¡Kunanmi Llapa Santokunaq Solemnidadnin!
1 ñiqin inti raymi killapi 2023 watapi
Sapa 1 noviembre killapin Iglesia Católica nisqapi llapa Santokunaq Solemnidad nisqa raymita ruwanku: llapanmanta mana t’aqakuspa, oficialmente reqsisqa kaqkunapas, mana sutiyoq runakunapas. Kaymi hatun raymi, Cristoq atipayninta, hatunchaynintawan wiñaypaq rakinakuqkunaq, Graciawan yanapanakusqankurayku, Yachachiqta allinta qatipanankupaq kallpachakusqankurayku.
Chay raykun Iglesia kay p’unchaypi yuraq p’achawan p’achan, wawankunata qespikuyman waqyaq mama hina takyachisqata qhawarikuspa; wawakunataqmi kallpachasqa kanku iñiy, munakuy ñanpi ñawpaqman riq runakunaq ejemplonwan.
Llapanchismi ch’uya kayman waqyasqa kanchis
San Juan Pablo II, llapa Santokunaq Solemnidadninman dedicasqa misa homiliapi, noviembre killapi, 1980 watapi, nirqan: “Kunan p’unchaymi espiritupi ch’unqasqa kashanchis kay mana yupay atina askha santokuna ukhupi, qespichisqakuna ukhupi, pikunachus , chanin Abelmanta , pimanpaschá kay ratopi wañushaqman mayqen cheqaspipas, muyuriwayku, kallpachawayku, kuskataq takiychis huk atiyniyoq gloria takiyta.
Hinaspapas kay Solemnidadqa allin p’unchaymi, pachak watakunapi Diospa qespichiy llank’asqanmanta kusikuyta rakinapaq. Mana hayk’aq sayaq, mosoqyachisqa llank’ay, sapa rato, sapa runapi, Diospa khuyapayakuyninman munakuywan kutichiq. Ch’uya kayqa, runaq hunt’a kayninman waqyakuyta munakuywan kawsaymi.
“Ancha achkam”: raymipa paqarimuynin
Llapa Santokunaq Solemnidadninqa 4 siglomantan paqarimurqan, chaypin Iglesiamanta martiriokuna askha kapurqan, chaymi mana atikurqanchu watapi sapa p’unchayta t’aqayta huk mártirllata yuyarinapaq. Chaymi, Iglesia akllarqan huk kuska raymita ruwayta llapa hanaq pachaman chayaqkunata yupaychananpaq, huk p’unchayllapi, watapi huk kutita.
610 watapi 13 ñiqin qhulla puquy killapi Papa Bonifacio IV Panteón Romano nisqatam cristiano yupaychayman sapaqchaptin, musuq yupaychana wasitaqa Saminchasqa Diospa Mamanman, llapa martiriokunamanpas sapaqcharqan. Chaymanta pachan Llapa Santokunaq rayminqa chay p’unchaypi churasqa karqan, askha watakunan chhayna kanqa, Gregorio IV papa, 7 siglopi, chay raymita noviembre killapa ñawpaq p’unchayninman astanankama. Yaqapaschá papa Gregorioq decidisqanqa kutichirqan “Samhain” otaq celtakunaq mosoq wata nisqa pagano fiestata hark’ayta munasqankuman, chay fiestataqa 31 octubre tutatan ruwaqku.
Comercial hinaspa pagano espirituta contranpi churaspa
Kunanqa, Solemnidad de Todos los Santos nisqa atipanakun, imaymana culturakunapi, “Halloween” nisqawan, hinallataq qhatuypi, qhelli espiritunwan ima. Chhaynaqa, cristianokuna hina imaman waqyasqa kasqanchista ama qonqananchischu: ch’uya kawsayta, Diosmanta hamuq llapa allinkunata ruwananchispaq.
2013 watapin Papa Francisco huk sumaq kallpachayta ruwarqan kay Solemnidad raymipi paywan kuska riq runakunaman: “Diosmi nisunki: ama manchakuychischu ch’uya kayta, ama manchakuychischu altoman apuntayta, saqeychis munasqa, ch’uyanchasqa kayta Dios, ama manchakuychu Santo Espirituwan pusachikuyta. Saqisun Diospa ch’uya kayninwan onqochikunanchista”, nispa.
¡Ama hayk'aqpas qonqasunchu santokuna kananchispaq waqyasqa kasqanchista! Hinallataq yuyarinanchista, agradecekunanchistapas askha qharikuna warmikunaq kawsayninmanta, paykunan tukuy imata qorqanku Jesuspa munakuyninrayku. Kawsayninkuqa manan mana sasachakuyniyoqchu karqan, ichaqa Cristota cheqaqta munakusqankuraykun thak kayta ganarqanku sasachakuy chawpipi otaq nanaywan kusikuywan wawqe-panakuna huñunakuy chawpipi chaymi Iglesia.
¡Kusisqa Solemnidad de Todos los Santos!
Kay raymimanta astawan yachayta munaspaqa, kay Enciclopedia Católica nisqamanta kay qillqasqata yuyaychaykiku.