Trẻ kém phát triển và những kiến thức cần phải biết

Chẳng có gì đau xót hơn khi chứng kiến con gặp tình trạng chậm phát triển, con không nói chuyện và giao tiếp cùng phụ huynh, hay trẻ không có khả năng hoàn thành những nhiệm vụ đơn giản.
Vì thế làm cách nào để khắc phục tình trạng trẻ nhỏ chậm phát triển là vấn đề của không ít bậc cha mẹ. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ toàn bộ các thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu của bé chậm phát triển và biện pháp điều trị can thiệp để cải thiện tình trạng này.

1. Trẻ chậm phát triển là gì?
Trẻ em kém phát triển là tình trạng không đạt được các mốc phát triển thông thường. Chậm phát triển ở trẻ có thể biểu hiện qua các hình thức như trẻ em kém phát triển ngôn ngữ, bé chậm phát triển hành vi và bé kém phát triển nhận thức.

1.1 Bé chậm phát triển ngôn ngữ

Trẻ nhỏ chậm phát triển ngôn ngữ

Bé chậm nói

Chậm nói là khả năng nói của trẻ chậm hơn so với mức phát triển bình thường. Mỗi trẻ là một là cá thể độc lập, vì vậy thời điểm trẻ nhỏ học nói là không giống nhau nhưng thường trẻ sẽ bắt đầu bập bẹ nói từ 18 tháng tuổi. Trẻ nhỏ sau 2 tuổi chưa nói được từ nào bị xem là trẻ chậm nói.

Bé tự kỷ

Trẻ nhỏ tự kỷ không đáp ứng được các nhu cầu về giao tiếp trong cuộc sống thường ngày do bé kém phát triển ngôn ngữ. Bé mắc chứng tự kỷ chỉ có thể lặp đi lặp lại một vài từ đơn giản hoặc lặp lại lời nói của người khác. Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn với trò chơi giàu trí tưởng tượng và phát triển biểu tượng thành ngôn ngữ.

1.2 Trẻ chậm phát triển hành vi

Trẻ tăng động

Trẻ tăng động giảm chú ý thường chạy nhảy vận động không ngừng, không cảm thấy mệt mỏi. Trẻ nhỏ thường leo trèo như: trèo cây, trèo lên lan can đánh đu, trượt trên tay vịn cầu thang và không màng tất cả các nguy hiểm nhiều khi gây ra tình trạng bầm tím, gãy chân, gãy tay do ngã, do va đập. Trẻ nhỏ hay cáu gắt, hay để quên đồ hoặc mất đồ…

Trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ thường có những hành vi khác thường như chống lại việc học và thực hành hoạt động mới hoặc trẻ có các hành vi có tính rập khuôn, lặp đi lặp lại ( VD: vung vẩy hai cánh tay, hoặc đưa bàn tay lên gần mặt rồi xoắn vặn hoặc bật bật các ngón tay…), trẻ hay xếp đồ chơi, đồ vật thành hàng dài và rất bực tức nếu như trật tự này bị thay đổi…

1.3 Trẻ chậm phát triển nhận thức

Trẻ chậm phát triển nhận thức là một khiếm khuyết của sự phát triển trí não. Trẻ có chỉ số IQ thấp, khả năng tư duy kém và hạn chế về các kỹ năng thích ứng với xã hội. các khuyết tật này thường xuất hiện trước năm 18 tuổi.

2. Trẻ chậm phát triển do đâu?

2.1 Các yếu tố bệnh lý tác động lên phát triển trí não
Có không ít yếu tố bệnh lý là nguyên nhân trẻ em kém phát triển gây ảnh hưởng lên sự phát triển của bé như:

• Bệnh viêm màng não (Meningitis): Là bệnh do nhiễm trùng gây ra tình trạng viêm màng bao phủ não bộ hoặc tủy sống.

• Bệnh viêm não (Encephalitis): Là tình trạng viêm tại mô não, nguyên nhân là do nhiễm trùng gây ra.

• Áp xe não: Một tình trạng nhiễm trùng có bọc mủ ở trong hộp sọ ở vị trí ngoài màng cứng, dưới màng cứng và trong não thường do vi khuẩn gây ra.

• Chấn thương sọ não: là tình trạng người bệnh bị sang chấn vào đầu gây tổn thương hộp sọ và những cấu tạo khác bên trong sọ não.

• U não.

• Não úng thủy: là một bệnh lý riêng biệt mà chính xác hơn đó là hậu quả của một nhóm các bệnh lý khác nhau nhưng cùng có chung một đặc tính là suy giảm lưu thông và/hoặc hấp thụ dịch não tủy.

• Động kinh: là một chứng bệnh hệ thần kinh xuất phát từ việc xáo trộn lặp đi lặp lại của một vài nơron trong vỏ não[1][2] tạo nhiều triệu chứng rối loạn hệ thần kinh (các cơn động kinh) như co giật của bắp thịt, cắn lưỡi, sùi bọt mép, mắt trợn ngược, bất tỉnh, tiểu tiện mất kiểm soát, hoặc gây cảm giác lạ.

Chậm phát triển do bệnh lý ảnh hưởng đến sự phát triển của trí não

2.2 Bé chậm phát triển do di truyền
Những yếu tố di truyền là nền tảng cho sự hình thành và tăng trưởng của trẻ. Các yếu tố bẩm sinh di truyền như đặc điểm hoạt động của hệ thần kinh, cấu tạo của não, cấu tạo và hoạt động của các giác quan… Các yếu tố này do bố mẹ truyền lại hoặc tự hình thành do biến dị.

Bệnh lý của người mẹ khi mang thai
Dựa vào nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Bệnh viện Nhi Los Angeles (Hoa Kỳ) cho biết trong khi có thai người phụ nữ mắc phải tình trạng như nhiễm trùng, căng thẳng, ốm đau hay mắc bệnh dị ứng, nhiễm virus, bệnh béo phì,…đều gây ra ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển bộ não của trẻ nhỏ

Khiếm khuyết não bộ của thai nhi trong giai đoạn mang thai
Nếu trong giai đoạn mang thai, thai phụ mắc một bệnh truyền nhiễm như viêm màng não hoặc bệnh sởi, những bệnh truyền nhiễm trên có khả năng gây ra tình trạng tràn dịch màng não và gián tiếp làm cho trẻ nhỏ kém phát triển.

Khi mang bầu, mẹ bầu gặp phải tình trạng co giật sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ bầu và thai nhi, điều này làm suy giảm sự dẫn máu tới bào thai khiến em bé sinh ra phát triển kém hơn bình thường.

Trẻ chậm phát triển do môi trường
Môi trường sống tác động không nhỏ tới sự tăng trưởng của trẻ. Nếu môi trường sống sạch sẽ, không khí thoáng đãng, đủ ánh sáng thì sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển, ngược lại nếu môi trường sống không thuận lợi không chỉ tác động tới sự phát triển của bé mà còn có thể là nguyên nhân dẫn đến một số bệnh như bé chậm phát triển.

3. Nhận biết trẻ kém phát triển
3.1 Dấu hiệu nhận biết con yêu kém phát triển trí tuệ qua khả năng nhận thức
Biểu hiện trẻ nhỏ chậm phát triển dễ nhận biết đó là khả năng nhận thức của bé kém hơn thông thường, trẻ luôn ở trạng thái thụ động, không muốn nhận biết thế giới xung quanh, luôn tỏ ra lơ đễnh, phản xạ chậm và đáp ứng kém. Đối với những trẻ nhỏ ở độ tuổi đến trường, trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc đếm số và ghi nhớ mặt chữ, trẻ nhỏ không nhận biết được màu sắc.

Trong khoảng thời gian ghi nhớ sự việc của trẻ nhỏ thường dễ bị mất tập trung, nhớ cái mới là quên cái cũ, nói trước quên sau, thường xuyên không nhớ được những sự kiện đơn giản mới diễn ra vài phút trước.

Trẻ chậm phát triển trí tuệ qua khả năng nhận thức

3.2 Dấu hiệu nhận biết trẻ nhỏ chậm phát triển não bộ thông qua biểu hiện vận động
Bé kém phát triển hơn so với mốc phát triển bình thường, bé không thể cầm nắm đồ vật và gặp khó khăn trong việc lăn, bò ngồi sau 12 tháng. Một số trẻ có sự kết hợp vận động giữa tay – chân – miệng kém.

3.3 Dấu hiệu nhận biết bé chậm phát triển thông qua ngôn ngữ giao tiếp
Trẻ chậm nói so với mốc phát triển thông thường. Trẻ thường khó khăn trong việc ghép nối các từ lại với nhau để nói thành một câu hoàn chỉnh. Bé không thể nói hoặc truyền đạt bằng cử chỉ khi muốn một cái gì đó. Khi gọi tên trẻ hoặc đặt câu hỏi trẻ không phản ứng lại. Trẻ thường có xu hướng chơi một mình, ít tiếp xúc với mọi người xung quanh.

Xem thêm: https://www.lamchame.com/forum/members/reviewsua.992619/

4. Cách ngăn ngừa trẻ nhỏ kém phát triển
4.1 Chế độ dinh dưỡng cho trẻ
Theo nghiên cứu năm 2010 của “ The Journal of Nutrition” cho biết trẻ 2 tuổi bị suy dinh dưỡng có khoảng 16% trẻ phát triển chậm hơn so với mốc tuổi. Ủy ban Thường vụ Liên hiệp quốc về dinh dưỡng cho rằng, suy dinh dưỡng làm ảnh hưởng tới kết quả học tập và giảm khả năng phát triển trí óc ở trẻ nhỏ. Vì lý do này, chế độ dưỡng chất phù hợp trong những năm đầu của trẻ nhỏ là điều rất cần thiết.

4.2 Nuôi dạy – chăm sóc trẻ
Phương pháp nuôi dạy – chăm sóc tác động không nhỏ tới quá trình phát triển của trẻ nhỏ. Việc trẻ nhỏ không nhận được sự quan tâm và chăm sóc đầy đủ sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới khả năng nói, phát triển ngôn ngữ, nhận thức cũng như hành vi của trẻ. Trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ rất cần sự quan tâm và chăm sóc của các bậc phụ huynh.

4.3 Môi trường sinh hoạt của trẻ
Môi trường sống là điều kiện thiết yêu cho quá trình hình thành và phát triển ở trẻ nhỏ. Môi trường chăm sóc tốt sẽ giúp bé phát triển về ngôn ngữ, trí óc, tư duy và hành vi. Trong quá trình phát triển môi trường xung quanh giúp bé có được các mối quan hệ tốt với bạn bè, thầy cô,… điều này giúp con vui vẻ hơn, học tập hiệu quả hơn là cách phòng tránh trẻ nhỏ kém phát triển.

5. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ chậm phát triển
5.1 Tăng chất béo Omega 3
Chất béo Omega 3 là chất cần thiết trong quá trình phát triển và chế độ dinh dưỡng cho trẻ em chậm phát triển. Bổ sung đầy đủ Omega 3 trong quá trình phát triển cải thiện cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp não bộ phát triển tốt và cải thiện thị lực cho trẻ. Hơn nữa, nó còn có tác dụng hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm, giúp hạn chế các triệu chứng tăng động giảm chú ý ở trẻ nhỏ, ngoải ra cải thiện các khả năng suy nghĩ, ghi nhớ, tiếp thu,…

5.2 Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ
Vitamin và khoáng chất chiếm tỉ lệ rất thấp trong cơ thể nhưng nó lại là yếu tố cần thiết đối với quá trình phát triển của não bộ và thể chất của trẻ nhỏ.

Ví dụ như thiếu vitamin A làm khô mắt, có thể gây mù, trẻ nhỏ chậm lớn, hệ miễn dịch suy giảm dẫn đến trẻ dễ bị nhiễm trùng. Để trẻ nhỏ có thể phát triển tốt và có đôi mắt sáng mẹ cần cung cấp các thực phẩm dồi dào vitamin A như cà rốt, cà chua, bí đỏ, sữa, kem, bơ, trứng,…

Vitamin E có khả năng hạn chế sản sinh các nhân tố có hại cho tế bào, nó có vai trò quan trọng đối với hệ miễn dịch, quá trình sửa chữa ADN và quá trình trao đổi chất.

Để bé có thể phát triển toàn diện, các bà mẹ cần bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất cho trẻ vào chế độ ăn.

Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cho trẻ chậm phát triển

5.3 Giảm đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, thức uống có gas
Một nghiên cứu khoa học được công bố trên tạp chí trực tuyến Plos One cho thấy caffeine trong đồ uống có gas có thể làm chậm quá trình phát triển của não bộ và giảm chất lượng giấc ngủ khi sử dụng quá nhiều.

Nghiên cứu của đại học bang Ohio cho rằng trẻ tiêu thụ đồ ăn nhanh thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ nhỏ.

Khám phá ngay:https://www.intensedebate.com/people/reviewsua

6. Phương pháp điều trị trẻ chậm phát triển
6.1 Trị liệu cho trẻ chậm phát triển
– Liệu pháp vận động: Dùng các bài tập vận động giúp bé giảm các dấu hiệu vận động bất thường, tăng khả năng vận động bình thường.

– Liệu pháp hoạt động: Sử dụng những bài tập hoạt động trị liệu, những trò chơi giúp trẻ có thể thực hiện được những hoạt động theo sự phát triển của lứa tuổi.

– Liệu pháp ngôn ngữ: Hỗ trợ trẻ kiểm soát hoạt động của lưỡi, miệng và tập phát âm . Ngôn ngữ trị liệu cần được tiến hành trước tuổi trẻ đến trường và kéo dài trong suốt thời gian đi học.

6.2 Giáo dục trẻ chậm phát triển
Việc chăm sóc cho trẻ kém phát triển là một quá trình lâu dài, cần phải có một kế hoạch giáo dục cụ thể. Ba mẹ, gia đình cũng nên dành thời gian quan tâm tới trẻ nhỏ. Khi con có các triệu chứng bất thường các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở chuyên khoa nhi đề kiểm tra chính xác và có biện pháp điều trị bé kém phát triển kịp thời.

Tùy theo tình trạng của trẻ nhỏ, sẽ có kế hoạch giáo dục thích hợp với khả năng nhận thức và hành vi của trẻ. Thông qua giáo dục sẽ giúp trẻ con tăng năng lực giao tiếp,tăng khả năng hòa nhập vào cộng đồng, tăng cơ hội được đi học như các trẻ bình thường khác.

6.3 Điều trị trẻ kém phát triển bằng liệu pháp tâm lý
Những trẻ kém phát triển thường có trạng thái tâm lý buồn chán, có cảm giác lo lắng và sợ hãi mà không có lý do. Các bậc phụ huynh nên phân biệt được đâu là những triệu chứng bình thường đâu là triệu chứng của bệnh tâm lý. Tình trạng trên diễn ra liên tục và kéo dài thì cha mẹ nên đưa trẻ tới các chuyên gia tư vấn tâm lý để xác định về tình trạng bệnh của con em mình.

Khi kiểm tra tình trạng bệnh của trẻ các chuyên gia tư vấn tâm lý sẽ lập ra kế hoạch điều trị can thiệp cho bé. Trong kế hoạch sẽ có một hệ thống liên kết giữa giáo viên – nhân viên xã hội và bố mẹ để quản giáo hành vi của bé.

Nuôi dạy con là cả một hành trình đầy gian truân, vất vả đặc biệt là các gia đình có con em kém phát triển. Không phải ai cũng có đủ sự kiên trì và nỗ lực trong quãng thời gian dài để cải thiện tình trạng của con. Khi ba mẹ mệt mỏi hãy nhớ rằng: “con cái là niềm hạnh phúc của cha mẹ, sinh con vất vả một, nuôi con vất vả mười”. Phát hiện sớm tình trạng của con trẻ, điều trị đúng thời gian “Vàng” là một trong những yếu tố quyết định thành công trong quá trình chữa trị.

Nguồn tham khảo: https://suanaotot.com/nhung-kien-thuc-can-biet-ve-tre-cham-phat-trien.html