Tarihin Tozlu Rafları — 80'ler Tarih Kitabına Göre Cumhuriyetçilik (1)

A-Temel İlkeler

1. Cumhuriyetçilik:

 Atatürkçülüğün temel ilkelerinin başında Cumhuriyetçilik konulmuştur.Bunun sebebini bilmek için önce cumhuriyetin ne olduğunu anlamaz lazım. 

 Cumhuriyet bir devlet biçimidir.Cumhuriyette esas olan ilk öge, devlet başkanının belli bir süre için seçilerek iş başına gelmesidir.Bu bakımdan cumhuriyet , başta bir hükümdarın bulunduğu devlet biçimlerinden ayrılır.Monarşilerde devletin başı , belli bir aile içinden çıkar, normal koşullar altında , ölünceye kadar iş başında kalır.Yerine gene aynı aileden bir başkası gelir.Her monarşide , aile içinden kimin hükümdar olacağı belli kurallara ve adetlere göre belirlenir. 

 Cumhuriyet biçiminin amaca uygun olarak gerçekleştirebilmesi için , belli bir olgunluk yaşına gelmiş her vatandaşın seçime katılması gerekir. 

 Osmanlı devleti, bir cumhuriyet değildi.Padişahlar Osmanlı ailesi içinden çıkardı.Devleti ve milleti yönetme yetkisi kesinlikle padişah tarafından yapılırdı.Bu yönetim şeklinin sakıncaları yaşanılan türlü olaylar göstermiştir.Atatürk , cumhuriyet ilanı ile devlet içinde karar verecek en yetkili ve son makam olarak milleti tanıdığını belirtmiştir. 

 Atatürk bir cumhuriyet aşığı idi.Daha kimse bu kelimeyi ağzına bile almazken, genç Mustafa Kemal, padişahlık rejimine karşı çekinmeden saltanatın kaldırılıp cumhuriyetin kurulması gerektiğini söylüyordu.Milli Mücadeleye başlarken bunu açık açık dile getirmiştir.Erzurum kongresinin açılacağı günlerde yakın arkadaşlarını cumhuriyetin kurulacağını anlatıyordu.Nihayet bilinen aşamalardan sonra cumhuriyet rejimine kavuştuk.Kişisel saltanata son verildi. 

 Atatürk’e göre , “Türk milletinin tabiatına ve geleneklerine en uygun yönetim , cumhuriyet yönetimidir”.

KAYNAKÇA;

Türk Tarih Kurumu: lise dengi tarih kitabı(Basım 1980) 

Yazımı Medium'da okumak için;