Piyasada fiyatlar nasıl belirlenir? Dow kuramı nedir?

Sert düşüşlerin yaşandığı, ayı piyasasının psikolojik harabını derinlemesine yaşadığımız bir dönemden geçiyoruz. Bir çok yatırımcının sabrının sınırlarında olduğunu görüyorum. Hatta bir çoğumuz pes etmek üzere. Bu düşüşler çalışmak ve kendimizi geliştirmek için birer fırsat olarak değerlendirilmeli, zira kendinizi teknik analiz ve piyasa yorumu konusunda yetersiz hissediyorsanız muhtemelen son dönemde yanlış hamlelerle paranızı yüzdesel olarak yaşanan düşüşlerden daha çok erittiniz.

Bir malın fiyatını belirleyen şey nedir?

Piyasada bir malın fiyatını belirleyen şey arz ve taleptir. Aşağıdaki görselde Arz(Supply) ve Talep(Demand) eğrileri gösterilmiştir. P1, fiyatı ve Q1, adedi göstermektedir. Markette bulunan bir malın her hangi bir zamanda oluşan fiyatı o anda talep ve arz’ın kesiştiği yerde oluşur. Klasik iktisat teorisine göre; bir malın fiyatı, piyasada bulunan alıcılar ve satıcılar tarafında, dışarıdan her hangi bir müdahale görmeden adil fiyata(Just price) yakınsayacaktır(Gravitate), bu yakınsanan fiyat, aşağıdaki grafikte S ve D eğrisinin kesiştiği ve alıcılar ile satıcıların almaya ve satmaya razı oldukları denge fiyatıdır(Equilibrium price)

Fiyatlar doğrudan arz ve taleple ilgilidir, arzı ve talebi etkileyen ise bir çok etken bulunmaktadır. Talep kanununa göre, diğer değişkenler sabitken bir malın talebi artarsa fiyatı artar, talebin düşmesi fiyatların düşmesine neden olur.
Arz kanununa göre; diğer değişkenler sabitken bir malın arzı artarsa fiyatı düşer, arzın düşmesi durumunda fiyatlar artar.

Arzı etkileyen şeylere kısaca değinmek gerekirse;

Malın piyasa fiyatı: Fiyatlar yükseldikçe üreticilerin ve satıcıların satmaya razı oldukları malın adedi artacaktır.
Üretim faktörlerinin fiyatları: Üretimde kullanılan araçların fiyatlarının ya da üretim maliyetlerinin artması, satıcıların mevcut fiyattan arz etmeye razı oldukları ürün adedini azaltacaktır.
Gelecekteki fiyat beklentileri: Bir malın fiyatının gelecekte artmasını öngören satıcılar ve üreticiler arzı artırırlar, fiyatlar üzerinde düşüş bekleyenler ise arzı azaltır.

Talebi etkileyen şeylere kısaca değinmek gerekirse;

Malın piyasa fiyatı: Bir malın piyasada alıcılara ucuz gelmesi o mala olan talebi artırır, pahalı gelmesi ise talebi düşürür.
Alıcıların gelir seviyeleri: Alıcıların gelir seviyeleri talebin değişmesine neden olur, yüksek gelir seviyeleri talebi artırırken, düşük gelir seviyesi alıcıların talebini düşürür.
Bir mala duyulan ihtiyaç: Bir mala ihtiyaç duyulması o malın talebinin artması ile doğru ilişkilidir. Bu konuyu talep esnekliği (Demand elasticty) konusunda daha detaylı araştırma yaparak anlayabilirsiniz.
İkame durumu: Bir malın yerine tercih edilebilecek bir malın varlığı, alıcıların bu mala olan taleplerini etkiler.

Dow kuramı

Arz ve talebi anladıktan sonra gelelim Dow kuramına; bugün kullanmakta olduğumuz teknik analizin temeli “Dow kuramı” olarak kabul edilir. Dow kuramına göre piyasada, arz ve talebi etkileyebilecek her türlü haber ve bilgi fiyata yansımıştır. Dow’a göre Piyasa fiyatı her şeyi içerir, fiyat dışındaki bütün varsayımlar geçersizdir.

Dow kuramına göre piyasada fiyatlar trendler halinde hareket eder ve 3 ana trend vardır bunlar; Ana trend(Primary trend), İkincil Trend(Secondary trend) ve Küçük trend’tir(Minor trend).

Ana trendler yükseliş ve düşüş trendi olarak ikiye ayrılır. Yükseliş trendinde oluşan yeni fiyat, yeni bir yüksek fiyat oluşturur.

İkincil trendler yükseliş ve düşüşler devam ederken gerçekleşen düzeltme hareketleridir. İkincil trendler gerçekleşirken ana trend bozulmaz.

Küçük trendler ikincil trendlerden daha kısa zamanda gerçekleşen, kısa vadeli trendlerdir.

Trendleri anlamak bir yatırımcının, markette doğru hamleler yapması için çok önemli bir noktadır. Kendinizi yalnızca teknik analiz konusunda geliştirmek yerine zaman zaman piyasa yorumlaması ve ekonomi ile ilgili konulara da geliştirmeniz gerekir. Marketi okumak ve anlamak teknik analizin de özünü oluşturmaktadır. Marketi okumak, yalnızca teknik analiz methotlarıyla değil, ekonomi okuryazarlığı ile birleştirildiğinde anlamlı olacaktır.

Kendinizi marketin kollarına bırakmak yerine, onunla savaşmak yerine onu anlamaya çalışın. Unutmayın ki hiç bir savaşın kazananı yoktur. Selamet bütün kapıların ve fırsatların anahtarı ve öncülüdür.

Beni Twitter'dan takip etmek için: https://twitter.com/cberktavsan
Teknik analiz paylaşımlarımı görmek için: https://tr.tradingview.com/u/c.berktavsan/
Coinsity Discord topluluğumuz: https://discord.gg/Rk6Fk7K
Steemit Discord topluluğumuz: https://discord.gg/eH8tfMu