گاستریت: روش‌های تشخیصی

در پست‌های قبل مطالبی درباره‌ی نشانه‌ها و علایم گاستریت ارائه شد. در این پست نکاتی را درباره‌ی روش‌های کلینیکی و پاراکلینیکی تشخیص گاستریت بیان می‌کنم.

معمولاً تشخیص گاستریت بر اساس شرح حال و معاینه‌ی فیزیکی بیمار مطرح می‌شود. در عین حال، پزشکان ممکن است از آزمایشات تشخیصی نیز برای تشخیص دقیق این بیماری استفاده کنند.

یکی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص گاستریت استفاده می‌شود، تست‌های مربوط به باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. برای شناسایی این باکتری می‌توان از تست خون، آزمایش مدفوع، و یا آزمایش تنفسی استفاده کرد.

در آزمایش نفس، یک لیوان مایع شفاف بی‌مزه به بیمار داده می‌شود که حاوی کربن رادیواکتیو است. باکتری هلیکوباکتر پیلوری این ماده را در داخل معده تجزیه می‌کند. سپس وقتی که بیمار در داخل یک کیسه بازدم می‌کند، در صورتی که بیمار آلوده به هلیکوباکتر پیلوری باشد، نمونه‌ی تنفس حاوی کربن رادیواکتیو خواهد بود.

یک روش دیگر که در تشخیص گاستریت مورد استفاده قرار می‌گیرد، آندوسکوپی است. در آندوسکوپی، یک لوله‌ی انعطاف‌پذیر که مجهز به دوربین است، از گلو وارد مری و سپس معده و روده‌ی کوچک می‌شود. با استفاده از آندوسکوپی، علایم التهاب در داخل معده مشاهده می‌شود.

در صورتی که ناحیه‌ی مشکوکی در داخل معده مشاهده شود، ممکن است پزشک یک نمونه‌ی بافتی کوچک برای بررسی آزمایشگاهی از آن برداشت کند، که به این کار «بیوپسی» می‌گویند. با بیوپسی، وجود هلیکوباکتر پیلوری در پوشش معده نیز قابل تشخیص است.

باز یکی دیگر از روش‌های تشخیصی که برای تشخیص گاستریت مورد استفاده قرار می‌گیرد استفاده از رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی است به این روش تصویربرداری بلعیدن باریُم (barium swallow) گفته می‌شود، و در آن تصاویری از مری، معده، و روده‌ی کوچک تهیه می‌شود. برای اینکه زخم معده قابل مشاهده باشد، یک مایع فلزی سفید که حاوی باریم است، به بیمار خورانده می‌شود که روی پوشش دستگاه گوارش را می‌پوشاند و سبب می‌شود که لایه‌ی پوششی دستگاه گوارش در عکس‌ها قابل مشاهده باشد.

در کل روش‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد، روش‌هایی هستند که برای تشخیص بالینی و پاراکلینیکی گاستریت مورد استفاده قرار می‌گیرند. همان‌گونه که اشاره شد، در ابتدا تشخیص گاستریت بر اساس شرح حال و معاینه مطرح می‌شود و از روش‌های فوق برای تأیید تشخیص و رد کردن علل دیگر ناراحتی، مانند زخم معده و عوارض مشابه، استفاده می‌شود.