تلسکوپ رادیویی «تجربهی نگاشت شدت هیدروژنی کانادا» (CHIME) اخیراً امواج رادیویی کمبسامد جدیدی را از فضا دریافت کرده است، اخترشناسان هنوز نتوانستهاند برای آن توضیحی ارائه کنند.
امروزه اخترشناسان برای مطالعهی فضا علاوه بر نور مرئی از امواج رادیویی نیز استفاده میکنند. امواج رادیویی زیادی از فضا به تلسکوپهای رادیویی میرسند که بر اساس آن میتوان پدیدههای مختلف فضا را مورد مطالعه قرار داد.
Image credit: Scientific American
اما گهگاه جرقههای فوق قوی از فاصلهی میلیاردها سال نوری از آن سوی گیتی دریافت میشود که دلایل آن هنوز ناشناخته است.
این سیگنالهای شگفتانگیز، انفجارهای رادیویی سریع (FRB) نامیده میشوند، زیرا فقط چند میلیثانیه ادامه پیدا میکنند. در صبحگاه بیست و پنجم ژوئیه یکی از این انفجارهای انرژی اسرارآمیز به آرایه تلسکوپهای موجود در کوههای بریتیش کلمبیا در کانادا رسید و یکی از نادرترین فرکانسهای رادیویی را به ثبت رساند.
بسامد این سیگنال دریافت شده ۵۸۰ مگاهرتز بود که تقریبا ۲۰۰ مگاهرتز پایین تر از سیگنالهای مشابه دریافت شدهی قبلی بود.
اینگونه سیگنالها که تا کنون دریافت شده است، هیچگونه همبستگی با فعالیتهای دیگر کیهانی و یا منابع شناخته شدهی دیگر نداشته است. بسامد پایین این سیگنال نشان میدهد که این سیگنال از یک منبع بسیار پرقدرت در جایی از کیهان سرچشمه گرفته است. اخترشناسان با مطالعهی اینگونه سیگنال ها میتوانند بررسی کنند که امواج رادیویی برونکهکشانی چگونه تشکیل میشوند و از کجا سرچشمه میگیرند.
یکی از مسایلی که در این زمینه باید در نظر گرفته شود، احتمال وجود یک منبع مصنوعی برای سیگنالها یعنی وجود هوش فرازمینی است. البته ممکن است ابرنواخترها یعنی ستارههای در حال انفجار، سیاهچالههای بسیار پرجرم، و سرچشمههای مختلف دیگر برای تشعشع الکترومغناطیسی از جمله تپاخترها، موجب بروز این انفجارها شده باشند.
این سیگنالها مایهی حیرت اخترشناسان شدهاند و همچنین توجه شکارچیان فرازمینی را نیز به سوی خود جلب کردهاند. این سیگنالها بنا به ماهیت خود بسیار کوتاه هستند و از مسافت بسیار دوری در فضا سرچشمه میگیرند. تعیین منبع دقیق اینگونه پالسها کار آسانی نیست. در حقیقت، از سال ۲۰۰۷ تا کنون، تنها حدود ۴۰ مورد از اینگونه سیگنالها دریافت شدهاند؛ بنابراین، تحقیقات چندان گستردهای بر روی آنها امکانپذیر نبوده است.