Bitwa pod Narwą - Geniusz 18 letniego Karola XII - Początki III wojny północnej

in pl-artykuly •  6 years ago 

00-mikhail-shankov-karl-xii-in-narva-1999.jpg

III Wojna północna tocząca się w latach 1700-1721 doprowadziła do wyłonienia się nowego mocarstwa na arenie europejskiej oraz początkiem upadku silnej pozycji Szwecji. Wojna objęła tereny Europy środkowo-wschodniej oraz państwa takie jak Rzeczpospolita, Rosja, Inflanty, a nawet Saksonie i Prusy. W 1700 roku sytuacja pomiędzy Rosją a Szwecją coraz bardziej się zaogniała, gdy w grę wchodziła rola państwa, które zdominuje tę część Europy, a także zbuduje silne sojusze i pozycję w tej części kontynentu. Rzeczpospolita osłabiona nadal po wojnach w ramach Świętej Ligi z Turcją w nadchodzącej wojnie nie zdołała zachować neutralność. Król August II będący królem Rzeczpospolitej, a także elektorem Saksonii bardzo chciał odzyskać tereny Inflant i Rygi — strategicznego portu nad Bałtykiem, jednak państwo Polsko-Litewskie nie chciało uczestniczyć w tej wojnie, więc Saksonia mogła wystąpić sama w ramach sojuszu Rosji Piotra I.

Powody strategiczne i polityczne koalicji wymierzonej w Szwecję i początki kampanii koalicji antyszwedzkiej

W 1697 roku władzę objął małoletni Karol XII mający w chwili objęcia tronu Szwecji 15 lat. Przekonani o słabości Szwecji władcy Danii, Rosji i Saksonii utworzyli sojusz zwany Ligą Północną. Jednym z głównych celów było odebranie strategicznych terenów Inflant i przejęcie wybrzeży Bałtyku przez Rosję, a Saksonia odebrać resztę Inflant dla Rzeczpospolitej ( wtedy w unii z Saksonią). Dania pragnęła zdobycia Holsztynu i osłabienia Szwecji. Dla formującej się kolacji pokonanie skandynawskiego giganta wydawało się łatwym i szybkim zwycięstwem, lekceważąc umiejętności młodego króla szwedzkiego, który mimo młodego wieku okaże się bardzo trudnym przeciwnikiem. Początki kampanii rozpoczęły się od ataku Danii na szwedzki Holsztyn z równoczesnym oblężeniem Rygi przez wojska saskie Augusta II. Rosja skierowała uderzenie na Narwę — strategiczny port na terenach północnej Estonii.

Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png

  • (Źródło grafiki-Wikipedia.org)

Karol XII w błyskawicznej kampanii przy wsparciu flot angielskich i holenderskiej przeprowadził desant w Zelandii i rozbijając tamtejszy garnizon, a także wymanewrowując duńską flotę. W czasie szybkiej kampanii Dania została pozbawiona jakiejkolwiek swobody działania, a przeprowadzone bombardowanie Kopenhagi z morza w dniach 20-26 lipca zmusiło Danie do wycofania z wojny i podpisanie traktatu w Travendal.

Zmuszając Danie do zawarcia pokoju Karol XII przerzucił swoje wojska do Pernau i szybkim marszem przemierzając, przez Rewal szedł na pomoc obleganej Narwie. Miasta bronił oddział 1200 ludzi pułkownika Horna wobec prawie 40-tysięcznej armii rosyjskiej prowadzonej początkowo przez Piotra I, a później pozostawioną w dowodzeniu feldmarszałka de Croya. Rosjanie oblegający Narwę byli, rozstawieni na kilkumetrowym polu dysponując, dużą siłą ognia — Ponad 140 armat. Pogoda w czasie nadciągającej bitwy była nieprzyjazna zarówno dla armii rosyjskiej, jak i idących na pomoc obleganemu miasto wojskom szwedzkim — niska temperatura i oślepiające zamiecie śnieżne utrudniały działania wojenne, a także obserwację terenu. Szwedzka armia licząca niecałe 12000 żołnierzy dowodzoną przez króla Karola składała się głównie z piechoty, niewielkiej liczby jazdy oraz 37 dział.

M-Narva-MAP-4C-Nov13.jpg

  • (Źródło grafiki-warfarehistorynetwork.com)

Karol zaatakował, Rosjan przypuszczając atak piechoty, jednocześnie ostrzeliwując centrum wojsk carskich. Armia rosyjska mająca problemy z komunikacją i rozciągniętymi liniami szybko mimo przewagi liczebnej cofała się, aż do stopniowego rozbicia danych grup żołnierzy na pola bitwy. Rosjanie nieznający nowoczesnej taktyki linearnej nie byli w stanie oprzeć się lepiej wyszkolonej piechocie szwedzkiej. Pierwsze ataki szybko doprowadziły do paniki Rosjan, a stopniowo cofające się oddziały De Croya na flankach w starciu z kawalerią szwedzką doprowadziły, do załamania przepraw uniemożliwiając, skuteczny i skoordynowany odwrót. W efekcie do godziny 20 jedynie nieliczne oddziały gwardyjskie broniły z trudem pola bitwy. Nad ranem skapitulowały, ostatnie oddziały, a armia rosyjska poszła w rozsypkę. W efekcie wspaniałego zwycięstwa Szwedzi zdobyli wszystkie działa, dużą ilość muszkietów i pozostawione tabory. Straty szwedzkie były minimalne.

Wygrana bitwa zmusiła Rosję do wycofania się z wojny na dłuższy czas, jednak konflikt nadal nie zakończył się. Kolejnym celem Karola XII było rozbicie wojsk saskich oblegające Rygę.

Authors get paid when people like you upvote their post.
If you enjoyed what you read here, create your account today and start earning FREE STEEM!
Sort Order:  

Twój post został podbity głosem @sp-group-up. Kurator @julietlucy.