ZEUGMA

Zeugma Milattan önce 300 lerde Makedonya Kralı Büyük İskender’in Generallerinden Selevkos I. Nikator Tarafından kurulmuştur. Zeugma Gaziantep ilinin Nizip ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Antik şehrin ilk adı Fırat da selevkosya anlamını taşıya Selevkaya Euphrates denilmiştir. Daha sonra Roma imparatorluğu burayı fethettiğinde İmparatorluk için coğrafi öneme sahip bir bölge olması sebebi ile de köprü anlamı taşıyan ZEUGMA ismi verilmiştir. Roma imparatorluğunun kontrolüne geçtikten sonra Anadolu uygarlıkları ve çin arasında liman görevi gören kent büyük bir ticari öneme de sahip olmuş böylece bir nevi medeniyetler beşiği rolüne de bürünmüştür.

Şu an şehrin villaları ve çarşılarının da bulunduğu büyük bir bölümü Birecik hidroelektrik santral gölü altında kalmıştır ve bu katliam yakın zamanlarda tüm uğraşlara ve itirazlara rağmen yaşanmıştır.Şehir Milattan Sonra 256 yılında Sasani kralı I. Şapur tarafından yağmalanmış ve yakılmıştır. Sonraları tekrardan roma hakimiyetine girmiş ve İslamiyet akınları ile bir süre terk edildikten sonra islam kenti haline gelmiş ve 16. YY dan itibaren de şu anki konumunu sürdürmüştür.

Zeugmayı günümüzde bu kadar değerli kılan en büyük özelliği eşsiz mozaikleridir. Günümüze kadar korunmayı başarmış mozaikler tüm dünyanın ilgisini buraya çemketedir. Mesela Poseidon villası havuz zeminini süsleyen bir mozaikte Truva savaşına giden Aşil etrafında kızlarla ve kalkanıyla resmedilmiştir. Yine Afroditin gövdesi balık başı insan olan deniz tanrısı triton tarafından denizde gezdirilirken betimlenen mozaiği vardır. Ama bir tanesi vardır ki Zeugma denildiğinde gözümüzde o canlanır.

Çingene kızı mozaiği: Mozaikteki betimlemeye baktığınızda nereye giderseniz gidin sizi takip ediyormuş gibi duruşu ile ve ayrıntılarıyla da belki de en çok ilgi gören mozaiktir çingene kızı.Bu mozaikler Zeugma’lı taş ustaları tarafından özellikle Fırat kıyılarından toplanan renkli taşları biçimlendirme yolu ile yapılmışlardır.

GAP projesi ile Birecik hidroelektrik santrali bölgesinde sular altında kalan büyük bir kısım yabancı ve Türk arkeologlar tarafından büyük çaplı bir çalışma ile baraj gölü kurulmadan önce kazılar yapılmış ve büyük oranda, tanrı heykelleri, mozaikler ve eşyalar kurtarılmıştır.2011 yılında kurulan Zeugma Müzesinde tüm eserleri görmek mümkündür.