Potykamy się o nie, wybijamy zęby, rozwalamy samochody. Krawężniki już od setek lat utrudniają ludziom życie.
Wszystkie krawężniki prowadzą do Rzymu
Ktoś kiedyś wpadł na szatański pomysł, i zaczął budować chodniki nieco wyżej niż jezdnia. Rzućmy okiem na Via dell’Abbondanza (Drogę Obfitości), jak nazwano w czasach nowożytnych główną arterię Pompejów.1 Co my tu właściwie widzimy? Ulicę wybudowano w ten sposób, że po obu jej stronach znajduje się wyniesiony na wyższy poziom chodnik. Oczyma wyobraźni już widzę tych woźniców podczas podjeżdżania na krawężnik... I wozy regularnie waliły weń kołami, przez co po śladach do dziś możemy wyczytać z nich ówczesny kierunek ruchu.1 2
Pompeje, Via dell’Abbondanza
Schemat rzymskiej drogi
Źródło: https://www.bookunitsteacher.com
Rzymska droga z krawężnikami, Cylicja (obecnie: Turcja)
Nowożytna udręka ludzkości
Trudno prześledzić, co dokładnie działo się z krawężnikami w późniejszych wiekach. Wiele wskazuje jednak na to, że niekoniecznie komukolwiek chciało się je budować. W średniowieczu w miastach dominował ruch pieszy. Jeżeli już dodawano do drogi jakiś element architektoniczny, był to kanał do odprowadzania wody ciągnący się przez środek ulicy. Do idei stawiania tego zdradzieckiego szajsu powrócono w epoce renesansu, gdy na ulicach zaczęło się pojawiać coraz więcej pojazdów konnych.5 Kolejne przystanki w triumfalnym pochodzie krawężników to wieki XVIII i XIX, czyli okres rewolucji przemysłowej. Przykładowo, wydany w 1765 r. Paving Act stanowił, że od tej pory londyńskie ulice miały posiadać podwyższone względem jezdni chodniki. 4A właściwie, po się je buduje?
Zarówno w XVIII-wiecznym Londynie, jak i w starożytnym Rzymie powody były dwa: chęć podzielenia drogi na część dla pieszych i pojazdów kołowych, a także potrzeba ujarzmienia trującego strumienia ulicznych ścieków.Krawężniki dyskryminują
Długo się tym nie przejmowano, ale w pewnym momencie ludzkość zdała sobie sprawę, że żyją wśród nas niepełnosprawni, przez co krawężniki nie zawsze są takie super, jak to się to niektórym roiło. Co prawda, pierwszy w Stanach łagodny podjazd (ang. curb cut) powstał już w latach 40. w Kalamazoo (Michigan)6, jednak walka z podstępnym elementem miejskiej architektury nie skończyła się. Amerykański ustawodawca dostrzegł ten problem w wydanym w 1968 r. Architectural Barriers Act, nie oznaczało to jednak jego definitywnego rozwiązania. Nadal sporo do roboty miały organizacje takie jak chociażby Independent Living Movement, która w latach 70. przygotowała trasę do poruszania się wózkiem po kampusie Uniwersytetu w Berkeley. W wielu miejscach na świecie zmagania z krawężnikami trwają do dnia dzisiejszego.
Na zdjęciu od prawej: Hale Zukas, Eric Dibner oraz Kitty Cone - działacze Independent Living Movement
Źródło: https://boomcalifornia.com/2012/06/26/the-peoples-sidewalks/
Fragment krawężnika odrąbany przez aktywistów organizacji ADAPT w Denver, 1978
Źródło: https://everybody.si.edu/media/672
Wprowadzają niezgodę
W Rosji trwa tradycyjna rywalizacja między obecną a dawną stolicą, tj. między Moskwą a Petersburgiem. Jednym z jej symboli jest drobna - zdawałoby się - różnica w nazewnictwie. Otóż w Moskwie krawężnik zwą z francuska bordiurem, natomiast mieszkańcy Petersburga wolą używać słowiańskiego określenia poriebrik. 7 W 2017 r. w Petersburgu odsłonięto przewrotny pomnik przyjaźni między poriebrikiem a bordiurem 😏.8.
Krawężniki wszystkich miast Rosji, łączcie się!
Źródło: https://www.kp.ru/daily/26723/3753596/
Bordiur vs poriebrik
Źródło: https://www.adme.ru/svoboda-kultura/chem-bordyur-otlichaetsya-ot-porebrika-962660/
Tak że tego...
Źródło: http://www.remotvet.ru/questions/15815-kak-i-chem-pobelit-bordjury-chtob-dolgo-derzhalos-pobelka.html
Służą przemocy
W Internecie łatwo można znaleźć informację o rodzaju niezwykle brutalnego ataku z użyciem krawężnika zwanego z angielska curb stomp. Pojawia się on filmie American History X, gdzie posługuje się nim amerykański neonazista. Oszczędzę Wam drastycznych obrazków 😐.Krawężnik a sztuka
Choć jak wykazałem powyżej, krawężnik często służy siłom ciemności, może on stać się także wdzięcznym tworzywem dla ulicznej sztuki. W jaki sposób? Ot, chociażby jako miejsce do artystycznego oznaczania numeru ulicy. Doskonałym przykładem tej formy street-artu są mozaiki z nawami ulic w Houston w USA. Powstwały one od lat 20., z czasem zarzucono jednak tę koncepcję i napisy zaczęły zanikać. W 2015 r. powstał Blue Tile Project, mający na celu przywrócenie im dawnej świetności.
Krawężniki w Houston
Źródło: swamplot.com
Krawężnik prawdę Ci powie
Coś Wam nie pasuje na poniższym zdjęciu?Bibiografia
2 . Pompeii, the life of a Roman town: Street life
3. Roman roads
4. City street scene manual Part 2
5. Bordillos Prefabricados. Breve Introducción Histórica [es]
6. The Curb Ramps of Kalamazoo: Discovering Our Unrecorded History
7. «Poriebrik» i «bordiur», «Michał Siergieicz» i «Michaił Siergiejewicz» [ru]
8. Poriebrik i bordiur podrużilis' w Peterburgie. Komsomolskaja Prawda [ru]
9. Cziem bordiur otliczjetsja ot poriebrika?[ru]
10. Zacziom każdoj wiesny bieliat bordiury?[ru]
11. THE BLUE TILE PROJECT Where Houston’s Curb-Level Blue Tile Street Signs Can Still Be Found
12. The Curb Cut Effect: How Making Public Spaces Accessible to People With Disabilities Helps Everyone
13. The Curb-Cut Effect (Stanford Social Innovation Review)
14. The 'Holy Grail' for earthquake scientists has been accidentally destroyed
kolejny wspaniały Wpis o nie-oczywistościach..
aż sie zamyśliłam nad tym ciekawym fragmentem scenerii..
czy mi jest potrzebny krawężnik?
i do czego, jeśli?
poza wypunktowanymi, bezdyskusyjnymi wadami krawężnika,
umiem jednak dostrzec tez jego plusy (przewrotnie?)
no bo np.
zagapiony kierowca, być może odbije sie od niego, zamiast wjechać w Twoje dziecko? (coś jak spowalniacze na skraju autostrad?)
jako kierowcy zaś, mamy obrazowo nakreślone, gdzie kończy sie nasza granica, (dla kogoś z fantazją, to może nie być takie oczywiste:)
rozumiem tez pojecie "ramy",
noo wiesz, Rama.
ramy są nam w życiu potrzebne, tak?
w różnych wymiarach.
jeden z banalnych przykładów:
taki np. Obraz.
obraz z ramą i obraz bez ramy.
(estetyka, podkreślenie, zaakcentowanie, rozgraniczanie)
z całą pewnością będę GO teraz mocniej dostrzegać,
nigdy wcześniej krawężnik nie był dla mnie przedmiotem rozmyślań,
dzięki :)
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit
No i kto by pomyślał, że nawet o krawężniku można napisać dobry artykuł ;) Ze swojej strony nienawiść do poniemieckich krawężników na wrocławskim Nadodrzu - od pół roku jeżdżę bez osłony zderzaka...
P.S. Może tag #pl-architektura ?
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit
Racja, dodałem ;)
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit
Właśnie miałem to pisać, takie rzeczy potrafią być najciekawsze - codzienne sprawy, zwykłe krawężniki, a jednak można o nich interesujące opowieści snuć :)
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit
Za takie artykuły lubię steema :)
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit
:)zdecydowanie! to samo twierdzę!
Downvoting a post can decrease pending rewards and make it less visible. Common reasons:
Submit