Jak oszczędzać na ciepłej wodzie użytkowej? Czym jest odzyskwa?

W nowoczesnych energooszczędnych domach ilość energii użytkowej potrzebnej do ogrzania i zapewnienia dopływu świeżego powietrza została ograniczona do minimum. Przyjmuje się, że dom pasywny zużywa poniżej 15 kWh/m2 na rok a dom energooszczędny poniżej 40 kWh/m2. W tej sytuacji ilość energii potrzebnej na przygotowanie CWU (ciepłej wody użytkowej) staje się dużym procentem całkowitej energii potrzebnej na funkcjonowanie domu.

Jak to wygląda w typowym domu (średniej jakości domu, wybudowanym już kilkanaście lat temu)? Zapotrzebowanie na energię do ogrzania wody użytkowej to zaledwie kilka do maksymalnie kilkunastu procent energii końcowej. Kiedy jednak tworzymy dom niskoenergetyczny, czy to poprzez projekt i budowę od zera, czy poprzez renowację istniejącego budynku - w bardzo dużym stopniu obniżamy zapotrzebowanie na energię. Ale procentowy skład tej energii jest już inny.

W nowym, niskoenergetycznym domu ilość energii potrzebnej na przygotowanie ciepłej wody użytkowej będzie stanowić nawet 30-40 albo nawet 50% całkowitej energii końcowej. Nagle okazuje się, że rachunek potrafi się bardzo różnić zależnie od tego czy domownicy korzystają z wody oszczędnie czy nie.

Jak możemy z tym sobie poradzić? Co to są perlatory?

Należy szukać sposobów na redukcję zużycia. Poza edukacją i zmianą stylu życia, istnieją rozwiązania technologiczne. Przykładem są perlatory. Są to nakładki do kranów czy pryszniców, które napowietrzają strumień wody. Dzięki temu optycznie wydaje się, że strumień wody jest większy. Takie zagranie obniża zużycie wody od 15% do nawet 60%. Niestety nie mają zastosowania tam, gdzie liczy się ilość wody - np. podczas nalewania wody do garnka.

Odzyskiwanie wody szarej

Wodę szarą, czyli brudną wodę, ale nie z WC, możemy odzyskiwać aby wykorzystać do niektórych czynności takich jak np. spłukiwanie toalety. Istniejące instalacje potrafią zmniejszyć zużycie wody nawet do 30% w skali całego mieszkania. Takie rozwiązanie wprawdzie zmniejsza bilans zużytej wody jako takiej, jednak nie zmienia zużycia wody ciepłej - czyli tej za której ogrzewanie płacimy. Zmniejsza się zużycie wody zimnej, i to niejako, wody zimnej poza bilansem stricte funkcjonowania domu. Nie jest to więc rozwiązanie tytułowego problemu.

Czy można odzyskać ciepło z wody użytkowej? Co to jest odzyskwa?

Istnieją urządzenia do odzysku ciepła ze zużytej wody. Najczęściej ich konstrukcja bazuje na wykonaniu przeciwprądowego wymiennika ciepła w miejscu wpływu zimnej wody do zasobnika ciepłej wody. Odzyskiwać ciepło możemy np. z ciepłej wody wypływającej z pralki, umywalki czy zmywarki. W ten sposób można oszczędzić nawet do 60% energii cieplnej poświęcanej na podgrzewanie ciepłej wody użytkowej.

Przykładem takiego urządzenia jest Odzyskwa. Odzyskwy są wymiennikami przeciwprądowymi, a więc pracują tylko wtedy, gdy zużyta ciepła woda spływa do kanalizacji równocześnie z poborem wody zimnej z wodociągu. Najważniejsze jest ciepło z prysznica i z umywalki, co stanowi zwykle 60% - 70% całego zużycia ciepłej wody w domu (w zależności od zwyczaju domowników).

Sprawność odzyskiwania ciepła wynosi ponad 75% (gdy urządzenie pracuje), zaś efektywność ogólna (dla całego domu) – ok.50-55% Wielkość ta jest mocno zależna od proporcji zużycia wody w poszczególnych urządzeniach sanitarnych. To jest wielkość zalecana do obliczeń bilansu cieplnego domów Licząc wg. nowej oficjalnej metodologii tą metodą można obniżyć zapotrzebowanie na energię pierwotną domu o ok. 18-20 kWh/m2 rok (przy piecach gazowych).
Całkowita efektywność urządzenia jest podobna do efektywności systemu kolektorów słonecznych (ok.50%), ale cena 5 razy niższa. Ważne jest, że w odróżnieniu od kolektorów słonecznych, ma jednakową sprawność przez cały rok. W konsekwencji kolektory słoneczne w naszym osiedlu pełnią nie pierwszoplanową, lecz uzupełniającą rolę - podgrzewają już w połowie podgrzaną wodę.

Ostatnią opcją jest produkcja ciepła ze źródeł odnawialnych

Można to robić np. wykorzystując pompę ciepła. Powietrzne pompy ciepła do c.w.u. Pracują stabilnie, elastycznie dostarczają ciepłą wodę użytkową, jednak z założenia wymagają znacznego udziału energii elektrycznej.

Innym rozwiązaniem są kolektory słoneczne. Kolektory słoneczne mają duży udział mocy cieplnej pochodzącej wprost ze słońca, do jej wykorzystania wystarczy jedynie zasilanie sterownika oraz pompy obiegowej. Niestety, kolektory słoneczne w nocy nie pracują.
Koszty inwestycyjne mogą plasować się na podobnym poziomie jak w wypadku powietrznej pompy ciepłą - jest bardzo wiele czynników mających wpływ na opłacalność inwestycji w danym przypadku, dlatego też każdy przypadek należy rozpatrzyć indywidualnie.

Ile takich kolektorów potrzeba? Można przyjąć, że na jednego mieszkańca potrzeba ok. 1,5 m² powierzchni kolektora na cele podgrzania ciepłej wody. Żeby móc korzystać z instalacji cały rok, musimy zastosować czynnik niezamarzający, np. glikol.

Podsumowując, im bardziej energooszczędne budynki będziemy budować, tym większy wpływ na ogół kosztów energetycznych będzie miało przygotowywanie ciepłej wody użytkowej. Dążąc do jak najniższego wskaźnika energii pierwotnej musimy szukać rozwiązań związanych z CWU.
To tylko część z możliwych rozwiązań.

Jestem ciekawy czy zetknęliście się już z tymi strategiami oszczędzania na wodzie w mieszkaniach?

Źródła:

-http://www.dworekpolski.pl/tech-i-eko/energia
-https://passipedia.org/
-https://pl.wikipedia.org/wiki/Szara_woda
-https://www.budujemydom.pl/kolektory-sloneczne/8982-ogrzewanie-cieplej-wody-uzytkowej-kolektorami-slonecznymi
-https://www.hewalex.pl/porady-i-wiedza/kolektory-sloneczne/kolektory-sloneczne-jakich-efektow-mozna-sie-spodziewac.html
-http://globenergia.pl/kolektor-sloneczny-czy-powietrzna-pompa-ciepla-do-c-w-u/
-https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic2184644.html
-https://kb.pl/static/site_media/uploads/images/kolektory-sloneczne
-https://www.curbed.com/2016/9/16/12947650/ohlab-mm-house-mallorca-spain

Strona FB

https://www.facebook.com/architekturaefektywna/