစ္ပါး သတၱဝါဟူသမ်ွ တစ္ကမာၻလ်ွင္ တစ္ခါေတာ့ ျဗဟၼာ့ျပည္ကုိေရာက္ၾကတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။(နိယတ မိစၦာဒိ႒ိရွိတဲ့သူက) ပဥၥာနႏၵိယကံထုိက္တဲ့သူထက္အျပစ္ၾကီးပါတယ္။ ပဥၥာနႏၵိယကံထုိက္သူက ကမာၻပ်က္လ်ွင္ အျပစ္ေၾကေသာ္လည္း နိယတမိစၦာဒိ႒ိ ရွိသူကေတာ့ ကမာၻပ်က္လည္း ငရဲသက္တမ္းမကုန္ေသးလ်ွင္ အျခား မပ်က္တဲ့ကမာၻသုိ႔ေျပာင္းျပီးခံရတာပါ။နိယတမိစၦာဒိ႒ိဆုိတာက ကုသုိလ္မရွိ၊အကုသုိလ္မရွိ။ကံဆုိတာမရွိ၊ကံရဲ့အက်ဳိးတရားဆုိတာမရွိ၊ သတၱဝါအသတ္ကုိသတ္လ်ွင္ လည္း သတ္တဲ့သူမခံပဲ ေသေစတတ္တဲ့ လက္နက္ပဲ ခံရတယ္ ။ေရွးဘဝလည္းမရွိ၊ေနာက္ဘဝလည္းမရွိ စတဲ့အယူဝါဒေတြကုိ စြဲစြဲျမဲျမဲခံယူထားတဲ့ အယူဝါဒျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအယူကုိယူတဲ့သူက မိစၦာအယူရွိတဲ့ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီပုဂၢဳိလ္သည္ ကမာၻပ်က္ေသာ္လည္း ငရဲသက္တန္း မေစ့ေသးလ်ွင္ အျခားကမာၻကုိေျပာင္းျပီးခံရတယ္လုိ႔ဆုိလုိတာပါ။ ဒါက ကမာၻပ်က္ပံုျဖစ္ပါတယ္။အားလုံးဗဟုသုတရေစလုိတာေၾကာင့္ေရးသားလုိက္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
မူရင္းေရးသားသူ – အရွင္ဝိမဝံသ( နာလႏၵာ တကၠသုိလ္၊ အိႏၵိယနုိင္ငံ)