گرمازدگی وضعیتی است که بدن در هنگام قرار گرفتن در معرض گرمای زیاد، مثلاً با فعالیت فیزیکی در هوای داغ، به آن دچار میشود. گرمازدگی شدیدترین نوع صدمات ناشی از حرارت است و زمانی بروز میکند که دمای بدن به ۴۰ درجهی سانتیگراد یا بالاتر صعود میکند. این وضعیت عموماً در ماههای تابستان بروز مینماید.
گرمازدگی نیازمند درمان اورژانسی است. در صورت عدم درمان، گرمازدگی میتواند باعث آسیب رسیدن به مغز، قلب، کلیهها، و عضلات شود. هر چه بیشتر درمان به تأخیر بیفتد، آسیب بیشتری به اندامهای درونی بدن وارد میشود، و خطر عوارض جدی و حتی مرگ افزایش پیدا میکند.
Image credit: nic-nagoya.or.jp
علامت اصلی گرمازدگی افزایش دمای بدن به ۴۰ درجهی سانتیگراد یا بالاتر است، که با استفاده از دماسنج طبی قابل سنجش است.
وقتی که فرد گرمازده میشود، ممکن است تغییراتی در وضعیت هوشیاری و ذهنی او ایجاد شود: اغتشاش شعور، مختل شدن گفتار، تحریکپذیری، هذیان، تشنج، و اغما همگی از وضعیتهای مغزی هستند که بر اثر گرمازدگی ممکن است ایجاد شوند.
در گرمازدگی که بر اثر هوای داغ ایجاد میشود، پوست ممکن است داغ و خشک باشد. اما در گرمازدگی که بر اثر فعالیت ورزشی شدید ایجاد میشود، پوست ممکن است خشک و یا اندکی مرطوب احساس شود.
افرادی که دچار گرمازدگی شدهاند، ممکن است احساس تهوع، استفراغ، و برافروختگی پوست داشته باشند. تنفس تند، ضربان قلب تند، و سردرد نیز از علایم گرمازدگی به شمار میروند.
وقتی که فردی دچار گرمازدگی شده است، لازم است که بلافاصله به اورژانس زنگ بزنید. در ضمن، اقدامات دیگری را نیز میتوانید خودتان انجام دهید. مثلاً اینکه بهتر است فرد را به سایه یا داخل ساختمان ببرید؛ لباس اضافی او را دربیاورید؛ با وسایلی که در دسترس است، سعی کنید او را سرد کنید، مثلاً میتوانید فرد را در داخل وان آب سرد یا زیر دوش آب سرد بگذارید، با شلنگ باغچه به روی آب بپاشید، با اسفنج آب خنک به روی پوست او بکشید، از بادبزن مرطوب برای خنک کردن شخص استفاده کنید، و یا کیسهی یخ یا سرد و یا حولهی مرطوب روی سر، گردن، زیر بغل، و نواحی دیگر بدن قرار دهید.