Giai đoạn từ 1 đến 12 tuần đầu đời là thời kỳ quan trọng trong sự tăng trưởng của trẻ nhỏ. Trong giai đoạn này, trẻ có sự tiến triển vượt bậc về vóc dáng, cảm xúc và khả năng nhận biết. Dưới đây là sự phân tách sự phát triển của trẻ qua 3 thời kỳ chính, từ tuần thứ nhất đến tuần thứ mười hai.
1. Tháng Thứ 1 (Tuần 1 đến Tuần 4)
Trong tháng đầu tiên, trẻ chủ yếu tập trung vào việc làm quen với thế giới bên ngoài, điều chỉnh các phản xạ sinh lý và bắt đầu phát triển các giác quan sơ đẳng.
1.1. Về thể chất
Phản xạ bẩm sinh: Trẻ sơ sinh có các phản xạ bẩm sinh, chẳng hạn như phản xạ bú và nắm tay. Những phản xạ này giúp trẻ trao đổi nguồn dinh dưỡng và duy trì sự sống.
Cơ thể yếu ớt: Trẻ sơ sinh vẫn chưa điều khiển được cơ thể một cách vững vàng. Cổ và đầu của trẻ khá yếu và cần được giúp đỡ khi bế. Tuy nhiên, trẻ có thể bắt đầu dịch chuyển đầu và quay đầu về phía tiếng động.
Giấc ngủ: Trẻ ngủ rất nhiều trong giai đoạn này, từ 16 đến 18 giờ mỗi ngày, nhưng giấc ngủ thường không dài và trẻ có thể thức dậy để bú sữa.
1.2. Về giác quan
Trẻ có thể nhìn thấy những hình ảnh không rõ trong phạm vi gần (khoảng 20-30 cm) và phản ứng với các di chuyển hoặc ánh sáng sáng.
Nghe được những âm thanh xung quanh và có thể quay đầu theo phía có âm thanh.
1.3. Về cảm xúc
Trẻ bắt đầu nhận ra tiếng nói của mẹ hoặc người chăm sóc và cảm thấy an toàn khi được ôm ấp. Trẻ sơ sinh không có khả năng kiểm soát cảm xúc rõ rệt trong giai đoạn này, nhưng sẽ bắt đầu thể hiện sự an lành hoặc bực bội quá khóc.
Bài viết xem thêm: Trẻ sơ sinh 2 tuần tuổi tăng trưởng thế nào và cách chăm bẵm
2. Tháng Thứ 2 (Tuần 5 đến Tuần 8)
Ở tháng thứ 2, trẻ bắt đầu phát triển các kỹ năng hoạt động tinh và thô, đồng thời khả năng trò chuyện và cảm xúc cũng được thể hiện sáng rõ hơn.
2.1. Về thể chất
Kiểm soát cơ thể tốt hơn: Trẻ bắt đầu nâng đầu khi nằm sấp và có thể giữ đầu ổn định trong vài giây. Điều này giúp cơ vai và cơ lưng của trẻ phát triển vững chắc hơn.
Phản xạ phát triển: Trẻ có thể thực hiện các động tác tay và chân nhiều hơn, với những động tác xoa nhẹ hoặc vung chân, giúp phát triển cơ bắp.
Thay đổi cân nặng: Trẻ sơ sinh phát triển cân nặng đều đặn trong giai đoạn này, trung bình khoảng 0.15-0.2 kg mỗi tuần.
2.2. Về giác quan
Khả năng nhìn: Trẻ có thể nhìn mạnh mẽ hơn và bắt đầu nhận ra các mặt của người thân như của mẹ và cha. Mắt của trẻ cũng dần dần hòa hợp và có thể nhìn xa hơn, bắt đầu quan sát các vật thể ở xa.
Cảm nhận âm thanh: Trẻ sẽ thể hiện sự thích thú khi nghe những âm thanh hoặc tiếng nói quen thuộc. Trẻ có thể quay đầu hoặc cười nhẹ khi nghe tiếng nói của người chăm sóc.
2.3. Về cảm xúc
Trẻ bắt đầu thể hiện cảm xúc thông qua nụ cười hoặc các biểu hiện trên biểu cảm. Trẻ có thể phản ứng với người xung quanh bằng cách phản ứng cười hoặc nhìn chăm chú vào người mẹ khi được vỗ về.
Bài viết liên quan: Qúa trình trẻ sơ sinh 5 tuần tuổi phát triển
3. Tháng Thứ 3 (Tuần 9 đến Tuần 12)
Đến tháng thứ 3, trẻ phát triển vượt bậc cả về sức khỏe và trí tuệ. Trẻ bắt đầu thể hiện sự hiếu kỳ với thế giới xung quanh và có những dấu hiệu phát triển sâu sắc về cảm xúc.
3.1. Về thể chất
Cải thiện khả năng kiểm soát đầu và cổ: Trẻ có thể nâng đầu và ngực khi nằm sấp một cách ổn định hơn. Một số trẻ có thể lật đầu từ bên này sang bên kia khi nằm sấp.
Vận động tay: Trẻ bắt đầu thực hiện các động tác bắt đồ vật, có thể đưa tay vào miệng hoặc ôm những đồ vật nhỏ.
Giấc ngủ: Trẻ bắt đầu có thể ngủ dài hơn vào ban đêm và thức giấc ít hơn. Giấc ngủ ban ngày cũng thưa hơn so với những tuần đầu tiên.
3.2. Về giác quan
Khả năng quan sát: Trẻ bắt đầu nhìn và chú ý vào các đồ vật hoặc người ở xa hơn, nhận ra sắc màu và hình dáng của đồ vật mạnh mẽ hơn.
Phản ứng với âm thanh và hình ảnh: Trẻ có thể phản ứng với các đồ vật động hoặc âm thanh bằng cách nhìn theo hoặc xoay người.
3.3. Về cảm xúc
Trẻ bắt đầu thể hiện sự tình cảm gắn bó mạnh mẽ hơn với người chăm sóc qua những tiếng vui và các biểu cảm khuôn mặt, và thậm chí là “trò chuyện” bằng những âm thanh nhỏ như ây à.
Trẻ cũng bắt đầu thể hiện sự niềm vui hoặc không thích với các hoạt động hoặc đồ vật nhất định.
Xem thêm: Sự tăng trưởng của em bé 10 tuần tuổi và cách chăm bẵm tốt nhất
Giai đoạn từ 1 đến 12 tuần là thời kỳ phát triển quan trọng trong cuộc đời trẻ. Trong thời kỳ sơ sinh, trẻ dần làm quen với thế giới xung quanh và phát triển các khả năng căn bản như vận động, nhận thức cảm giác và trò chuyện. Mỗi tuần qua đi, trẻ sẽ đạt được những giai đoạn tiến bộ mới, từ việc gượng đầu, cười với người thân, đến việc phát triển khả năng nhận thức và kết nối với thế giới. Giai đoạn này là cơ sở vững chắc để trẻ phát triển toàn diện trong những tháng và năm tiếp theo.