Wspomnienia Józefa Sznajdera żołnierza AK okręgu Lwów - Część 10 - "Powrót Sowietów"

Po spotkaniu z krewnym oświadczył mi że miałem o godz. 18:00 specjalnym samochodem być odwieziony w głąb Niemiec do obozu – miejscowości nie pamiętam, tylko z tym że w tej miejscowości są kamieniołomy i podziemna fabryka czołgów. Po wyjściu z budynku z krewnym gdyż Ten Pan pożegnał się z nami i został – krewny znając mnie z punktualności i dotrzymywania obietnic a kiedy nie stawiałem się o godzinie 10tej coś go tknęło że ze mną coś musiało się stać gdyż nie przyszedłem na czas. W tym dniu był w Krakowie napad na oficera niemieckiego. Rozpoczął więc poszukiwania za mną. Naprzód po szpitalach i milicjach, gdzie otrzymywał odpowiedz, że takiego nazwiska nie mieli odnotowanego. Udał się na Kryminalną Policję a ponieważ była to już po 12tej wiec udał się do domu zastępcy naczelnika policji z którym poszedł do biura. Tu udał się sam do Swego Naczelnika z prośbą o uwolnieniu mnie. Ponieważ w tym dniu Zastępca zrobił jakąś przysługę Naczelnikowi więc ten się zgodził na moje uwolnienie. Jak się okazało Zastępca wprawdzie pracował w KriPo ale był Akowcem, i bardzo dużo pomagał organizacji Polskiej. W późniejszym terminie Niemcy go wykryli i tuż przez zbliżeniem się frontu do Krakowa aresztowali go. Ja natomiast w tym dniu kupiłem bilet do Lwowa i można powiedzieć że ostatnim pociągiem przyjechałem gdyż front się zbliżał, a tylko kursowały wojskowy transporty niemiecki i za parę dni (lipiec 1944) wkroczyła Armia Radziecka do Lwowa.
Wojsko Sowieckie szybko zbliżały się do Lwowa tak że uciekające wojska niemieckie nie zdążyły specjalnie zniszczyć. Pamiętam jak jednego wieczoru był urządzony alarm lotniczy, zeszliśmy do piwnicy gdyż w tym budynku nie było specjalnego schronu. Z piwnicy w nocy nie wychodziliśmy gdyż słyszeliśmy że w budynku grasują żołnierze. Nad ranem szum ucichł. Powoli zaczęliśmy wyłazić z piwnicy z obawą czy nie ma gdzieś ukrytego żołnierza. Okazało się że ich już nie było a mieszkania były porozbijane i drzwi otwarte. Zaglądając czy tam ktoś nie jest ukryty, okazało się że ich już nie było tylko w mieszkaniu porozwalane rzeczy i o dziwo uciekając zostawili osiem granatów ręcznych.

22 lipca 1944 roku wojska sowieckie zaczęli wkraczać do Lwowa.

Dowództwo naszej organizacji dało rozkaz niektórym grupom ujawnić się by strzec mienia pozostawionego jeszcze po Niemcach aby grasujące bandy nie okradali i niszczyli. Wielu kolegów z organizacji poubierało biało-czerwone opaski na rękawy i z bronią w ręku mieli naprowadzać porządek. Niektórzy nawet na wjeżdżających czołgach pokazywali drogę do miasta na co się sowieckie wojska godziły, gdyż im to było na rękę. Ja i wielu jeszcze kolegów nie ujawniali się gdyż naszym obowiązki była obserwacja zachowania się władzy sowieckiej i udzielanie pomocy Polakom potrzebującym. Jak się później okazało to Ci którzy nie ujawnili się wygrali. Po paru dniach władzy sowieckiej a zwłaszcza NKWD która zorganizowała miting zapraszając żołnierzy Aka w celu ujawnienia się jakby współpracy. Na tym mitingu nie uczestniczyłem. Jak się później dowiedziałem to zgromadzona grupa ludzi w czasie mitingu okrążyły wojsko NKWD. Wszystkim kazano złożyć broń oddzielono dowódców od szeregowych a następnie aresztowano i samochodami wywieziono do więzień. Jak się w latach 1980tych dowiedziałem od naocznych światków że wielu z tych Akowców z terenu Lwowskiego i z ostatnim dowódcą AKa Filipkowskim. Z terenów południowo-wschodnich Polski zostali przewiezieni na teren Sokołowa (woj. Podkarpackie) gdzie stacjonowały wojska NKWD w lasach Trzebuśko zostali pomordowani to jest przez poderżnięcie gardło nożem gdyż Stalin zabronił strzelać ponieważ jedna kula kosztowała trzy kopiejki. W latach 1980tych na tamtych terenach odkryto dziewięć grobów zbiorowych.

Fotografia miejsca kaźni w lasach Turzańskich nazywany "Małym Katyniem"