ကယန္းလူမ်ိဳးတို ့ကိုးကြယ္ေသာ ကန္ခြမ္
Credit photo 
ကယန္းလူမ်ိဳးစတင္ေပါက္ဖြားစဥ္ကပင္ ဤ ကန္ခြမ္(ဝါ) တံခြန္
တိုင္သာသနာေတာ္ကို တပါတည္း ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကပါသည္
ကရင္နီမ်ိဳးႏြယ္မွ ကယားလီ ကယန္းႏွင့္ ယင္းတလဲ စေသာ
မ်ိဳးႏြယ္(3)ရပ္မွ ယခုထိတိုင္အခ်ိဳ႕ သက္ဝင္ယံုၾကည္ဆဲျဖစ္ပါ
သည္ အျခားဘာသာသက္ဝင္ယံုၾကည္ျခင္းမ႐ွိမီွ ကယန္းလူမ်ိဳး
ယံုၾကည္ေသာ ဘာသာရပ္တခုျဖစ္သည္ ကယန္းဘာသာစကား
အေခၚ ကန္ခြမ္မွာ ”ကန္” သည္ တိုင္းျပည္ျဖစ္ၿပီး ”ခြမ္” မွာ
ေဗြေတာ္ ဟုေခၚရာ တိုင္းျပည္၏ ေဗြေတာ္ဟု အနက္အဓိပၸါယ္
ရသည္ ကမၻာ့လူသားမ်ား၏ ယံုၾကည္ၾကေသာ ခရစ္ယာန္
အစၥလမ္ ႏွင့္ ဗုဒၥဘာသာတို႔ကဲ့သို႔ပင္ ကရင္နီမ်ိဳးႏြယ္တို႔မွ သက္
ဝင္ယံုၾကည္ေသာ ကန္ခြမ္(ဝါ) ေကထိုးဘိုး(တံခြန္တိုင္)မွာ
၄င္းေ႐ွး႐ိုးဘာသာသာသနာႏွင့္ အမ်ိဳးသား လကၡဏာတရပ္
ျဖစ္သည္ ကမၻာလူသားမ်ားအတြက္ ထူးျခားေသာ ကိုးကြယ္မႈ
တရပ္ျဖစ္သည္ ကန္ခြမ္မွာ အဝိုင္း တရပ္ျဖစ္ၿပီး ၄င္အဝိုင္းတြင္
ကန္ထိန္ေဘာ ကန္တန္ေဘာ တိုင္မ်ားႏွင့္ ဆန္လူ(ေသဆံုးၿပီး
ေသာ ရြာလူအတြက္ ကေတာ႐ုိေသျခင္း)အိမ္ငယ္ေတာ္တို႔ကို
ႏွစ္စဥ္ စိုက္ထူလာေသာ အဝိုင္ ျဖစ္သည္ ကန္ထိန္ေဘာ
အဓိပၸါယ္မွာ ကမၻာေျမျဖစ္ထြန္းရန္ အစျပဳျခင္း တိုင္ေတာ္ျဖစ္ၿပီး
ကန္တန္မွာ ပူေဇာ္ျခင္းဆိုင္ရာ အရာေတာ္ ေျမတိုင္ေတာ္ ဟူ၍
ျဖစ္သည္ ကယန္းအေခၚ ကန္ခြမ္(ခ)တိုင္းျပည္၏ ေဗြေတာ္မွာ
တနည္းအားျဖင့္ ဆီေလွ်ာ္ေသာအေျဖက တိုင္းျပည္၏ အလံ
ေတာ္ အထိမ္းအမွတ္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေပသည္ ကန္ခြမ္းျဖစ့္ေပၚ
လာပံုကို က်မ္းဦး၏ ေ႐ွ႕စာမ်က္ႏွာ အခန္း(3)မွ အခန္း (12)
အထိ အေၾကာင္းအရာတို႔တြင္ ေဖၚျပခဲ့သည့္အတိုင္း ကယန္း
လူမ်ိဳးတို႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ေသာ ကန္ခြမ္သာသနာေတာ္
ေပၚေပါက္လာရပါသည္
ကမၻာေရလြမ္းပ်က္စီးၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ကယန္းလူမ်ိဳးတို႔
သည္ ပံုဖလံုေဒသ ေနထိုင္စဥ္ကပင္ ဤကန္ခြမ္သာသနားအား
ကိုးကြယ္ေဆာင္ရြက္ သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္ ထိုအရပ္ေဒသမွ
အေ႐ွကမၻာ မြန္ဂိုလီးယားမွ တာကစၥတန္. တိဗက္ ယူနန္
တဂြန္း ႏွင့္ ကအူေဒသတို႔မွ BC 739 ခုႏွစ္တြင္ ကရင္နီ
ေငြေတာင္အရပ္ ဒီးေမာဆို ခ်က္ျမႇဳပ္ေတာင္ ေရာက္လာသည္
အထိ ႏွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ၌ ထို ”ကန္ခြမ္”အား သက္ဝင္
ယံုၾကည္ခဲ့ပါသည္ ယင္းခရီးထြက္လာရာ ေဒသလမ္းတေလ်ာက္
တြင္ အျခားေသာလူမ်ိဳးစုကဲ့သို႔ ကယန္းတိုင္းႏိုင္ငံ ထူေထာင္လိုေသာလည္း ”ကန္ခြမ္”စိုက္ထူရာ ျမဲျမံျခင္းမ႐ွိသလို
ၾကက္႐ိုးထိုးအခါေပးေဗဒင္လည္း နိမိတ္မေကာင္းခဲ့ပါ
ကယန္းတို႔၏ ပါးစပ္ ရာဇဝင္အရ ပအဲ သထိန္႔ ကဖတ္ တဂြမ္း ႏွင့္ ကအူ အရပ္တို့႔တြင္ တိုင္းႏိုင္ငံ ထူေထာင္ေနေသာ္လည္း
နိမိတ္အေျခမလွခဲ့ဟု ဆိုပါသည္ ဒီးေမာဆိုအရပ္သို႔ ေရာက္ရာ၌
”ကန္ခြမ္”စိုက္ထူခဲ့ရာျမဲမံခဲ့သလို ၾကက္႐ိုးထိုး အခါေဗဒင္မွာ
လည္း အလြန္ေကာင္းမြန္ပါသည္ ထိုအခါ ကရင္နီသားခ်င္း
ကယန္း အပါအဝင္တို႔သာ ထိုေျမေနရာကို ေအာင္ေျမနင္းဝင္
ေသာ ျပည္ေတာ္အျဖစ္ ဝမ္းသာမဆံုးေပ်ာ္ျမဴးခဲ့ၾကသည္
ဒီးေမာဆို ေတာင္ေတာ္ဗဟိုေနရာမွ အရပ္႐ွစ္မ်က္ႏွာ
မ်က္စိတဆံုးအထိ ကရင္နီျပည္သားတို႔၏ နယ္နိမိတ္အျဖစ္သတ္
မွတ္ၿပီး ကရင္နီျပည္ေတာ္ ညီေနာင္သားခ်င္းမ်ားေနထိုင္ရာ
တိုင္းႏိုင္ငံဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္ တိုင္းႏိုင္ငံအျဖစ္ ရ႐ွိေသာ
ကယန္း(ကရင္နီ)ညီေနာင္သားတို႔မွာ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသေနၾက”ကန္ထိန္းေဘာ)တိုင္ေတာ္အ႐ွည္
ႀကီးကို ကန္တန္ ႏွင့္ ဆန္လူ တို႔ႏွင့္တကြ စိုက္ထူ၍ စုေပါင္းၿပီး
ဝမ္းပန္းတသာ ”ပိြဳင္ ”(ဂါဝရဝတ္ျပဳျခင္း)တရပ္ျပဳခဲ့ၾကပါသည္
......ထို BC 739 ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကယန္းရြာ လူအစုအဖြဲ႔မွာ
ႏွစ္စဥ္ခ်ိန္ခါ က်ေရာက္သည့္ ႏွစ္ေဟာင္းကုန္၍ ႏွစ္သစ္ကူး
ကာလျဖစ့္ေသာ(Lă Nithi. Lă Niha)မတ္လ ဧၿပီလတြင္
ကန္ခြမ္တိုင္ေတာ္ စိုက္ထူၿပီး ပူေဇာ္”ပိြဳင္”ျပဳလာခဲ့ၾကပါသည္
အကယ္၍ ရြာသစ္တည္ၿပီး စတင္ပူေဇာ္
”ပိြဳင္”ေသာ ပထမႏွစ္”ကန္တန္”ကို စိုက္
ထူကာ ဒုတိယႏွစ္မွ ရြာေရႊ႔ ပ်က္ခ်ိန္အထိ ”ကန္တန္” ကန္ထိန္ေဘာ”ႏွင့္ ဆန္လူအားတြဲး၍ စိုက္ထူပူေဇာ္”ပိြဳင္”ျပဳ
သြားၾကပါသည္ ပထမႏွစ္စိုက္ထူေသာ ကန္တန္တိုင္ေတာ္မွာ
အျမင့္(10)ေပဝန္းက်င္ျဖစ္ၿပီး လံုးပတ္မွာ(30)လက္မ ဝန္း
က်င္ခန္႔ျဖစ့္သည္ ေနာင္ႏွစ္ဆက္တိုက္မွာ အျမင့(4)ေပခန္႔သာ
ျဖင့္ၿပီး လံုးပတ္(10)လက္မ ခန္႔သာျဖစ္သည္ ကန္ခြမ္ အဝိုင္တြင္
သာမက ပုဂၢလိက မွ သန္႔႐ွင္းေျမရာသတ္မွတ္လိုေသာ ေနရာတို႔
တြင္ ကန္တန္အား စိုက္ထူပူေဇာ္ပသသြားႏိုင္ကာ ”ပိြဳင္ ”ဘို႔
မလိုအပ္ပါ ကန္တန္ေပၚတြင္ယစ္ပူေဇာ္ရာ နိမိတ္ၾကည့္ၿပီးသား
ၾကက္႐ုိးမ်ားႏွင့္ ငွက္ေပ်ာ္းသီးမ်ား တင္ေဆာင္ေသာ ေလာက
ဝတ္ ယစ္ပလႅင္ အျဖစ္ အသံုးျပဳသြားပါသည္ ကန္ထိန္ေဘာမွာ
ရြာတည္ၿပီး ဒုတိယႏွစ္မွ စ၍ ႏွစ္စဥ္ဆက္တိုက္စိုက္ထူ ”ပိြဳင္ ”
လာခဲ့ပါသည္ တိုင္ေတာ္အျမင့္မွာ(36)ေပ ဝန္းက်င္႐ွိၿပီး
လံုးပတ္မွာ(35)လက္မ ဝန္းက်င္ျဖစ္သည္ ကန္ထိန္ေဘာ တိုင္
ေတာ္အားႏွစ္ပိုင္းခြဲးထားရာ တိုင္ေတာ္၏ ဝါး သစ္ျပားျဖင့္
မြမ္းမံေသာ နိဗၺာန္ ဖူးဘူးကသင္ စံအိမ္နန္းျဖစ္ပါသည္
ယစ္ဆရာ၏(3)ႏွစ္တႀကိမ္ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ကန္ထိန္ေဘာ
”အမ ”တိုင္စိုက္ထူပါသည္ ကန္ထိန္ေဘာ ”အဖို ”တိုင္ကို
(2)ႏွစိဆက္တိုက္ စိုက္ထူသြားပါသည္ ေလာကတြင္ ဖိုႏွင့္မ
အရာႏွစ္ခုမွာ အျမဲးဒြန္တဲြးေသာေၾကာင့္ ဘုရား႐ွင္ပူေဇာ္ေသာ
ကန္ခြမ္တိုင္ေတာ္စိုက္ထူရာ၌ ဤကဲ့သို႔ ”ဖို ”တိုင္ ”မ”တိုင္တြဲး၍
အလွည့္က် ပူေဇာ္သြားရျခင္းျဖစ္ပါသည္
.................ပြဲေတာ္စတင္ရန္...........
ကန္ထိန္ေဘာတိုင္ေတာ္အား႐ွာေတာ္ပံုထြက္ျခင္း ကယန္းလူမ်ိဳး
တို႔သည္ ကန္ခြမ္ပြဲေတာ္က်င္ပရန္ အခ်ိန္အခါေရာက္လွ်င္
ကန္ခြမ္အဝိုင္းကို ထိုအခါမွသာ သန္႔႐ွင္းသုတ္သင္႐ွင္းလင္းမႈ
ျပဳလုပ္ပါသည္ အကယ္၍ တႏွစ္တႀကိမ္ပြဲခ်ိန္ မဟုတ္ပါက
ယင္းကန္ခြမ္အဝိုင္းကို ႐ွင္းလင္းျခင္းလံုးဝမလုပ္ပါ အဘယ္
ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ က်မ္းဦးအခန္း(12)အပုဒ္(5)အမွတ္(11)ပါ
အခ်က္အရ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ႏွစ္စဥ္ပြဲေတာ္
ခ်ိန္ခါက်ေရာက္သည့္ရက္တြင္ ရြာသားမ်ားစုေပါင္းၿပီး ဓါး
ပုဆိန္ ႀကိဳး႐ွည္ႏွင့္ ဗံုေမာင္းႏွင့္တကြ ကန္ခြမ္ အဝိုင္းသို႔
စုေပါင္း၍ လာေရာက္ၾကပါသည္ ကန္ခြမ္အဝိုင္းတြင္ ယစ္ဆရာ
ႏွင့္ လူႀကီးတို႔က ၾကက္႐ုိးထိုးကာ ၾကက္႐ိုးအခါ ေဗဒင္ၫြန္ၾကား
ရာအရပ္ကို ဗံုေမာင္းႏွင့္တကြ တီးမႈတ္ကာ တိုင္ေတာ္အား႐ွာေတာ္ပံု ထြက္ေလေတာ့သည္ တိုင္ေတာ္အား
ကမၻာဦးက အပင္တကာ စတင္ေပါက္ခဲ့ေသာ သေျပပင္ကို
ဦးစားေပး ခုတ္သံုးၾကပါသည္ အျခားသစ္ပင္တို႔မွာ ကြၽန္း
သစ္ယာ အင္ ႏွင့္ သစ္ေစးပင္တို႔ကို ခုတ္ယူအသံုးျပဳႏိုင္သည္
သိုေသာ္ အဆိုပါသစ္ပင္တို႔ကိုသံုးပါက တိုင္လံုးေတာ္ေခ်ာသပ္ၿပီး
ေသာအခါ သေျပအခက္အရြက္တို႔ျဖင့္ တိုင္ေတာ္၏ ထိပ္တြင္
ကပ္ၿပီးခ်ည္ေႏွာင္ရသည္ တိုင္ေတာ္ေရႊးခ်ယ္ရာတြင္ အဖုအထစ္
မ်ားျခင္း ပိုးထိုးျခင္း ႏွစ္ပင္ပူးျခင္း ပင္စည္ ခါးလယ္တို႔တြင္
အကိုင္း႐ွိျခင္း မိုးႀကိဳးပစ္ေသာ အပင္ျဖစ္ျခင္း ကန္ပူေဇာ္ထား
ေသာ အပင္ျဖစ္ျခင္း သခၤ်ိဳင္းေျမအဝိုင္းတြင္း႐ွိအပင္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္
အလြန္ေကာက္ေကြးျခင္းစသည့္ခြၽတ္ယြင္းခ်က္႐ွိသည့္အပင္တို႔ကို မသံုးရပါ တိုင္ေတာ္ေရႊးခ်ယ္ေသာအပင္အား ယစ္စရာမွေန
ၿပီး ယခင္ကာလ၌စုေဆာင္းထားေသာ ၾကက္႐ုိးအေဟာင္းကို
သစ္ပင္တြင္သပ္ၿပီး မဂၤလာ႐ွိမ႐ွိ ၾကက္႐ုိးထိုးသြားပါသည္
ၾကက္႐ုိးအခါ ေဗဒင္မေကာင္းပါက အျခားသစ္ပင္သို႔ ေရႊ႔ေျပာင္း
ေရႊးခ်ယ္သြားပါသည္
ၾကက္႐ိုးထိုးေဗဒင္အရ ေရႊခ်ယ္ခံရေသာ
တိုင္ေတာ္အပင္ကို ေ႐ွ႕ဦးစြာ ယစ္ဆရာမွ
အသင့္ပါလာေသာ ဆန္ျဖင့္ပက္က်ဲပါသည္ ထိုအခါယစ္ဆရာမွ
ေနထြက္ေသာအရပ္႐ွိ အပင္၏ တေနရာတြင္ ပုဆိန္ျဖင့္ အမွတ္
အသားျပဳလုပ္ကာ ဆက္၍ တိုင္ေတာ္အပင္ကို လွဲခ်ရန္ခုတ္သြား
ပါသည္ တိုင္ေတာ္အပင္ကို လွဲခ်ရန္အတြက္ အျခားေသာ ဗံုေမာင္းႏွင့္တကြ လိုက္ပါလာေသာ လူမ်ားတို႔မွ ဝိုင္းခုတ္ၾကပါ
သည္ အပင္လွဲေသာအခါ ယစ္ဆရာက တိုင္ေတာ္အပင္၏ သစ္
ငုတ္ေပၚတြင္ ကြမ္းသီး ကြမ္းရြက္ ေဆးေသး ထံုး ခ်ည္ပင္ႏွင့္
ေငြအေႂကြတခ်ပ္တို႔ကို ဖက္ရြက္ျဖင့္ တင္ထားပါသည္ ဤတိုင္
ေတာ္ခုတ္ရန္ လူအုပ္တြင္လိုက္ပါၾကေသာ လူတဦးဦးသည္
ေနအိမ္၌ ဥပုဒ္ေစာင့္မႈတရပ္ ျဖစ္ေနပါက အပင္႐ွာေဖြရန္ ၾကက္
႐ိုးထိုး မဂၤလာကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသည္ ထို႔ေၾကာင့္
ဤတိုင္ေတာ္ကို သြားေရာက္ခုတ္ယူစဥ္ ေနအိမ္၌ဥပုဒ္ေစာင့္ေန
သူျဖစ္လ်ွင္ လိုက္ပါသြားျခင္းမျပဳရပါ တိုင္ေတာ္အား ဓါး ပုဆိန္
တို႔ျဖင့္ ခုတ္၍လွဲက်ေသာသစ္ပင္ကို အေခ်ားသပ္ၿပီး လံုးၾကမ္းအျဖစ္ ျပဳျပင္သြားသည္ ထို႔ေနာက္ အသင့္ပါလာေသာ
ႀကိဳးတို႔ျဖင့္ တိုင္ေတာ္ကို ထမ္းရန္ ဝါးလံုး(10)ေခ်ာင္းခန္႔ ခ်ည္
ေႏွာင္ကာ ရြာသို႔ဦးတည္သယ္ေဆာင္လာပါေတာသည္ တိုင္ေတာ္အား သစ္လံုးၾကမ္းအဆင့္အျဖစ့္ ဗံုေမာင္း ႏွင့္တကြ
ျမဴးတူး သယ္ေဆာင္လာကာ ရြာ ကန္ခြမ္ အဝိုင္တြင္လာခ်ထား
ၿပီး အေခ်ားသပ္မြမ္းမံျပင္ဆင္ၾကသည္ ယခင္ေတာ၌ ခုတ္လွဲၿပီး
အကယ္၍ သစ္ပင္အနည္းငယ္ ေကာက္ပါက ဝါးကပ္ပေလြမွ
..”အိုကန္ခြမ္ သင္ ေကာက္ေနလ်ွင္ ဒို႔မွ ပိြဳင္မည္မဟုတ္... ”
ဟု သံစဥ္ျဖင့္ မႈတ္ကာ ”ပိြဳင္ ”ပါက လံုးေခ်ားသပ္ရာ၌ အလိုလို
ေျဖာက့္ လာပါေၾကာင္း ထူးဆန္းစြာေတြ႔ျမင္ရပါသည္ ရြာကန္ခြမ္
အဝိုင္၌ လာထားေသာ ကန္ထိန္းေဘာႏွင့္ ကန္တန္တို႔ကို တေန႔
သာအၿပီးျပဳျပင္ကာ တညသာ အလွဲလိုက္ ၿငိမ္းစင္ဆင္ၿပီး”ပိြဳင္”
ၾကပါသည္ ကန္ခြမ္အဝိုင္တြင္ လာခ်ထားေသာ ကန္ထိန္ေဘာ
တိုင္အပင္အား ေန႔ခင္းတြင္အေခ်ားသပ္သြားပါသည္ အခ်ိဳ႕ရြာ
လူတို႔မွာ ကန္ထိန္ေဘာထိပ္တြင္ ဘုရား႐ွင္၏ နိဗၺာန္စံအိမ္
..(ထီးေတာ္)တိုင္ေတာ္၏ ရြက္ေလွခါးကန္ တန္ယစ္ပလႅင္ ႏွစ္ခု
ႏွင့္ ဆန္လူအတြက္ အိမ္ငယ္ေတာ္တို႔ကို ထိုတရက္ ႏွစ္ရက္အတြင္း ေန႔ခင္းဖက္တြင္ အၿပီးျပင္ဆင္သြားသည္
ကန္တန္တိုင္ေတာ္ႏွစ္ခုမွာ ကန္ထိန္တိုင္ေတာ္၏ အရင္းတြင္ ပူ
ေဇာ္စဥ္ ယစ္ပလႅင္ျပားအျဖစ္ စိုက္ထူသံုးသြားရန္ျဖစ္ၿပီး
က်န္ ကန္တန္တိုင္ေတာ္တခုမွာ ဆန္လူ အိမ္ငယ္အတြက္ ပူေဇာ္
ရန္ ယစ္ပလႅင္ျပားအျဖစ္ စိုက္ထူ အသံုးျပဳသြားမည္ျဖစ္သည္
ကန္ခြမ္၏ ရြာပြဲသာျဖစ္လ်ွင္ ကန္ထိန္ေဘကို တညသာ(သို႔)
ႏွစ္ညသာ ထား႐ွိၿပီး အကယ္၍ မ်ိဳးႏြယ္စု စုေပါင္းပြဲေတာ္ႏွင့္
သာသနာအဖြဲ႔ခ်ဴပ္ ပြဲမ်ိဳးျဖစ္ပါက ႏွစ္ည သံုးည ထားၿပီးမွ ေနာက္ တမနက္ပိုင္းတြင္ ေထာင္ေလ့႐ွိပါသည္ ထိုၿငိမ္းစင္
ထား႐ွိစဥ္ ေခြး ၾကက္ တိရစၦာန္ႏွင့္ မိန္မ လာေရာက္ေက်ာ္နင္း
ျခင္းမျပဳရနိ ေန႔ႏွင့္ည အခ်ိန္တြင္ ရြာခံယစ္ဆရာႏွင့္ လူငယ္မ်ား
လာေရာက္အိပ္ေစာင့္ေပးရပါသည္ အကယ္၍ ေခြး ေကာ္နင္း
ေသာ ကန္ထိန္ေဘာျဖစ္ပါက တိုင္ေတာ္အား ပူေဇာ္ပသျခင္း
မျပဳေတာဘဲ ပစ္ပယ္ကာ ထိုႏွစ္စာအတြက္ အျခားတိုင္ေတာ္ကို
အသစ္႐ွာၿပီး ျပန္လည္ျပဳျပင္ကာ ပူေဇာ္ပသသြားရပါသည္
.............ကန္ခြမ္တိုင္ေတာ္အား ထူေထာင္ျခင္း.........
ကန္ခြမ္အဝိုင္တြင္ ျငမ္းစင္ေပၚမွ ျပင္ဆင္ၿပီး ကန္ထိန္ေဘာႏွင့္
ေျမမစိုက္ဘဲ ေထာင္ထားေသာ ကန္တန္ေဘာအား ည (10) နာရီအထိ ရြာသားမွ ဗံုစည္ လင္းကြင္း ဝါးကပ္ပေလြ မ်ားႏွင့္
ေမာင္းမ်ားတို႔ျဖင့္ စီတန္းလွည့္လည္ ”ပိြဳင္ ”ၾကပါသည္
ကမၻာဦးက ဘုရားႏွင့္ တမန္ေတာ္မ်ား ”ပိြဳင္ ”ခဲ့စဥ္ အမ်ိဳးသား
မ်ားသာျဖစ္၍ အမ်ိဳးသမီးမွာ ယင္း ”ပိြဳင္ ”တြင္ မပါဝင္ေစခဲ့ပါ
မိန္းမတို႔မွာ ဓမၼတာလာျခင္းအား မသန္႔႐ွင္းဟု ယံုၾကည္သျဖင့္
ပါဝင္ဆင္ႏြဲးမႈမျပဳႏိုင္ပါ ထို ကန္ခြမ္ အဝိုင္တြင္ အမ်ိဳးသမီးတို႔မွာ
ဝင္ၿပီး တိုင္ေတာ္ႏွင့္ ”ပိြဳင္ ”ေနေသာအမ်ိဳးသားအား သေျပ
ခက္ႏွင့္ ေရပက္ျဖန္းျခင္း ေခါင္ရည္တိုက္ျခင္းျပဳလုပ္ၾကပါသည္
လူသားအားလံုးတို႔မွာ ဖိနပ္ျဖင့္ ကန္ခြမ္အဝိုင္သို႔ စီးဝင္ျခင္းမျပဳ
ရပါ ထိုညပိုင္းတြင္ ရြာခံလူ အစုအဖြဲ႔၏ အိမ္ေထာင္အသီးသီးတို႔
မွာ ေနာက္ရက္ပြဲေတာ္လာေသာ ဧည္ပရိတ္သတ္မ်ားအတြက္
ေခါင္ရည္ေဖါက္ျခင္း ဝက္သား အမဲသားႏွင့္ ထၼင္းခ်က္ျပဳတ္
ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္ ကယန္းရြာအဖြဲ႔၏ အနီးပတ္ဝန္း
က်င္ရြာ ဘာသာတုမ်ား(3)(,4)ရြာတို႔ကို အလွည့္က် ကန္ခြမ္
ပြဲျပဳလုပ္ကာ အျပန္အလွန္ဖိတ္ေခၚၾကပါသည္ ေနာက္မနက္
တြင္ဖိတ္ၾကားေသာ အျခားရြာမွ ဧည္သည္မ်ားမလာေရာက္မီွ
နံနက္(8)နာရီ ဝန္းက်င္တြင္ ကန္ခြမ္ပြဲေတာ္က်င္းပေသာ
ရြာမွ ကန္တန္ ကန္ထိန္ေဘာကို ဗံုေမာင္းႏွင့္တကြ”ပိြဳင္”ကာ
တိုင္ေတာ္ထူပါသည္ အကယ္၍ စုေပါင္းပြဲေတာ္ျဖစ္ပါက ဖိတ္
ၾကားေသာ ရြာမွ ဧည္သည္တို႔သည္ တိုင္မထူမီွ တညသာေစား၍
လာေရာက္ၾကပါသည္ ညဖက္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈပေဒသာကပြဲႏွင့္
အဆိုအက အတီးျပဳိင္ပြဲတို႔ကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ က်င္းပျပဳလုပ္သြားပါ
သည္နံနက္မိုးလင္း(8)နာရီဝန္က်င္မွသာ စုေပါင္း၍ တိုင္ေတာ္
ထူပါသည္ တိုင္ေတာ္ထူၿပီးေသာအခါ ကန္ခြမ္ယစ္ဆရာတစ္ဦး
မွ ေနၿပီး ဦးစီးကာ တိုင္ေတာ္ရင္းတြင္ ကန္ခြမ္ဘာသာဝင္လူသူ
တို႔ႏွင့္ အတူတကြ ဘုရား႐ွင္ထံသို႔ စုေပါင္းဆုေတာင္းမႈကို
ၿပိဳင္တူ သီဆိုၾကပါသည္ ဆုေတာင္းျခင္းကို ကန္ခြမ္းယစ္ဆရာမွ
တိုင္ၾကားၿပီး လူထုတို႔ကလိုက္၍ စိတ္တြင္းမွ သီဆိုသြားျခင္းျဖစ္
သည္ တိုင္ေတာ္ထူၿပီးသည္ႏွင့္ ကန္ခြမ္ အသင္းဝင္ ရြာသားတို႔
သည္ စုေပါင္းၿပီး.”ပိြဳင္”ၾကပါသည္ တူညီဝတ္စံုႏွင့္ ထိုသို႔
”ပိြဳင္”စဥ္ အစတြင္ ေျဖးညႇင္းေႏွးေကြး စြာ ပိြဳင္ရာမွ ကကြက္ျမန္
လာပါသည္ တိုင္ေတာ္အား စုေပါင္းၿပီး ”ပိြဳင္”ရာတြင္ အဓိကမွာ
ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ ပူးညႇပ္ တုတ္ေႏွာင္ေသာ(လံုးပတ္လက္ေခ်ာင္းအရြယ္ အ႐ွည္ (4)လက္
မဝန္းက်င္)ဝါးကပ္ပေလြမွ သံစဥ္ေဖၚဦးေဆာင္မႈ ေနာက္မွလိုက္
၍ ”ပိြဳင္”ၾကပါသည္ ဝါးကပ္ပေလြမွာ(4)မ်ိဳး႐ွိၿပီး ယင္းမွ
ကကြက္(12)မ်ိဳးခန္႔အားအပိုဒ္တစ္ပိုဒ္စီ ခြဲျခားေဖၚေဆာင္
ေပးပါသည္ ေ႐ွ႕ကမၻာဦး ကယန္းလူမ်ိဳးတို႔အား ေျဖေဖ်ာ္တင္
ဆက္ရန္အျဖစ္ အဘတမန္ေတာ္ လနန္း မွ ဝါးျဖင့္ျပဳလုပ္ကာ
ေပးအပ္ထားေသာအရာျဖစ္ေၾကာင္း ေ႐ွ႕က်မ္းဦးက ဆိုပါသည္
”ပိြဳင္”၏ ကကြက္အားအခ်င္း(10)လက္မခန္႔ အ႐ွည္(ႏွစ္)ေပ
ခန္႔႐ွိေသာ ဗံုစည္လြယ္သူမွ ကကြက္ေဖၚရာ ေနာက္သို႔လိုက္၍
”ပိြဳင္”ၾကပါသည္ ”ပိြဳင္”ေသာ အပုဒ္ၿပီးတိုင္း အနည္းငယ္
ရပ္ကာ ပါးစပ္မွ ”ဟာ)ဟု ေအာ္ၾကသည္ အဓိပၸါယ္မွာ ဆုေတာင္းမႈမ်ား အထေျမာက္ေၾကာင္းျဖစ္သည္ ဝါးကပ္ပေလြ
မွ ေဖၚေသာသံစဥ္မွာ La ni thi me pwai pu ne, Laniha
Me pwai pu la, lu ou kan ou kan pu ka,klan mo
ya kan ser ဟူ၍ ျဖစ္သည္ အနက္အဓိပၸါယ္ကား ကန္ခြမ္ပြဲ
ေတာ္ကို Lă Nithi, Lă Niha (မတ္ ဧၿပီ)နင့္ ခ်ိန္ခ္ါေရာက္ကာ
ဆင္ႏြဲးခဲ့သည္ ပိုးစုန္ၾကဴးမ်ားအလင္သကဲ့သို႔. ေယာက္တိုင္းညီ
ညာစြာပါဝင္ဆင္ႏြဲးၾကပါမွ ျပစ္မႈ ကင္းစင္ နိဗၺာန္ေရာက္ကာ
မိုးရာသီတြင္ ဝသုန္မိုးၿဖိဳင္ၿဖိဳင္သြန္း၍ သီးႏွံစပါေပါးမ်ားမည္
...ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုေတာင္းသံစဥ္ျဖစ္သည္ ဝါးကပ္ပေလြ၏
ဆုေတာင္းသံကို လင္းကြင္း ေမာင္းႀကီးမ်ားမွ ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း
ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ ၿပိဳင္တူသီးရာ မိုးေကာင္းကင္အထက္ဝယ္
ခ်ိန္႔ခ်ိန္႔သဲ မိုးႀကိဳးနားထဲအထိ အသံျမည္ဟီး ပါးစပ္မွ
တမန္ေတာ္ လနန္းဘုရား႐ွင္ နားၾကာေးစကာ မုးိႀကီဳးအား
ေစ၍ ေအာိျမည္ခိုင္ၿပိး ဆုေတာင္းခ်က္ ျပည့္ဝေစမည္
ျဖစ္ပါသည္
ထိုနံနက္ ကန္ခြမ္ တိုင္ေတာ္ထူခ်ိန္တြင္
အသင္းေတာ္ယစ္ဆရာမွ ရြာအတြက္ တႏွစ္စာ၏ အခါေဗဒင္ကို
ၾကက္ အဓိဌာန္ျပဳကာ ၾကက္႐ိုးထိုးၿပီး ေဟာစတမ္း ဖတ္ယူဆံုး
ျဖတ္ၾကသည္ ကယန္းတို႔သည္ ကန္ခြမ္ပြဲ စတင္ေတာမည္ဆိုကာ
ရက္ေရႊးရန္ အခါေဗဒင္ ၾကက္႐ိုးထိုး တႀကိမ္ ကန္ထိန္းေဘာ
စိုက္ထူၿပီး တႏွစ္သာရြာအတြက္ ေဟားစတမ္းတႀကိမ္ႏွင့္ တိုင္
ထူၿပီး တမလြန္ေရာက္ ရြာေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းအတြက္ ကန္ေတာ
႐ုိေသျခင္းတႀကိမ္ တို႔ျဖင့္ ယစ္ဆရာမွ ေဟာစတမ္းျပဳကာ ပူေဇာ္
ပသသြားပါသည္ ကန္ထိန္းေဘာအားသယ္ေဆာင္လာၿပီး အဝိုင္
တြင္ လာထားစဥ္ ရက္မွ ထူးေသာေန႔အထိ ယစ္ဆရာမွ အိမ္ျပန္
မအိပ္ရပါ ဥပုဒ္ေစာင့္၍သန္႔႐ွင္းေသာ အစာစားကာ ကန္ခြမ္အ
ဝိုင္တြင္ ေနရပါသည္ တိုင္ေတာ္ထူၿပီး မွသာလ်ွ်င္ ယစ္ဆရာမွ
အိမ္ျပန္ရပါသည္ ထိုသို႔ ယစ္ဆရရာမွ မိမိေနအိမ္သို႔ မျပန္မိွတြင္
ရြာတြင္း႐ွိ လူႀကီးတစ္ဦးဦးမွေနၿပီး အိမ္ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ ဆူးပါ(su pa)တေကာင္ကို လာေပးေဆာင္ရပါသည္ ထိုမွသာ
ကန္ခြမ္ ယစ္ဆရာသည္ မိမိေနအိမ္သို႔ ျပန္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္
ကန္ခြမ္ အဝိုင္တြင္ လႉဒါန္းေသာ ငွက္ေပ်ာ္သီး အခါေဗဒင္ထိုး
ၿပီးသား ၾကက္႐ိုးႏွင့္ေခါင္ရည္တို႔ကို ကန္တန္ယစ္ပလႅင္ျပားတိုင္
ေတာ္ေပၚတြင္ ၄င္း ဆန္လူကန္တန္ ယစ္ပလႅင္ျပားေပၚတြင္၄င္း
လႉဒါန္းသြားပါသည္ ကန္ထိန္ေဘာတိုင္ရင္းမွကန္တန္ေပၚတြင္
ၾကက္႐ိုးထိုးၿပီးသားႏွင့္ငွက္ေပ်ာဖီးတို႔ျဖင့္ နိဗၺာန္အတြက္ ဘုရား
သခင္ ဖူးဘူးကသင္ ႏွင့္ တမန္ေတာ္ အဘ လနန္းအားရည္စူး
ပူေဇာ္ပါသည္ ဆန္လူ အိမ္ငယ္ေတာ္တြင္ကြယ္လြန္သူအတြက္
ရည္စူးၿပီး တႏွစ္သာအတြက္ ရြာလူက်န္းမာေရးဆိုင္ရာ
ေဟားကိန္းတို႔အား နိမိတ္ယူၿပီးေဟားစာတမ္းဖတ္ၿပီးေသာ
ၾကက္႐ိုးႏွင့္ငွက္ေပ်ာသီးဖီးတို႔ကိုကန္တန္ေဘာယစ္ပလႅင္ျပား
ေပၚတြင္တင္ပါသည္ အဓိက လႉဒါန္းရာ တမလြန္ေရာက္သူအ
တြက္ေကာင္းမႈနိဗၺာန္စံျမန္းရန္ ရည္စူးပါသည္ ကယန္းတို႔တြင္
အဓိက ကိုးစားသည္မွာ ဦးထိပ္တြင္ အဘ လနန္းလည္ေကာင္း
ကြယ္လြန္သူ မိဘေဆြမ်ိဳးစေသာ အယူသည္းသူမ်ားျဖစ္ၾကျခင္း
ေၾကာင့္ရည္စူး အမူျပဳျခင္းျဖစ္သည္ ကန္တန္တိုင္ေပၚယစ္
ပလႅင္ျပားမွာ အက်ယ္ (4)လက္မ အ႐ွည္(18)လက္မဝန္းက်င္
ခန္႔႐ွိၿပီး ဝါးျပား(အရြက္ပံုစံ)တြဲလြဲဆြဲမ်ား တုတ္ျဖင့္စိုက္ထားပါ
သည္ အဓိပၸါယ္ကာ ပူေဇာ္ပသမႈကို ေဝဆာဖူးပြင့္ေစျခင္းျဖစ္
သည္ ကန္ထိန္းေဘာတိုင္႐ွည္ထိပ္ပိုင္းတြင္ ဘုရားသခင္၏
စံအိမ္သည္ေကာင္းကင္ရဲ႕ ၾကယ္ လ ေန တို႔ၾကားမွ အ႐ွင္ဘုရား
ဖူးဘူးကသင္ နိဗၺာန္ဘံုသို႔တက္ရန္ ေလွကားျဖစ္သည္
ကန္ခြမ္အဝိုင္တြင္ ကန္ထိန္ေဘာကန္တန္ႏွင့္ေသဆံုးသူမ်ားကို
ကေတာ့႐ိုေသေသာအိမ္ငယ္ေတာ္(ဆန္လူ)ဆိုင္ရာ(3)ခူုမွာ
နိဗၺာန္အတြက္ ဘုရား႐ွင္အား ပူေဇာ္ယံုၾကည္မႈႏွင့္ ေသဆံုးသူ
ေဆြမ်ိဳးတို႔အား အျပန္အလွန္အားကိုးမႈဆိုင္ရာတို႔ကိုေဖာ္ေဆာင္
သည္ ကန္ခြမ္၏ အဝိုင္တြင္ဘုရား႐ွင္ပူေဇာ္ျခင္းဆိုင္ရာ ကန္ထိန္
ေဘာစိုက္ထူျခင္း ေသဆံုးၿပီးေသာေဆြမ်ိဳးလူသားအတြက္
ကန္ေတာ့႐ုိေသျခင္းႏွင့္ထိုအရာႏွစ္ပါးအား ကမၻာေျမေပၚ႐ွိ
မိမိလူသားတို႔မွ ပူေဇာ္အပ္သည့္အရာက်င့္ဝတ္တို႔ကို ကန္တိုင္
ယစ္ပလႅင္ျပားေပၚတြင္ တိုင္တည္ၿပီးပူေဇာ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါသည္
ထိုတရားေတာ္ သံုးပါးအားယံုၾကည္မွသာနိဗၺာန္ဘံုေရာက္႐ွိ
ေၾကာင္း ပညတ္ခ်က္ျဖစ္သည္ ေလာကယစ္ပလႅင္ကန္တန္က
ေနၿပီး ပူေဇာ္ပသမွသာလွ်င္ ေလွကားအတိုင္း နိဗၺာန္ဘံုသို႔ တက္ေရာက္မည္ျဖင့္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ေဆာင္ႏွင္းျခင္းျဖစ္သည္
ႏွစ္စဥ္ထူၿပီးေသာ ကန္ထိန္ေဘာမွ ေလွကား ပိတ္ျဖဴသည္
ပင္ကိုယ္တိုင္ေတာ္(သို႔)အျခားတိုင္ေတာ္အားျမဲမံရစ္သိုင္းမႈ႐ွိပါကရြာတြင္း႐ွိ ရြာသားအခ်ိဳ႕မွာ ျပစ္မႈႀကီး တစံုတရာက်ဴးလြန္မိ
ေၾကာင္းႏွင့္တရားမဝင္ တိတ္ိတိတ္ပုန္း ကာမ စပ္ဆက္က်ဴး
လြန္မႈတို႔ေၾကာင့္ ရြာမသန္႔စင္မႈျဖစ္ေစေၾကာင္း နိမိတ္အဓိပၸါယ္
ဟု မွတ္ယူသြားႏိုင္ပါသည္ ရံဖန္ရံခါတိုင္ေတာ္ားအ မိုႀကိဳးပစ္
လ်င္ ရြာ၌ျပစ္မႈအလြန္အက်ဴး႐ွိသည္ဟု မွတ္ယူၿပီး ၾကက္႐ိုး
ထိုးေဗဒင္ ေရႊခ်ယ္မႈအေပၚမူတည္၍ ၾကက္ ဝက္ ႏြား ကြၽဲး
စေသာ အဆင့္လိုက္ မဂၤလာျပဳ ယၾတာေခ်ေသာအားျဖင့္ျပန္
လည္ ေဆးေၾကားရပါသည္
ကယန္းလူမ်ိဳးတို႔သည္ ကန္ခြမ္ပြဲေတာ္ က်င့္ပရျခင္း အဓိက
အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ
....(1)အရာခပ္သိမ္း ႏွင့္ လူသားအား ဖန္ဆင္းေတာ္မူေသာ
ထာဝရႏွင့္ ဖန္ဆင္း႐ွင္ဘုရားေတာ္မ်ား၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ကို
ခ်ီးမြမ္းေထာ္းပနာ ဂါဝရျပဳျခင္း
...(2)..ႏွစ္ေဟာင္း တစ္ႏွစ္စာ၏ျပဳမိေသာ အျပစ္တို႔အား
ခြၽတ္ခ်န္လွပ္ေစၿပီး ႏွစ္သစ္တြင္ မြန္ျမတ္ေသာ အက်င့္သိလတို႔
ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္ရန္အတြက္ ဘုရား႐ွင္ေတာ္ထံ ရယူႏိုင္
ေရးအလိုငွါ ဆုေတာင္းျခင္း
...(3)..လူသားတို႔သည္ ေကာင္းက်ိဳးဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္ေစာင့္
ေ႐ွာက္ေပးေသာ ေရေျမအ႐ွင္သခင္တို႔အား ေက်းဇူးတင္ျခင္း
ႏွင့္ ထပ္မံ၍ ေဆာင္ရြက္သြားေပးရန္ အတြက္ ပူေဇာ္ပသ ဂါဝရ
ျပဳျခင္း
....(4)....လာမည့္ႏွစ္အတြင္း လူသားတို႔၏ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳး
ေရး လုပ္ငန္းအားအေထာက္အကူျပဳေသာ မိုးေလဝသ (မိုးရြာ
သြန္းရန္)ေကာင္းမြန္ရန္အတြက္ ဘုရားႏွင့္ ေရေျမအ႐ွင္သခင္
ထံ ဆုေတာင္းျခင္း...
.....(5)....ရြာခံလူ ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ မိတ္ေဆြဧည္
သည္တို႔အား ေ႐ွဆက္ခိုင္မာေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ခ်စ္
ၾကည္စြာ တည္ေဆာက္ သြားႏိုင္ေရးအတြက္ ကယန္းလူမ်ိဳးတို႔
၏ သမ႐ုိးက် ေသာက္ဖြယ္စားဘြယ္မ်ားတို႔ျဖင့္ ေကြၽးေမြးေပး
ကမ္းျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္
Credit