Przedstawiam wam krótki poradnik dotyczący świadomych snów.
Z artykułu dowiesz się:

• czym są świadome sny,
• jak można je osiągnąć,
• jakie prawa rządzą się świadomymi snami
• co warto spróbować zrobić we śnie po osiągnięciu świadomości.

Przedstawiona tutaj wiedza jest używana przez większość oneironautów (ludzi praktykujących świadome śnienie) na świecie. Część z tej wiedzy odnosi się do mojego własnego doświadczenia, inne powielam po innych, chociażby dlatego, że na każdego działają inne techniki i może na Ciebie zadziała ta, która działa gorzej na mnie. Drogę do osiągania świadomych snów trzeba odkryć metodą prób i błędów. Czasami trwa to 1 dzień, innym razem nie udaje się nawet po miesiącu. Z pewnością jednak każdy człowiek jest do tego zdolny, także jeżeli chcesz spróbować to śmiało! Zaczynajmy!

---

Krótko o snach

---

Sen człowieka można podzielić na dwie fazy, które cyklicznie następują po sobie:

• NREM (Non-Rapid Eye Movement), inaczej zwana snem wolnofalowym - od niej rozpoczyna się sen. W fazie tej marzenia senne nie występują, natomiast ciało swobodnie porusza się po łóżku. Faza NREM składa się z 4 stadiów o których nie będę szczegółowo pisał. Każde stadium charakteryzuję się inną aktywnością bioelektryczną mózgu.

• REM (Rapid Eye Movement), zwana snem paradokslanym - w tej fazie nasze ciało jest zablokowane po to, żebyśmy nie lunatykowali w czasie doświadczania marzeń sennych. Nazwa została wzięta od szybkich ruchów gałek ocznych, które występują w czasie gdy śnimy i odzwierciedlają to, w jaki sposób rozglądamy się we śnie. Aktywność mózgowa w czasie REM jest bardzo podobna do tej w czasie jawy.

Cykle w ciągu nocy (w zależności od długości snu) wydłużają się, tak więc nad ranem mamy najdłuższą fazę REM, a zatem najdłuższe, najintensywniejsze i najbardziej realistyczne sny. Także w trakcie drzemek w czasie dnia zwykle bardzo szybko wchodzimy w REM i jest ona długa i intensywna. Właśnie nad ranem i w czasie drzemek najłatwiej jest osiągnąć świadomy sen.

Warto wspomnieć jeszcze o hipnagogach. Są to silne wyobrażenia wizualne lub słuchowe występujące w czasie zasypiania. Pojawiają się gdy w czasie zasypiania nasze myśli zaczynają odpływać i zaczynamy zapominać o tym, że leżymy w łóżku. Nie występują one za każdym razem gdy zasypiamy, lub po prostu zwykle nie pamiętamy ich występowania. Omamy te nie są zwykle powiązane znacznie ze sobą, są bardziej chaotyczne od marzeń sennych i zwykle towarzyszy im świadomość tego, że "jeszcze nie śpimy".

---

2. Czym jest świadomy sen?

---

Sny świadome są zjawiskiem potwierdzonym naukowo, istnieje szereg badań dotyczących świadomych snów, a nawet wykorzystujących ludzi śniących świadomie by badać różne właściwości snu (!). Świadomy sen nie różni się tak naprawdę znacznie od zwykłego marzenia sennego. To co różni świadomy sen od zwykłego snu to to, że podmiot śpiący zdaje sobie sprawę, że nie jest na jawie lecz śpi.

Uzyskawszy świadomość zwykle zyskujemy jednocześnie kontrolę nad naszym snem. Możemy sterować naszym zachowaniem zupełnie tak jak w życiu na jawie, zamiast biernie "oglądać" sen niczym film. Można to porównać do tego, jakby w momencie oglądania filmu z pozycji kanapy nagle przenieść się i wcielić się w oczy i skórę głównego aktora tego filmu. Co ciekawe, uzyskujemy kontrolę nie tylko nad naszym sennym awatarem, ale w zasadzie nad całym snem - otoczeniem, innymi postaciami, pogodą, etc. W końcu wszystko to, to projekcja naszego umysłu!

Uzyskując świadomość we śnie możemy więc zacząć swobodnie zwiedzać meandry naszego umysłu i zawiązywać przeróżne interakcje z naszym sennym światem.

---

3. Techniki osiągania świadomych snów

---

0. Dziennik snów

Numeruję "dziennik snów" jako 0, ponieważ prowadzenie dziennika snów jest niezwykle ważne dla praktycznie wszystkich technik osiągania świadomych snów. Zapisywanie swoich snów tuż po obudzeniu w niezwykły sposób poprawia pamięć i jakość naszych snów - po 2 tygodniach powinieneś pamiętać co najmniej 3 sny od razu po obudzeniu. Nawet jeżeli obecnie nie pamiętasz snów prawie wcale, nie martw się - zacznij od zapisywania czegokolwiek co zapamiętasz z nocy, może to być nawet niejasne przeczucie/emocja z ostatniego snu lub zapisanie w dzienniku "nic nie zapamiętałem" - w końcu trafisz na jakiś barwny sen, który będziesz mógł opisać i z czasem będziesz pamiętać ich coraz więcej.

Niestety spisywanie kilku snów nad ranem bywa czasochłonne i nie każdy ma na to czas i ochotę. W dodatku ważne jest by robić to jak najszybciej po przebudzeniu, gdyż bardzo szybko z naszej pamięci ulatują nam szczegóły snu, a niekiedy zupełnie cały jego trzon. Warto więc po obudzeniu, nie otwierać oczu i nie zmieniać w pozycji w której leżymy i zacząć intensywnie próbować przypomnieć sobie cały swój przeżyty przed chwilą sen (lub sny) i następnie wszystko zapisać na papier. Gdy mamy mało czasu, warto zrobić to chociażby hasłowo. Im bardziej szczegółowo tym lepiej, można także dodawać rysunki lub nawet mapy pomieszczeń w których się znajdowaliśmy. Warto podkreślać wszystkie niezwykłe, charakterystyczne wyłącznie dla snów rzeczy które nie mogłyby zdarzyć się na jawie, a także te, które wyjątkowo często się powtarzają w naszych snach. Dzięki temu będziemy bardziej zwracać uwagę na te zjawiska, co zwiększy szansę na to, że doświadczając ich we śnie nie przejdziemy obok nich tak po prostu, lecz powiążemy je z tym, że możemy właśnie śnić.

Warto zrobić z zapisywania snów swego rodzaju rytuał. Można np. swój dziennik snów zrobić własnoręcznie lub w jakiś szczególny sposób przyozdobić.

Prowadzenie dziennika snów znacznie zwiększy ilość pamiętanych przez nas przeżyć sennych, ale także sprawi, że zwiększy się ich jakość - będą one bardziej realistyczne, bardziej zmysłowe, dłuższe, niekiedy bardziej skomplikowane i ciekawe. Nawet jeżeli szybko nie uda ci się osiągnąć świadomości, powinieneś zauważyć zmianę jakościową w swoich snach.

1. Mnemonicznie indukowany świadomy sen (MILD)

Jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod, zwana skrótowo MILD (Mnemonically Induced Lucid Dream), stworzona przez Stephena LaBerge'a z The Lucidity Institute - w skrócie polega ona podtrzymywaniu w sobie silnej intencji osiągnięcia świadomego snu oraz wizualizacji tego momentu. MILD zwiększa samoświadomość dotyczącą rzeczywistości snów, dzięki czemu znacznie łatwiej można rozpoznać u siebie stan snu. Nasz umysł musi zostać zarażony "pomysłem" świadomego snu tak mocno, żeby przypomniał sobie o tym w czasie fazy REM.

Bazą tej techniki jest afirmacja i wizualizacja - za każdym razem gdy będziemy zasypiać, należy afirmować sobie w myślach np. "Dziś w nocy osiągnę świadomość we śnie", "Śnię świadomie, śnię świadomie" lub "Zaraz pojawię się we śnie". Należy nie tylko mechanicznie wypowiadać w myślach te zdania, ale naprawdę uwierzyć w nie. Taka "senna mantra" powinna trwać przez dłuższy czas, jeżeli odpływamy myślami - należy wracać do afirmacji.

Po około 10 minutach, jeżeli robisz się naprawdę senny przestań, już afirmować i zacznij sobie wyobrażać moment w którym osiągasz świadomość we śnie. Jeżeli korzystasz z tej techniki nad ranem i wybudziłeś się właśnie z jakiegoś snu, możesz wyobrażać sobie że jesteś nadal w tym śnie. Chodzi o to wyobrazić sobie "jak to jest" i co się będzie robić w czasie świadomego snu. Możesz snuć sobie taki scenariusz przez parę minut i po paru chwilach zapewne zaśniesz i... właśnie o to chodzi. Dzięki afirmacji i wizualizacji wykonanej przed snem, w znaczny sposób zwiększasz swoje szanse na to by osiągnąć świadomość w czasie jednego ze snów tej nocy. Tak właśnie działa mnemotechniczne indukowanie.

Testy rzeczywistości

Technika ta powinna być uzupełniona jeszcze przez tak zwane testy rzeczywistości. Czasami sama afirmacja i wizualizacja wystarczają, ale testy rzeczywistości znacznie zwiększają szansę na sukces. Chodzi o to by wyrobić sobie nawyk... sprawdzania tego, czy właśnie śnimy. Brzmi to dosyć absurdalnie, ponieważ na jawie nigdy nie mamy wątpliwości że jesteśmy na jawie. Jednak gdy naprawdę zadamy sobie to pytanie we śnie te wątpliwości mogą się pojawić i jeżeli się pojawią, to powinna zaraz za tym pójść myśl "kurczę to chyba naprawdę sen! mam świadomy sen!".

Jak robić testy rzeczywistości?

• Najprostszym jest spojrzenie na swoje dłonie i autentyczne, szczere zadanie sobie pytania "czy ja teraz śnię?" oraz rozejrzenie się wokół nas w celu sprawdzenia, czy nie dzieje się nic dziwnego co sugerowałoby, że jesteśmy we śnie.

• Jeżeli w naszych snach często pojawiają się jakieś osoby lub pomieszczenia (o czym powinniśmy wiedzieć zapisując sny w dzienniku), to warto robić testy rzeczywistości za każdym razem gdy te osoby spotkamy/wejdziemy do danego pomieszczenia.

• Innym dobrym pomysłem jest ustawienie sobie tapety na telefonie/laptopie z prostym pytaniem "Czy to sen?" i poświęcanie kilku sekund na sprawdzanie rzeczywistości za każdym razem gdy je dostrzeżemy.

• Można sobie wyrobić nawyk podwójnego sprawdzania godziny. We śnie zegarki nie działają prawidłowo - jeżeli spojrzymy na zegarek i będzie np. 15:00 i na chwile odwrócimy wzrok by ponownie spojrzeć na tarcze zegarka, zobaczymy zupełnie inną godzinę np. 6:30.

Kluczowym jest, by robić to na tyle często i nawykowo, by pojawiło się to w czasie śnienia.

Dlatego można robić testy rzeczywistości np. zawsze o pełnych godzinach, albo zawsze kiedy wchodzimy do domu lub do auta. Oczywiście brzmi to trochę absurdalnie, by zadawać sobie szczere pytanie kilka razy dziennie "czy to sen?", ale gdy wejdzie nam to w nawyk to jest to niezwykle skuteczne w osiąganiu świadomości w czasie snu.

3. Świadomy sen wywołany z jawy (WILD)

Technika ta jest o wiele trudniejsza od MILD, jednak dzięki niej jakość świadomego snu jest zwykle bardzo wysoka, sen jest więc wyraźny a nasza kontrola tego niemal pełna. Dzieje się tak dlatego, że dzięki tej technice wchodzimy w fazę REM bezpośrednio z jawy (Wake Induced Lucid Dreams) , bez jakiegokolwiek przerwania świadomości.

By tego dokonać, konieczne jest doświadczanie opisywanych wyżej hipnagogów. Chodzi o to, by jak najdłużej utrzymywać świadomość, jednocześnie pogłębiając doznawanie hipnagogów i pozwalanie im się rozwijać coraz głębiej. Jest to bardzo trudne, gdyż właśnie w tym momencie mamy tendencje do zasypiania. Można skupiać świadomość na liczeniu oddechów od 100 do 1 (i tak w kółko) lub na innej powtarzalnej czynności, która jednak wymaga skupienia. Jeżeli wytrzymamy odpowiednio długo, hipnagogi powinni przybierać na sile, stawać się coraz bardziej złożone i realne, aż w końcu powinniśmy poczuć, że można się w nie jakoś zagłębić np. złapać jakiś jawiący się nam przedmiot. Jeżeli się nam to uda powinniśmy znaleźć się w tym momencie we śnie mając nad nim zupełną kontrolę!

Ze względu na to, że wieczorem zwykle wchodzimy w fazę NREM, a fazy REM są krótkie, technika ta działa nad ranem, w czasie dziennych drzemek lub w połączeniu z następną techniką - WBTB - czyli wtedy, gdy nasz umysł ma tendencje do długich REM i jest już częściowo wypoczęty.

4. Obudź się i wróć do łóżka (WBTB)

Technika budzenia się w nocy, pełnego rozbudzenia i powrót do snu (Wake Back To Bed) to świetna technika, którą można łączyć z każdą inną opisaną w tym poradniku metodą.

• Chodzi o to, by obudzić się mniej-więcej pod koniec cyklu REM, rozbudzić się całkowicie na kilkanaście minut i wrócić do spania. Cykle trwają mniej-więcej 1,5 godziny, można więc ustawić budzik na 3h lub 4,5h od momentu zasypiania.

• Po obudzeniu, wstajemy z łóżka i rozbudzamy się całkowicie na około 20-40 minut. Warto w tym czasie poczytać coś o świadomych snach i dużo o nich myśleć. W czasie nocnego przebudzenia warto zrobić kilka razy testy rzeczywistości, co dodatkowo zwiększy szansę, że zrobimy je w czasie następnej fazy REM.

• Następnie udajemy się z powrotem do łóżka i teraz możemy wypróbować technikę MILD lub WILD. Jeżeli właśnie wybudziliśmy się z jakiegoś snu i go zapisaliśmy, możemy używając techniki MILD wizualizować sobie kontynuacje tego snu z osiągniętą przez nas świadomością.

5. Świadomy sen indukowany palcem :) (FILD)

By wykonać tę technikę, powinieneś być bardzo śpiący. Finger Induced Lucid Dream wykonuje się na granicy snu, gdy czujesz, że zaraz zaśniesz. Warto jej więc spróbować nad ranem, gdy mamy jeszcze czas by chwilę pospać lub w środku nocy. Jeżeli obudzisz się w środku nocy, to nie próbuj się rozbudzać tylko od razu idź spać i wykonaj technikę.

• Gdy już będziesz bardzo śpiący, wyobraź sobie, że grasz na pianinie palcem wskazującym i środkowym jednej z dłoni. Staraj się wykonywać minimalne, mikroskopijne naprzemienne ruchy tymi palcami, tak jakbyś grał na miniaturowym pianinie. Ma to sprawiać jak najmniej wysiłku i nie przeszkadzać w zasypianiu, ruch ten powinien być monotonny i bardzo drobny.

• Co około 30 sekund wykonuj test rzeczywistości - możesz np. drugą ręką złapać się za nos i próbować wciągnąć powietrze. Po kilku takich cyklach w końcu powinno ci się udać wciągnąć powietrze przez zatkany nos, a to będzie znaczyło, że już zasnąłeś i jesteś we śnie :)

6. Świadomy sen indukowany zmysłami (SSILD)

Tak jak większość technik, najlepiej wykonywać ją w środku nocy, gdy organizm ma niższe zapotrzebowanie na NREM.
W technice Senses Initiated Lucid Dream chodzi o to, by bardzo uważnie skupiać uwagę kolejno na wszystkich zmysłach, robiąc taki cykl kilkukrotnie.

• Jeżeli jesteś już zrelaksowany i śpiący, zacznij od wzroku. Wpatruj się w ciemność z zamkniętymi oczami przez 20-30 sekund i staraj się skupić tylko i wyłącznie na tym, co widzisz. Staraj się coś dostrzec i wyciągnąć jak najwięcej informacji wzrokowej. Jeżeli widzisz tylko czarną ciemność to nic, chodzi o to by widzieć ją będąc w pełni świadomym i skupionym.

• Następnie przejdź do nasłuchiwania - przez 20-30 sekund wsłuchuj się w dźwięki otoczenia, swojego ciała ale także być może te wyimaginowane. Staraj się słuchać jak najbardziej świadomie i skupiać tylko na tym zmyśle.

• Kolejnym zmysłem jest dotyk. Poczuj czy jest ci ciepło, zimno, poczuj ciężkość swojego ciała, fakturę pościeli. Poczuj w jakiej pozycji leżysz, jak są ułożone twoje ręce i nogi. Skup się w 100% na zmyśle dotyku.

• Takie cykle powtórz 5-7 razy. Nie licz nic w pamięci, skupiaj się tylko na zmysłach. Staraj się to zrobić jak najbardziej rzetelnie. Po tym czasie możesz już się zrelaksować i zasnąć. Technika ta wyostrza naszą świadomość własnych zmysłów i dzięki temu o wiele łatwiej poczuć te zmysły świadomie we śnie.

---

Opisane powyżej techniki warto, a nawet należy łączyć i spróbować znaleźć taką, która działa na was najlepiej. Każdy z nas najlepiej zna siebie i działanie swojego organizmu w czasie zasypiania, nocy i nad ranem, warto więc kierować się intuicją, która może zasugerować nam która z technik lub połączenie których technik będzie najlepsze. Zdecydowanie najważniejszymi czynnikami jest jednak dziennik snów, wysoka motywacja i podekscytowanie światem świadomych snów. Czasami po kilku godzinach czytania o świadomych snach zdarzają się one spontanicznie, bez stosowania żadnych technik. Jednak bez dziennika snów może zdarzyć się nam świadomy sen, którego nawet nie zapamiętamy! Podekscytowanie wizją świadomego śnienia pomaga w afirmacji i wizualizacji tego stanu. Zdecydowanie największą przeszkodą jest z kolei rezygnacja z wykonywania technik z powodu senności lub lenistwa.

---

Zjawiska dotyczace świadomych snów

---

"Fizyka" i logika snów

• Niestety - nie zawsze mamy pełną kontrolę nad wszystkim w czasie świadomych snów. Zależy to przede wszystkim od stopnia świadomości - czasami jest on na tyle niski, że właściwie nie kontrolujemy snu i "płyniemy" z jego treścią niemal tak, jakby nie był świadomy, mając jedynie świadomość że to sen. Innym razem czujemy, że możemy zmieniać dosłownie wszystko, łącznie z wolą postaci ze snów jak i zjawiskami pogodowymi, etc.

• Osiągając swój pierwszy świadomy sen można się tak mocno podekscytować, że niemal natychmiast się obudzimy! Warto więc postarać się trochę uspokoić :)

• By zwiększyć jakość snu, jego wyrazistość można w czasie snu głośno krzyknąć "OSTROŚĆ". Obraz powinien natychmiast stać się bardziej wyostrzony. Innym sposobem na wyostrzenie obrazu jest przyglądanie się jakiemuś małemu przedmiotowi przez kilka chwil, np. przyglądanie się szczegółom kwiatu.

• Przeważnie w świadomych snach bardzo ciężko jest wykonać rzeczy przeczących znacznie fizyce. Bardzo trudno jest zmaterializować coś w rękach patrząc na to. Dlatego jeżeli chcesz coś stworzyć, wyobraź sobie, że rzecz ta pojawia się za tobą - gdy się odwrócisz, pomyślana rzecz powinna znajdować się przed tobą :)

• Jeżeli chcemy przeteleportować się do jakiegoś miejsca, warto wyobrazić sobie jakieś drzwi za sobą. Następnie możemy sobie wyobrazić, że gdy otworzymy te drzwi za nimi będzie miejsce do którego chcemy się dostać.

• Niektórym sprawia trudność wzbicie się w powietrze by zacząć latać. Jeżeli jest to dla ciebie kłopot, postaraj się najpierw "położyć" w powietrzu, tak jakbyś kładł się na powierzchni wody. Powinno to udać ci się bez problemu. Teraz możesz zacząć powoli "płynąć" w górę i rozpędzać się coraz szybciej. Występują jednak problemy z gwałtownym skręcaniem i chyba nie da się tego zmienić.

• Pomimo uzyskanej świadomości, części mózgu odpowiadające za logiczne myślenie i sceptycyzm nadal są mniej aktywne. Możemy przez to wierzyć np. że jak wykonamy we śnie zdjęcie aparatem, to po wybudzeniu będziemy mogli je wywołać :)

• W snach nie działają zegarki i przełączniki świateł. Czytany w książce tekst, po odwróceniu wzroku będzie zupełnie inny, a literki będą pływać i będą bardzo trudne do zrozumienia.

Fałszywe przebudzenie

Fałszywe przebudzenie to zjawisko, w którym śni nam się, że się obudziliśmy. Możemy nawet w czasie snu zacząć wykonywać różne czynności poranne. Pojawia się ono często po świadomym śnie, nawet w czasie tej samej fazy REM. Zdarza się czasem kilkukrotne fałszywe przebudzenie jednej nocy, co może sprawiać wrażenie uwięzieniu we śnie niczym bohater filmu Waking Life!

Paraliż przysenny

Paraliż przysenny, lub porażenie przysenne, pojawia się w momencie gdy paraliż występujący w czasie REM i chroniący nas przed lunatykowaniem, nie zostaje zdjęty pomimo wybudzenia się świadomości ze snu. Innymi słowy - ciało dalej śpi, a umysł już się wybudził. Zjawisku temu towarzyszą liczne halucynacje, zwykle o bardzo nieprzyjemny, "horrorowym" charakterze. Większość osób odczuwa wtedy lęk i strach. W czasie paraliżu nie możemy się ruszać ani wydać żadnego dźwięku, pomimo tego że już nie śpimy. Występuje także wrażenie duszności, gdyż mięśnie klatki piersiowej są również objęte paraliżem. Zjawisko to występuje czasem przy podejmowaniu różnych technik związanych ze świadomym snem. Jest dosyć przerażające, ale zupełnie nieszkodliwe - po kilku chwilach samo przechodzi i rozbudzamy się lub zasypiamy dalej. Z paraliżu przysennego łatwo przejść do świadomego snu, dając się ponieść halucynacjom i senności, przy jednoczesnej próbie zachowania świadomości.

---

Co można robić w czasie świadomego snu?

---

Możesz robić cokolwiek chcesz i jedynie twoja wyobraźnia stawia granice! Warto przed każdym świadomym snem dać sobie jakiś cel, co chciałbyś zrobić w czasie śnienia. Dzięki temu będziemy mogli to wizualizować i będzie to rzecz która przypomni nam się we śnie by jej spróbować. Przykładowe cele to:

• Latanie! Chyba najprzyjemniejsza czynność. Można latać nad miastami i podziwiać wytworzoną przez nasz umysł architekturę lub latać nad naturą i zachwycać się sennymi krajobrazami przyrodniczymi.

• Można spróbować się zanurzyć pod wodą i zacząć pływać w oceanie bez martwienie się o zapas tlenu!

• Możesz spróbować uprawiać seks z kim tylko zapragniesz :)

• Warto popróbować jak pracuje zmysł smaku w czasie snu, niektóre rzeczy mogą smakować całkiem zaskakująco.

• Jedną z ciekawszych aktywności jest rozmowa z postaciami ze snu. W końcu całkiem świadomie mamy szansę porozmawiać z naszą nieświadomością. Rozmowy te mogą być całkiem zabawne, absurdalne, surrealistyczne, ale też niezwykle symboliczne.

• Jeżeli nawiedzają nas powracające koszmary to można spróbować się zmierzyć z nocnymi lękami - można np. zaatakować źródło lęku fireballami lub całą armią żołnierzy uzbrojonych po zęby!

---

Jeżeli są jakieś pytania - odpowiem w komentarzu. A czy Tobie udało się kiedyś osiągnąć świadomy sen? Co wtedy robiłeś? Jakie techniki na Ciebie działają? Podziel się w komentarzu!