Cześć!

Mój dzisiejszy wpis to wynik kilkutygodniowej pracy nad stworzeniem (prawdopodobnie) największego słownika pojęć technologii blockchain i kryptowalut w języku polskim i angielskim (osobny wpis). Gdy się tego podejmowałem to nie sądziłem, że zbiorę tak wiele wyrażeń. Na chwilę obecną zebrałem i opisałem 165 wyrażeń zarówno laickich jak i bardziej technicznych. Myślę, że ten słownik będzie bardzo przydatną rzeczą zwłaszcza dla osób stawiających pierwsze kroki w świecie technologii Blockchain i Kryptowalut.

Aby łatwo wyszukać interesującą nas frazę wystarczy użyć w przeglądarce kombinacji Ctrl+F i wpisać wyszukiwane słowo.

Wszystkie uwagi, poprawki a nawet brakujące wyrażenia są mile widziane przez każdego, kto zechcę dorzucić do tego swoją cegiełkę :)

---

Słownik pojęć technologii Blockchain i Kryptowalut

Zbiór pojęć mniej i bardziej zaawansowanych

---

A

---

ABI - Application Binary Interface

Interfejs Aplikacji Binarnej. Interfejs pomiędzy dwoma modułami programu binarnego, często jeden program jest biblioteką, a drugi jest uruchamiany przez użytkownika.

Adres

Adres (adres waluty kryptograficznej) jest wykorzystywany do wysyłania i odbierania transakcji w sieci blockchain. Adres zazwyczaj przedstawia się jako ciąg znaków alfanumerycznych. Może być również reprezentowany jako skanowalny kod QR.

Adres publiczny

Adres publiczny to kryptograficzny skrót klucza publicznego. Działa on jak adres e-mail bądź adres konta bankowego, który może być publikowany w dowolnym miejscu, w przeciwieństwie do klucza prywatnego.

Aktywa cyfrowe

Wszelkie dane cyfrowe, które są sformatowane w kod binarny i zawierają prawo do ich wykorzystania.

Alt-Coin

Każda waluta kryptograficzna istniejąca jako alternatywa dla bitcoin'a. Wiele altcoinów to forki Bitcoin'a z niewielkimi zmianami w kodzie np. Litecoin (LTC)

AML - Anti-Money Laundering

AML dotyczy wszystkich działań podejmowanych przez organizacje świadczące usługi finansowe (głównie przez banki), mających na celu wyeliminowanie zjawiska prania brudnych pieniędzy.

API - Application Programing Interface

Interfejs programowania aplikacji pełniący rolę pośrednika programowego, który pomaga dwóm odrębnym aplikacjom komunikować się między sobą. Określają one metody komunikacji pomiędzy różnymi komponentami.

ASIC - Application Specific Integrated Circuit

Układy ASIC są produkowane specjalnie dla górnictwa i mogą oferować znaczne oszczędności energii. Prościej ujmując są to wysoko wydajne "koparki" (komputery) przeznaczone wyłącznie do kopania kryptowalut. W przypadku bitcoin, są one przeznaczone do przetwarzania SHA-256 do wydobywania nowych bitcoin'ów.

Atak 51%

Sytuacja, w której większość górników w sieci blockchain przeprowadza atak na pozostałe węzły (lub użytkowników). Ten rodzaj ataku pozwala na podwojenie wydatków (double spending) lub kradzież aktywów.

Ataki DDoS

Atak typu Distributed Denial-of-Service (DDoS) jest atakiem cybernetycznym, w którym sprawca próbuje uniemożliwić dostęp do maszyny lub zasobów sieciowych swoim zamierzonym użytkownikom poprzez czasowe lub nieokreślone zakłócanie usług hosta podłączonego do Internetu.

ATH - All Time High

Najwyższa cena, jaką kiedykolwiek osiągnęło dane aktywo np. Bitcoin

Attestation Ledger

Rozproszona księga rachunkowa zapewniająca trwały zapis umów, zobowiązań lub oświadczeń, stanowiąca dowód (poświadczenie), że te umowy, zobowiązania lub oświadczenia zostały zawarte.

---

B

---

Basen górniczy

Zbiór górników, którzy łączą się, aby dzielić moc obliczeniową za pośrednictwem sieci i zgadzają się na podział korzyści z wykopanego bloku z nagrodą w ramach wspólnej puli.

Block Explorer

Block explorer jest narzędziem online do przeglądania wszystkich transakcji, przeszłych i obecnych, na blockchain. Dostarczają one użytecznych informacji, takich jak tempo haszyszu sieci i wzrost transakcji.

Blok Genesis

Początkowy blok w obrębie blockchain.

Blockchain (publiczny)

Blockchain ("łańcuch bloków") to wspólna księga, w której transakcje są trwale rejestrowane przez dołączane bloki. Blockchain służy jako historyczny zapis wszystkich transakcji, które kiedykolwiek miały miejsce, od bloku genesis do najnowszego bloku, stąd nazwa blockchain - łańcuch bloków.
Inaczej to matematyczna struktura przechowywania transakcji cyfrowych (lub danych) w niezmiennej księdze typu "peer-to-peer", która jest niezwykle trudna do podrobienia, a mimo to pozostaje dostępna dla każdego.

Blockchain (prywatny)

Sieć zamknięta, w której uprawnienia do blokchain są przechowywane i kontrolowane przez podmiot scentralizowany. W przeciwieństwie do publicznego blockchain'u, prywatny nie wykorzystuje algorytmów konsensusu, takich jak PoW lub PoS, zamiast tego używa systemu znanego jako Bizantyjska Tolerancja na Błędy (BFT). BFT nie jest systemem bez zaufania, co sprawia, że system BFT jest mniej bezpieczny.

Blok

Bloki są to pakiety danych, które przenoszą trwale zapisane dane w sieci blockchain. Górnicy za "wykopanie" bloku (potwierdzenie transakcji w sieci) otrzymują nagrodę w postaci kryptowaluty.

Bitcoin (BTC)

Pierwsza i najbardziej popularna waluta kryptograficzna oparta na zdecentralizowanej księdze blockchain utworzonej w 2009 r. Działa w globalnej sieci peer to peer, bez potrzeby pośredników i scentralizowanego emitenta. Bitcoin został stworzony przez tajemniczego twórcę Satoshi Nakomoto, a jego technologia została opisana w białej księdze zatytułowanej “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System.”

Business logic layer

Część kodu określająca zasady, których należy przestrzegać podczas prowadzenia działalności gospodarczej.

Byzantine Fault Tolerance (BFT)

Bizantyjska Tolerancja na Błędy (BFT) jest własnością systemu, który jest w stanie oprzeć się klasie błędów wywodzących się z Bizantyjskiego Problemu Ogólnego. Oznacza to, że system BFT jest w stanie kontynuować pracę, nawet jeśli niektóre węzły zawodzą lub działają złośliwie.

---

C

---

Casper

Algorytm konsensusu który łączy dowód pracy (PoW) i dowód stawki (PoS). Ethereum wykorzysta Caspera dla transakcji dowodu stawki.

CDN - Content Delivery Network

Sieć Dostaw Treści pozwala na szybkie przeniesienie zasobów potrzebnych do załadowania treści internetowych (html, js, css itp.).

Chaincode

Program, który inicjuje i zarządza stanem ksiąg rachunkowych poprzez złożone aplikacje.

CLI - Command line interface

Interfejs wiersza poleceń.

Client

Oprogramowanie, które uzyskuje dostęp do blockchain za pośrednictwem lokalnego komputera i pomaga w przetwarzaniu transakcji. Client zazwyczaj zawiera portfel oprogramowania do obsługi waluty kryptograficznej.

Coin

Reprezentacja zasobów cyfrowych zbudowana/generowana na nowym niezależnym blockchain.

Cold Wallet

Cold Wallet odnosi się do każdego portfela kryptograficznego, który NIE JEST na bieżąco połączony z Internetem. Tego typu portfele uznaje się obecnie za najbezpieczniejsze rozwiązanie do przechowywania kryptowalut.

Composer Rest Server

Generuje API REST z wdrożonego Blockchainu.

Container Technology

Rozwiązanie umożliwiające niezawodne uruchomienie aplikacji w innym środowisku niż to, w którym została stworzona. Takie jak Docker czy Kubernetes.

CRUD - Create, Retrieve, Update, Delete

Tworzenie, pobieranie, aktualizacja, usuwanie

---

D

---

(The) DAO -znana również jako cyfrowa organizacja autonomiczna (DAO)

DAO służył jako forma zarządzanego przez inwestorów funduszu kapitału podwyższonego ryzyka, który dążył do zapewnienia przedsiębiorstwom nowych zdecentralizowanych modeli biznesowych.

Dagger Hashimoto

Proponowana specyfikacja algorytmu górniczego w Ethereum 1.0.

DApp = Aplikacje zdecentralizowane

Aplikacja zdecentralizowana (Dapp) jest aplikacją, która jest typu open source, działa autonomicznie, ma swoje dane przechowywane na blockchain, działa na protokole, który pokazuje dowód wartości.

Decentralizacja

Przeniesienie władzy i odpowiedzialności z organizacji scentralizowanej, rządu lub podmiotu do sieci rozproszonej.

Double Spend

Podwójne wydanie to scenariusz, w którym ktoś próbuje wysłać transakcję np. bitcoin do dwóch różnych odbiorców jednocześnie.

---

E

---

Enum

Typ danych, który reprezentuje wyliczenie wartości tego samego typu.

EOA

Rachunek własny zewnętrzny

ERC20

ERC-20 jest obecnie najpopularniejszym standardem technicznym stosowanym w przypadku inteligentnych umów w blockchain Ethereum w celu wdrożenia tokenów.

ERC721

Nieznamienny standard Ethereum token. Nieznamienny, co oznacza, że ten standard tokena jest używany do reprezentowania unikalnych zasobów cyfrowych, które nie są wymienne.

ERC223

Standard tokenów z naciskiem na bezpieczeństwo, który pozwala, aby transfery tokenów działały jak transakcje ETH, wykorzystując obsługę zdarzeń (zarządzanie transakcjami) w celu zapobieżenia utraconym tokenom. Standard ten stanowi ulepszenie w stosunku do błędu krytycznego ERC20.

ET-Hash

Dowód działania algorytmu używanego przez Ethereum 1.0.

Eter - ETH

Eter jest integralnym elementem (tj. waluta ojczysta) sieci Ethereum Blockchain. Eter funkcjonuje jako paliwo ekosystemu Ethereum. Eter działa jako środek motywujący lub forma płatności dla uczestników sieci do wykonywania swoich operacji w sieci.

Ethereum (małe litery)

Ethereum jest publiczną siecią blockchain. Otwarta platforma pozwalająca na tworzenie zdecentralizowanych aplikacji (DApp), które są realizowane przez inteligentne kontrakty, a jej celem jest rozwiązywanie problemów związanych z cenzurą, oszustwami i ingerencją osób trzecich. Przyczynia się to do zwiększania wartości ekosystemu waluty kryptograficznej ETH.

Jest to platforma blockchain o otwartym kodzie źródłowym będąca platformą obliczeniową i systemem operacyjnym wykorzystująca wbudowany język programowania solidity, który pozwala użytkownikom na budowanie zdecentralizowanych ksiąg zmodyfikowanych do ich własnych potrzeb. Inteligentne kontrakty są wykorzystywane do walidacji transakcji w księdze.

EVM - Ethereum Virtual Machine

EVM to kompletna maszyna wirtualna Turinga, która pozwala każdemu wykonać dowolny kod bajtowy EVM. Każdy węzeł Ethereum działa na EVM, aby utrzymać konsensus w całym blockchain-ie.
Projekt ma na celu zapobieganie atakom typu denial-of-service. Jest domem dla inteligentnych kontraktów opartych na sieci Blockchain Ethereum.

---

---

F

---

Fee - Opłata Transakcyjna

Wszystkie transakcje w walucie kryptograficznej wiążą się z niewielką opłatą transakcyjną. Te opłaty transakcyjne sumują się do nagrody blokowej, którą otrzymuje górnik, gdy pomyślnie przetwarza blok.

FIAT

Prawny środek płatniczy, którego wartość jest poparta przez rząd, który go wydał. Na przykład: PLN, USD, EUR....

FOMO - Fear of Missing Out

Strach przed straconą okazją.

FORK

Wspólnie uzgodniona aktualizacja oprogramowania przez wszystkie węzły w sieci. FORK tworzy alternatywną wersję blockchain, pozostawiając dwa łańcuchy działające jednocześnie w dwóch osobnych sieciach.

FUD - Fear, Uncertainty and Doubt

Strach, niepewność i wątpliwości. Propaganda na rzecz zaniżenia cen.

Funkcja HASHująca

Funkcja mapująca dane o dowolnym rozmiarze.

---

G

---

Gas (Ethereum)

Miara tego, ile eteru płaci się za daną czynność wykonywaną w blockchain Ethereum.

Giełda

Miejsce handlu, w którym sprzedawane są ściśle określone aktywa kryptograficzne po cenach ustalonych przez popyt i podaż.
Giełdy są sposobem na połączenie Twoich funduszy fiat z miejscem, w którym możesz kupić walutę kryptograficzną. Istnieją scentralizowane giełdy na waluty kryptograficzne, takie jak BitBay czy Binance, oraz zdecentralizowane giełdy, które nie mają uprawnień centralnych takie jak Binance DEX czy Ether Delta

---

---

GitHub

Usługa hostingowa oparta na sieci Web przeznaczona dla projektów programistycznych. Używany jest często przez programistów blockchain.

Golang (język Google)

Stworzony w 2009 roku w Google GOlang jest językiem programowania opartym na języku C

Gorący portfel (Hot Wallet)

Portfel, który jest bezpośrednio połączony z Internetem przez cały czas. Z tego powodu gorące portfele są uważane za mniej bezpieczne niż system przechowywania w portfelu sprzętowym.

Gossip Protocol

W wolnym tłumaczeniu Protokół plotkarski - to procedura lub proces komunikacji komputerowo-komputerowej oparty na sposobie rozpowszechniania informacji przez sieci społecznościowe lub rozprzestrzeniania się wirusowo. Jest to protokół komunikacyjny.

Governance

Zasady ustanowione dla blockchain określają, w jaki sposób jest on regulowany, administrowany, zarządzany lub chroniony.

---

H

---

Hard FORK

Zmiana danych w publicznym blockchain. Jest to rodzaj FORKu, który sprawia, że wcześniej nieważne transakcje są ważne i odwrotnie. Ten typ FORKu wymaga aktualizacji wszystkich węzłów i użytkowników do najnowszej wersji oprogramowania protokołu.

Halving

Bitcoin (BTC) ma ograniczoną podaż, co czyni z niego rzadki towar cyfrowy. Łączna ilość bitcoinów, które kiedykolwiek zostaną wyemitowane, wynosi 21 milionów. Liczba wygenerowanych BTC na blok jest zmniejszana o 50% średnio co cztery lata. Nazywa się to "Halving-iem" (zmniejszeniem o połowę). Ostatni halving nastąpi w roku 2140r.

Hash

Akt wykonywania funkcji skrótu na danych wyjściowych. Służy do potwierdzania transakcji na monetach.

Hash Rate

Pomiar wydajności urządzenia górniczego wyrażony jest w haszach na sekundę.

Funkcja pobierająca dane wejściowe i wysyłająca ciąg alfanumeryczny znany jako "wartość skrótu" lub "cyfrowy odcisk palca". Skrót służy do potwierdzania transakcji na monety w blockchain. Każdy blok w łańcuchu zawiera wartość skrótu, która sprawdziła transakcję przed nią i jej własną wartość skrótu.

HODL!

HODL to humorystyczny błąd w pisowni "hold", który został popełniony na największym forum Bitcoin na świecie. Wątek ten nosi nazwę "I AM HODLING".

Hyperledger

Rozpoczęty przez fundacje linux, Hyperledger jest projektem open source blockchain.

Hyperledger Composer

Hyperledger Composer jest ramą opracowania aplikacji blockchain
Blockchain Application Development Fremework, który upraszcza rozwój aplikacji na Hyperledger Fabric.

Hyperledger Fabric

Projekt Hyperledger hostowany przez Linuksa, który jest gospodarzem inteligentnych umów zwanych Chaincode

Hybrydowy PoS/PoW

Hybrydowy PoS / PoW pozwala zarówno na Proof of Stake, jak i Proof of Work jako zgodne algorytmy konsensusowej dystrybucji w sieci. W tej metodzie można osiągnąć równowagę między górnikami i wyborcami (interesariuszami), tworząc system zarządzania opartego na społecznościach zarówno przez insiderów (interesariuszy), jak i osoby z zewnątrz (górników).

---

I

---

ICO - Initial Coin Offering

Wstępna oferta monet (ICO). Forma, w jakiej gromadzony jest kapitał na finansowanie nowych przedsięwzięć w walucie kryptograficznej. Wzorowany na pierwszej ofercie publicznej - IPO. Fundatorzy ICO otrzymują w zamian nową kryptowalutę.

IDE (zintegrowane środowisko rozwoju)

Aplikacja dla programistów, która składa się przede wszystkim z edytora kodu źródłowego, narzędzia do automatyzacji budowy i debuggera.

Immutable - Niezmienne

"Nie można go zmienić". Dane zapisane w blockchain nie mogą zostać zmienione (nawet przez administratorów). Inaczej tłumacząc "Co się stanie na blockchain, pozostanie na blockchain" ;)

Invariant - Niezmienny

Funkcja, ilość lub właściwość, która pozostaje niezmieniona przy zastosowaniu określonej transformacji.

IPFS -Inter Planetary File System

Jest to protokół i sieć zaprojektowana w celu stworzenia nadającej się do adresowania treści, metodą peer-to-peer (P2P) do przechowywania i udostępniania hipermediów w rozproszonym systemie plików. Ma to na celu pomóc aplikacjom działać szybciej, bezpieczniej i bardziej przejrzyście. IPFS pozwala na wymianę obiektów i ich interakcję bez jednego punktu awarii. IPFS tworzy bezzaufne relacje między węzłami. Jest to również sieć odporna na cenzurę.

---

J

---

JSON -JavaScript Object Notation

Nazywany również "Jason". JSON to oparty na tekście format wymiany danych przeznaczony do przesyłania danych strukturalnych. Jest najczęściej używany do przesyłania danych pomiędzy aplikacjami sieciowymi i usługami sieciowymi.

---

K

---

Kanał (Channel)

Kanał Blockchain jest oddzielnym kanałem informacyjnym, pozwalającym węzłom na komunikację w sieci prywatnej lub transakcje, które mają być finansowane itp.

Karta sieci biznesowej (Business network card)

Dostarcza informacji niezbędnych do podłączenia sieci biznesowej typu blockchain.

Klucz prywatny

Klucz prywatny to alfanumeryczny ciąg danych, który umożliwia dostęp do kryptowalut w konkretnym portfelu. Działają one jak hasła, które są ukrywane przed kimkolwiek innym niż właściciel adresu.

Kompozytor CLI

Linia poleceń Hyperledger umożliwiająca wykonywanie zadań administracyjnych.

Konsensus

Porozumienie wszystkich uczestników sieci w sprawie ważności transakcji. Konsensus zostaje osiągnięty, gdy wszyscy uczestnicy sieci zgadzają się co do ważności transakcji, zapewniając, że księgi są wzajemnie dokładnymi kopiami.

Konsorcjum Blockchain

Blockchain, w którym proces konsensusu jest kontrolowany przez wstępnie wyselekcjonowany zestaw węzłów.

Kryptografia

Metoda zabezpieczania (szyfrowania) komunikacji przy użyciu kodu. Głównym przykładem kryptografii w walucie kryptograficznej jest kryptografia symetryczno-kluczowa stosowana w sieci Bitcoin. Adresy Bitcoin generowane dla portfela mają pasujące klucze prywatne, które pozwalają na wydatkowanie kryptowaluty. Odpowiedni klucz publiczny w połączeniu z kluczem prywatnym umożliwia odblokowanie środków. Jest to jeden z przykładów kryptografii w działaniu.

Kryptograficzna funkcja haszowania

Funkcja, która odbiera dane wejściowe dowolnej wielkości i zwraca unikalny ciąg znaków o jednakowej długości.
Kryptograficzne skróty pozwalają uzyskać stałą i unikalną wartość skrótu na podstawie danych wejściowych o zmiennej wielkości transakcji. Algorytm obliczeniowy SHA-256 jest przykładem kryptograficznego skrótu.

Kryptografia klucza publicznego

Szyfrowanie, które wykorzystuje dwa matematycznie powiązane klucze. Klucz publiczny i prywatny. Niemożliwe jest uzyskanie klucza prywatnego opartego na kluczu publicznym.

Kryptowaluta

Cyfrowa forma waluty oparta na matematyce, gdzie techniki szyfrowania są wykorzystywane do regulowania generowania jednostek waluty i weryfikacji transferu środków. Waluty kryptograficzne działają niezależnie od banku centralnego.

Księga uzgodnień/porozumienia

Księga rozproszona używana przez dwóch lub więcej użytkowników do negocjowania i osiągania porozumienia.

Księga rozproszona

Księgi rozproszone są rodzajem zdecentralizowanej bazy danych, która jest rozproszona w wielu miejscach, krajach lub instytucjach. Zapisy są przechowywane jeden po drugim w ciągłej księdze. Księga rozproszona nie musi mieć własnej waluty a dane w księdze rozproszonej mogą być albo "za zgodą" albo "bez zezwolenia" w celu kontrolowania, kto może je przeglądać.

Kubernete(s)

Zestaw bloków konstrukcyjnych ("prymitywnych"), które wspólnie zapewniają mechanizmy umożliwiające wdrażanie, utrzymywanie i skalowanie aplikacji. Zdefiniowany również jako otwarty system kontenerowo-orchestracyjny do automatyzacji wdrażania, skalowania i zarządzania aplikacjami typu kontenerowego.

---

L

---

Ledger

Inaczej Księga główna, w której zapisywane są dane dotyczące różnego rodzaju transakcji (głównie pieniężnych) dla każdego konta.

Lighting Network

(Podobno) Sieć zdecentralizowana, wykorzystująca funkcję inteligentnych kontraktów w blockchain, aby umożliwić natychmiastowe płatności w sieci pomiędzy uczestnikami.

---

M

---

Market Cap

Całkowita kapitalizacja rynku kryptowalut. Jednym z najlepszych (i najbardziej wiarygodnych) miejsc w sieci na sprawdzanie kapitalizacji rynkowej jest portal Coinpaprica.com.

Merkle Tree

Drzewo, w którym każdy węzeł liścia jest oznaczony haszem a blok danych i każdy węzeł nie liścia jest oznaczony kryptograficznym haszem etykiet jego węzłów dziecięcych.

Mining

Proces, za pomocą którego transakcje są weryfikowane i dodawane do blockchain. Wymaga to mocy obliczeniowej i energii elektrycznej do rozwiązywania "zagadek". Górnictwo nagradza "wykopanymi" monetami w oparciu o moc obliczeniową.

W tym boomie na waluty kryptograficzne górnictwo może być lukratywnym biznesem, o ile jest prowadzony prawidłowo. Wybierając najbardziej wydajny i odpowiedni sprzęt oraz cel górniczy, cyfrowe górnictwo może zapewnić stabilną formę pasywnego dochodu.

Mist

Przeglądarka do instalacji i użytkowania DApp

Mooning bądź To the Moon

Określenie na bardzo wysoki i często dynamiczny wzrost kryptowaluty.

MSP - Membership Service Provider

Dostawca Usług Członkowskich (MSP). Sieć Hyperledger Fabric blockchain może być zarządzana przez jednego lub więcej MSP.

Multi-signature (transaction)

Transakcje z użyciem wielu podpisów zapewniają dodatkową warstwę bezpieczeństwa, wymagają akceptacji transakcji przez wiele stron, określonej przez zasady (wymagając więcej niż jednego klucza do autoryzacji transakcji.). Adresy z wieloma podpisami mają znacznie większą odporność na kradzież.

---

N

---

Nagroda za blok (Block reward)

Nagroda/zachęta dla "górnika", który z powodzeniem wyliczył hash w bloku transakcyjnym. Nagrody blokowe mogą być mieszaniną podstawowej nagrody i opłat transakcyjnych, w zależności od polityki stosowanej przez daną walutę kryptograficzną oraz tego, czy wszystkie monety zostały już z powodzeniem wydobyte. Obecna nagroda blokowa dla sieci Bitcoin wynosi 12,5 bitcoina za każdy blok.

Niewymienny token (NFT)

Specjalny rodzaj tokena kryptograficznego, który jest reprezentacją unikalnego zasobu cyfrowego, który nie jest zamienny. Jest to kontrast w stosunku do walut kryptograficznych, takich jak Bitcoin, oraz wielu tokenów sieciowych lub użytkowych, które mają charakter wymienny.

Node - Węzeł

Pełna kopia księgi obsługiwanej przez użytkownika na blockchain. Komputer podłączony do sieci blokchain jest określany jako "węzeł" (z angielskiego node).

Nonce

Liczba używana tylko raz w komunikacji kryptograficznej (często zawiera znacznik czasu).

Nothing a Stake problem

W wolnym tłumaczeniu - "Nie ma problemu z stawką". Jest to spowodowane przez węzły walidatora zatwierdzające wszystkie transakcje na starym i nowym oprogramowaniu po wystąpieniu hard fork'u.

NPM (Node Packing Manger)

Domyślny menedżer pakietów runtime enviroment node js. NMP zarządza zależnościami dla aplikacji.

---

O

---

Oauth protocol

Otwarta autoryzacja to standard, który jest wykorzystywany przez usługi stron trzecich do przechowywania i rozpowszechniania informacji o użytkowniku bez ujawniania jego hasła.

Ommer (alias wujek z angielskiego Uncle)

Blok, który został całkowicie wydobyty, ale nie został jeszcze dodany do blockchain.

Oracle

Interfejs łączący inteligentne umowy i źródła danych. Oracle pomaga komunikować dane za pomocą inteligentnych kontraktów łączących świat rzeczywisty z siecią blockchain. Oracle znajduje i weryfikuje zdarzenia i przekazuje te informacje do inteligentnego kontraktu w ramach sieci blokchain.

---

P

---

Peer to Peer - P2P

Model zdecentralizowany, w którym dwie strony realizują transakcję bez pośrednictwa strony trzeciej. Nabywca i sprzedawca wchodzą w bezpośrednią interakcję.

PKI - Public Key Inftastructure

Infrastruktura Klucza Publicznego - Różne role, zasady i procedury niezbędne do tworzenia, zarządzania, dystrybucji, używania, przechowywania i unieważniania certyfikatów cyfrowych oraz zarządzania szyfrowaniem z kluczem publicznym.

Płynność

Możliwość/Dostępność zamiany składnika aktywów na środki pieniężne, nie powodując drastycznej zmiany ceny danego środka trwałego.

Podpis cyfrowy

Kod cyfrowy wygenerowany przez kodowanie kluczem publicznym, który jest dołączany do przesyłanego elektronicznie dokumentu w celu weryfikacji jego zawartości i tożsamości nadawcy.

Portfel (dla kryptowalut)

Przechowuje aktywa cyfrowe, które posiadasz. Zazwyczaj zawiera klienta oprogramowania, który umożliwia dostęp do podglądu i tworzenia transakcji na określonym blockchain, do którego przeznaczony jest portfel. Portfel może być dostępny w trybie online, offline lub na urządzeniu fizycznym.

---

---

Portfel sprzętowy

Urządzenie fizyczne do przechowywania kryptowalut, które może być podłączane do sieci w celu dokonywania transakcji. Służy również jako nasz prywatny "bank".

Potwierdzenie

Wskazanie, że transakcja w blockchain została zweryfikowana przez sieć (górników) poprzez wydobycie i dodana do sieci blockchain. Po potwierdzeniu transakcji nie można jej wycofać lub wydać podwójnie. Im więcej potwierdzeń transakcji, tym trudniej jest przeprowadzić atak na podwójne wydatkowanie (double spend attack).

Pragma(s) lub Pragma-line

Określa wersję kompilatora, z której korzysta inteligentna umowa.

Proces konsensusu

Proces grupy osób odpowiedzialnych za prowadzenie księgi rozproszonej w celu osiągnięcia konsensusu co do jej zawartości.

Proof of Activity

Aktywni interesariusze, którzy utrzymują pełny tryb pracy, są nagradzani.

Proof of Authority

Mechanizm konsensusu w prywatnym blockchain, który przyznaje jeden klucz prywatny uprawniający do generowania wszystkich bloków.

Proof of Burn

Dowód "spalenia" - Górnicy wysyłają monety na nieaktywny adres, który zasadniczo je "spala". Spalenia są następnie rejestrowane na blockchain, a użytkownik jest nagradzany.

Proof of Capacity

Dowód zdolności produkcyjnej/przepustowej. Planowanie dysku twardego (przechowywanie rozwiązań na dysku twardym przed rozpoczęciem wydobycia). Dysk twardy z najszybszym rozwiązaniem wygrywa blok.

Proof of Elapsed Time

Algorytm konsensualny, w którym węzły muszą czekać na losowo wybrany okres czasu, a pierwszy węzeł, który zakończy ten okres, jest nagradzany.

Proof of Importance

Dowodem znaczenia to mechanizm konsensusu w ramach kryptowaluty NEM. Podobne do dowodu stawki: węzły muszą "nadać" ilość waluty, aby kwalifikować się do utworzenia bloków i są wybierane do utworzenia bloku w przybliżeniu proporcjonalnie do pewnego wyniku.

Proof of Stake (PoS)

Dowód stawki (PoS) to algorytm konsensusu, który wybiera właściciela nowego bloku w oparciu o posiadany majątek lub (stawkę). "Górnicy" są wynagradzani walutami kryptograficznymi w oparciu o swoją stawkę. Stawka jest używana do obliczenia kwoty tej waluty, którą możesz wydobywać.
Im więcej posiadasz monet, tym więcej zyskujesz wydobywając je za pomocą tego protokołu.

Proof of Work (PoW)

Dowód pracy (PoW) to algorytm konsensusu, który wymaga, aby użytkownik "wydobył" lub rozwiązał skomplikowaną zagadkę matematyczną w celu weryfikacji transakcji. "Górnicy" są wynagradzani walutami kryptograficznymi w oparciu o moc obliczeniową. Ten rodzaj konsensusu jest bardzo energochłonny.

Protokół

Zestaw zasad określających sposób wymiany i przekazywania danych. Dotyczy to waluty kryptograficznej w blockchain w odniesieniu do reguł formalnych, które określają sposób wykonywania tych działań w konkretnej sieci.

Przypadkowy FORK

Przypadkowy FORK zdarza się, gdy dwóch lub więcej górników znajduje blok niemal równocześnie. Jeden łańcuch staje się wtedy dłuższy niż drugi, a sieć ostatecznie rezygnuje z bloków, które znajdują się w krótszym łańcuchu. Bloki te są następnie klasyfikowane jako „osierocone bloki”.

Punkt Konsensusu

Punkt - albo w czasie, albo zdefiniowany w kategoriach ustalonej liczby lub objętości rekordów, które mają być dodane do księgi - gdzie spotykają się strony w celu uzgodnienia stanu księgi.

---

R

---

REST API (representational state transfer API)

Definiuje ograniczenia w oparciu o HTTP.

ROI

Zwrot z inwestycji. Zyski - inwestycja początkowa

RPC - Remote Procedure Calls

Protokół, który jest używany z jednego programu do żądania usługi na innym programie znajdującym się w sieci.

RSA

System szyfrujący RSA do szyfrowania wiadomości przy użyciu klucza publicznego danej osoby, tak aby tylko ta osoba mogła odszyfrować wiadomość w rozsądnym czasie

---

S

---

Satoshi

Satoshi odnosi się do najmniejszej jednostki waluty kryptograficznej Bitcoin 0.00000001 BTC. Nazwany na cześć twórcy protokołu Bitcoin Satoshi Nakamoto.

Satoshi Nakamoto

Osoba fizyczna lub grupa, która stworzyła protokół Bitcoin po pomyślnym rozwiązaniu kwestii "podwójnego wydatku" w walucie cyfrowej.

Scentralizowane/y

Utrzymywane przez centralną, autorytatywną lokalizację lub grupę.

Scrypt

Scrypt jest rodzajem algorytmu kryptograficznego i jest wykorzystywany przez Litecoin. W porównaniu z SHA256 jest to szybsze, ponieważ nie zużywa tak dużo czasu przetwarzania.

SDK

Zestaw do tworzenia oprogramowania zapewnia niezbędne narzędzia dla programisty do tworzenia oprogramowania na konkretnej platformie.

SHA-256

SHA-256 jest elementem kryptograficznych funkcji skrótu SHA-2 zaprojektowanych przez NSA. SHA to skrót od Secure Hash Algorithm. SHA-256 jest używany przez waluty kryptograficzne, takie jak Bitcoin: Górnictwo wykorzystuje SHA-256 jako dowód pracy (PoW).

Sharding

Podzielenie blockchain na kilka mniejszych sieci składowych, zwanych shardami, zdolnymi do równoległego przetwarzania transakcji.

Sieć rozproszona

Rodzaj sieci, w której moc obliczeniowa i dane są rozproszone w węzłach, a nie w scentralizowanym centrum danych.

Sieć zamówień

Sieć komputerowa, która umożliwia węzłom współdzielenie zasobów.

Skalowalność

Zmiana wielkości lub skali w celu sprostania wymaganiom sieci. Słowo to jest używane w odniesieniu do zdolności projektu typu blockchain do obsługi ruchu sieciowego, przyszłego wzrostu i przepustowości w zamierzonym zastosowaniu. Np. dla systemu płatności.

Smart Contract (SM)

SM to inaczej Inteligentne kontrakty/umowy, których warunki są zapisywane w języku komputerowym zamiast w języku prawnym. Inteligentne kontrakty mogą być automatycznie realizowane przez system komputerowy, np. odpowiedni system księgi rozproszonej. Całość działa w sieci blockchain gdzie nie może zostać podrobiona.

Soft Fork

Soft Fork różni się od Hard Fork-u tym, że tylko wcześniej ważne transakcje są unieważniane. Ponieważ stare węzły rozpoznają nowe bloki jako ważne, soft fork jest zasadniczo kompatybilny wstecz. Ten typ fork-u wymaga aktualizacji większości górników w celu wyegzekwowania, podczas gdy hard fork wymaga uzgodnienia nowej wersji przez wszystkie węzły.

Solidity

Język programowania używany do pisania inteligentnych umów/kontraktów w sieci Ethereum.

Stablecoin

Definicja waluty kryptograficznej opracowana w celu zminimalizowania skutków zmienności cen, takich jak powiązanie z walutą tradycyjną FIAT lub z towarami będącymi przedmiotem obrotu giełdowego takimi jak metale szlachetne. Teoretycznie pozostaje ona stabilna cenowo, ponieważ jest mierzona w stosunku do znanej ilości aktywów niepodlegających zmianom.

Stake Weighting

Funkcja dowodu stawki, w której waga jego „głosu” jest funkcją proporcji posiadanych tokenów.

STO - Security Token Offering

Oferta Tokenu Bezpieczeństwa (STO) to scyfryzowana pochodna tradycyjnych papierów wartościowych w formie kryptowaluty. Podlega takim samym przepisom i pierwszeństwu orzecznictwa co tradycyjne papiery wartościowe. STO prowadzą do poprawy płynności rynku wtórnego, zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów, automatyzacji ograniczeń w handlu, zapewnienia częściowej własności oraz umożliwienia interoperacyjności aktywów.

---

T

---

Testnet

Określenie dla testowej sieci blockchain stosowany przez programistów w celu zapobiegania wydatkowaniu środków na główny łańcuch.

Transakcje zagregowane

Łączenie wielu transakcji w jedną, co pozwala na swapy bez zaufania i inne zaawansowane rozwiązania logiczne. Używane w kryptowalucie NEM.

Trudność

Wskazanie, jak trudno jest zweryfikować bloki w procesie kopania kryptowalut metodą konsensusu Proof of Work. W sieci Bitcoin, trudność wydobycia dostosowuje bloki weryfikacyjne co 2016 bloków. Ma to na celu utrzymanie czasu weryfikacji bloków na poziomie dziesięciu minut.

Token

Reprezentacja zasobów cyfrowych zbudowanych w oparciu o istniejący blockchain np. token BAT stworzony na technologii blockchain Ethereum.

---

---

Token Economics

Opracowanie, zaprojektowanie i wdrożenie systemu ekonomicznego opartego na technologii blockchain.

Tokenless Ledger

Księga "beztokenowa" odnosi się do księgi rozproszonej, która nie wymaga rodzimej waluty do działania.

Tożsamość cyfrowa

Tożsamość cyfrowa to tożsamość online lub sieciowa, przyjęta lub zgłoszona w cyberprzestrzeni przez osobę fizyczną, organizację lub urządzenie elektroniczne.

Turing Complete

Turing complete oznacza zdolność maszyny do wykonywania obliczeń, do których jest zdolny każdy inny programowalny komputer. Przykładem tego jest maszyna wirtualna Ethereum (EVM).

---

U

---

Ubuntu

Darmowy system operacyjny typu open source i dystrybucja linuksowa

Unpermissioned ledgers

Księgi nieprzydzielone, takie jak Bitcoin, nie mają jednego właściciela - w rzeczywistości nie mogą być niczyją własnością. Celem księgi nieprzydzielonej jest umożliwienie każdemu wniesienia danych do niej i dla każdego, kto jest w posiadaniu identycznych kopii. Stwarza to opór cenzury, co oznacza, że żaden podmiot nie może zapobiec dodaniu transakcji do księgi. Uczestnicy zachowują integralność księgi poprzez osiągnięcie konsensusu co do jej stanu.

UTXO - Unspent Transaction Outpust

Niewykorzystane środki są wykorzystywane do ustalenia, czy transakcja jest ważna.

---

V

---

VYPER

Język programowania stworzony jako formalne wprowadzenie do inteligentnych umów.

---

W

---

Waluta poza księgą rachunkową (Off-Ledger Currency)

Waluta wybita poza księgą i używana w księdze. Przykładem może być wykorzystanie ksiąg rozproszonych do zarządzania walutą krajową.

Waluta w księdze rachunkowej

Waluta wybita w księdze i używana w księdze. Przykładem może być waluta kryptograficzna, Bitcoin.

Whitepaper - Biała księga

Autorytatywny raport lub wniosek a nawet manifest, który jest wykorzystywany w społeczności internetowej 3.0 jako integralne narzędzie marketingowe w celu przyciągnięcia inwestorów, edukowania opinii publicznej na temat projektu i przedstawiania go firmom venture capital. Każdy poważny projekt kryptograficzny posiada przygotowany WhitePaper.

Wieloryb

Ktoś, kto posiada bardzo dużą ilość danej kryptowaluty

Wirtualna maszyna

Emulacja systemu komputerowego

Wielkość bloku

Wielkość bloku odnosi się do liczby bloków połączonych razem w blockchain. Na przykład wysokość 0, byłaby pierwszym blokiem, który nazywany jest również blokiem Genesis.

---

Z

---

Zamienność(Fungibility)

Możliwość zamiany towaru lub składnika aktywów z innymi pojedynczymi towarami lub aktywami tego samego rodzaju. Dotyczy Corda Distributed Ledger.

Zdecentralizowane

Koncepcja wspólnej sieci rozproszonych komputerów (lub węzłów), które mogą przetwarzać transakcje bez zlokalizowanego centralnie, zewnętrznego pośrednika.

Zeppelin lub Open Zeppelin

Społeczność podobnie myślących deweloperów inteligentnych umów

Jeśli chciałbyś/abyś abym publikował więcej tego typu treści lub po prostu masz ochotę wspomóc moje działania w Internecie, możesz to zrobić wysyłając mi dotacje:

• BTC: 3HRi7oF2W9au6hhWLjW7jEs3zDv15qYMdz
• ETH: 0x4b54c9beE08B20df6e230ba0863bC361de00503a
• NXS: 2SPALtnnYJgDi8NeeLdM19tCz3DCtMQzG4XVdQvdfiX9p6fLmBL
• BAT: 0x4b54c9beE08B20df6e230ba0863bC361de00503a

---

Dziękuję! I do zobaczenia w kolejnym wpisie

---