ေသြတိုးေရာဂါ

ေသြးတိုးေရာဂါ

ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ. ေရာဂါေတြထဲမွာ ေသြးတိုးေရာဂါလည္းပါ၀င္ပါတယ္။ အသံတိတ္ လူသတ္သမား ( slient killer ) လို.လည္းေခၚၾကတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ၇.၁ သန္း ေသဆံုး ေစပါတယ္.။ ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား၏ သံုးပံုတစ္ပံု ခန္႔မွာ မိမိတြင္ ေသြးတိုးေရာဂါ ႐ွိမွန္း မသိၾကသူမ်ား ျဖစ္ေနပါတယ္။ အမ်ားစုမွာ ေရာဂါရွိမွန္း မသိၾကေပ။တခ်ိဳ.တြင္ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ အသက္႐ွဴ ျမန္လာျခင္း၊ အျမင္ ေဝဝါးလာျခင္း စသည္. လကၡၰာမ်ား ျပတတ္သည္။လူတဦးတြင္ ပံုမွန္အားျဖင့္    အမ်ိဳးသား  (120/80)mmHg ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး  (110/70 )mmHg  ေသြးဖိအား ရွိေလသည္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လႈပ္ရွားမႈမရွိဘဲ ေသြးဖိအားတတ္လာပါက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေသြးတိုးသည္ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ေရာဂါရွိသူ ၉၀ -၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္.မွာ အေၾကာင္းအရာမရွိဘဲ ေသြးတိုးတတ္ၾကၿပီး   ၅ -၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္.မွာ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသြးတိုးျခင္းျဖစ္သည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ျဖစ္ေလ.ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားလည္းျဖစ္တတ္သည္။ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းမွာ-
    အရက္အလြန္ အကၽြံ ေသာက္ျခင္း
     (ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း)
    ဆား၊ အငန္ဓါတ္္စား သုံးမွု မ်ားျခင္း
        
    စိတ္ဖိစီး မွုမ်ား ျခင္း
    ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း
    လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း (အားကစား) တို.ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္သည္။

ေသခ်ာစြာဂ႐ုမစိုက္မိပါက ေနာက္ဆက္တြဲအေနျဖင့္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း(ႏွလံုး ေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း)၊ ေလျဖတ္ျခင္း (ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း/ ေပါက္ျခင္း)၊ ေမာ၍ ေဖာေယာင္ျခင္း (ႏွလံုး ညွစ္အား နည္းျခင္း- Heart Failure)၊ မ်က္ႏွာ ေယာင္အမ္း လာျခင္း (ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း-Renal Failure)၊ မ်က္စိ အျမင္ ခ်ဳိ႕ယြင္းလာျခင္း (Hypertensive Retinopathy) တို႔ ျဖင့္ လကၡဏာ ျပတတ္ ၾကပါတယ္.။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾ႕ကာပိတ္ျခင္း ၊ ေလျဖတ္ျခင္း တို.ျဖစ္တတ္သည္။အဓိက စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္းေၾကာင့္ေရာဂါျဖစ္တတ္သည္။ ကုသရန္လည္းမလြယ္ကူေပ။ ေသြက်ေဆးမ်ားေသာက္သံုးရံု ျဖင့္လည္း မရေပ။ ဆရာ၀န္ႏွင့္စနစ္တက် ကုသမႈခံယူၿပီး မိမိကိုယ္တိုင္ လိုက္နာ က်င့္သံုးရေပမည္။ေသြးတိုးထိန္းႏိုင္တဲ႔နည္းလမ္းေလးေတြလည္းရိွပါတယ္။ မိမိတို႕ရဲ႕ေနထိူင္စားေသာက္မႈပံုစံ(lifestyle) ကို ျပင္ဆင္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ေဆးအမ်ားၾကီးေသာက္ရတဲ႔သူေတြဟာ ေဆးကို ေလွ်ာ႔ေသာက္လာႏိုင္မယ္။ ေဆးနည္းနည္းေသာက္ေနရသူေတြဟာ ေဆးေသာက္စရာမလိုေတာ႔ဘဲျဖစ္လာမယ္။ အထူးသျဖင္႔ ေဆး၀ါးေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေလွ်ာ႔ခ်လာႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါ ကို
၁။ ဆရာ၀န္ ျဖင္.ျပသၿပီး စနစ္တက် ကုသမႈခံယူပါ။
ေသြးတိုးေရာဂါရိွသူေတြဟာ မၾကာမၾကာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပးဖို႕လိုပါမယ္။ လစဥ္ ဆရာ၀န္နဲ႔ေဆြးေႏြးသင္႔ပါတယ္။ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္လည္း ကိုယ္ခႏၶာကို သတိထားျပီး အေျပာင္းအလဲေတြဘာေတြျဖစ္လဲဆိုတာကို သိေအာင္ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ျပီး ေသြးတိုးေရာဂါကုသမႈကို ဂရုတစိုက္ေဆာင္ရြက္သင္႔ပါတယ္။
၂။ မိမိႏွင့္သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ေလက်င့္ခန္းကို ေန.စဥ္ပံုမွန္ျပဳလုပ္ပါ။
ေသြးတိုးျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရိွသူေတြဟာ ေလ႔က်င္႔ခန္းပံုမွန္ လုပ္ျခင္းအားျဖင္႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ျခင္းကေန ကာကြယ္ႏိုင္ျပီး၊ ေသြးတိုးေရာဂါရိွသူေတြကလည္း ေလ႔က်င္႔ခန္းပံုမွန္လုပ္မယ္ရင္ ေသြးတိုးကို စိတ္ခ်ရတဲ႔ အေျခအေနတစ္ခုမွာထိန္းထားႏိုင္ပါတယ္။
ပံုမွန္လမ္းေလွ်ာက္တဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြကိုပဲ ဆယ္မိနစ္ ဆက္တိုက္ေလွ်ာက္ ခဏနား၊ ဆယ္မိနစ္ဆက္ေလွ်ာက္နဲ႔ သက္သက္သာသာလုပ္သြားတာေတာင္မွ ေသြးတိုးေရာဂါအတြက္ ထိေရာက္တဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
၃။ ေဆးလိပ္၊ေဆးရြက္ႀကီး ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေဆးလိပ္ေသာကိျခင္းဟာ ေသြးဖိအားကို ႁမွင့္ေစပါတယ္။ဓါေၾကာင့္ လံုး၀မေသာက္သင့္ပါဘူး။
၄။ အရက္ေသာက္ျခင္းေရွာင္ပါ။
အရက္မ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းက ေရာဂါကို ပိုမိုဆိုးရြားေစပါသည္။ သို.မဟုတ္ပါက ေလ်ာ့ေသာက္ပါ။
၅။ အငန္ဓါတ္ေလ်ာ. စားသံုးရန္။
ဆားပေသာ အစားအစာမ်ား၊ အသင့္စား ေသာက္ကုန္မ်ားကို ေလ်ာ.စားရန္။
၆။ တကမာၻလံုးမွာ အစိမ္းေရာင္ ေတြ မ်ားမ်ားစားလာၾကပါျပီ။ အသားကိုေလ်ာ႔စားျပီး ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကိုမ်ားမ်ားစားတာမ်ိဳးပါ။ အသီးအအႏွံေပါတဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ အသီးအႏွံကို မ်ားမ်ားစားေပးဖို႕လြယ္ကူပါတယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ သင္.ေလ်ာ္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးရန္။

၇၊စိတ္ဖိစီးမႈႏွင္.စိုးရိမ္ေသာကမ်ားကိုေလ်ာ့ခ်ရန္။
စိတ္ဖိစီးမႈနဲ႔ စိုးရိမ္ေသာကဟာ ေသြးဖိအားကိုခဏေတာ႔ ျမင္႔ေစတတ္ပါတယ္။
စိတ္ဖိစီးမႈကို မေလ်ာ႔ခ်ခင္ ဘယ္လိုေနရာမွာ ကုိယ္စိတ္ဖိစီးတတ္သလဲဆိုတာကို အတိအက်ေလ႔လာဖို႕လိုပါလိမ္႔မယ္။ ေရကူျခင္း၊စက္ဘီးစီးျခင္း႕ဲ၊တရာထိုင္ျခင္း ႕ဈသိုေသာနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ေလ်ာ.ခ်သင့္ေပသည္။
၈။ မိသားစု မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ ေႏြးေထြး ခင္မင္ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံရန္။
မိတ္ေဆြ ၊မိသားစုမ်ားႏွင့္ေကာင္းမြန္စြာဆက္ဆံရန္၊ အျခားသူမ်ားကိုလည္းေရာဂါအေၾကာင္းေျပာျပႏိုင္လွ်င္ ကိုယ္.အတြက္ေရာ သူတို႔အတြက္ပါ အက်ိဴးရွိေလသည္။
က်န္းမာေရးတဲ႔ညီညြတ္တဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္မႈေလးမ်ားကိုဂရုတစိုက္လိုက္နာသြားရံုနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါကို ေအာင္ျမင္စြာခုခံတြန္းလွန္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

photo from google

myint oo