Serinin devam yazısında, sizlere hem gündelik hayatta hem de doğa sporlarının neredeyse tamamında kullanılan temel düğümlerden bahsedeceğim. Temel düğüm isimleri ve bu düğümlerin hangi amaçlarla kullanıldıklarını hem görsellerle hem de videolarla göstermeye çalışacağım.

Doğa sporlarının birçoğunda kullanılan düğümlerin genel amacı, güvenliği sağlamak ve yapılan işi kolaylaştırmaktır. Özellikle mağaracılık ve dağcılık sporlarında düğümler vazgeçilmezdir. Düğüm kullanılmadan, ne dağcılık yapılır ne de mağaracılık.

Benim alanım olan mağaracılıkta düğümlerin genel olarak hangi amaçlar için kullanıldığını açıklayayım.

• Emniyet almak
• İki farklı ipi birbirine bağlamak
• Mağara iniş ve çıkışlarında bağlantı yapmak

Düğümlerin önemini, bu sporu yaparken daha çok fark edersiniz. Çünkü dikey bir mağarada inişe geçiyorsunuz. Aşağısı zifiri karanlık hiçbir şey görünmüyor. İneceğiniz yer 100 metre. Yanlış atılan bir düğümün ne gibi sonuçlar doğuracağını yazmaya gerek var mı sizce?

Bu yüzden, biz mağaracılık eğitimi verirken, düğümlerin nasıl atıldığını günlerce tekrarlatıyoruz yeni üyelere. Hatta sürekli yanlış yapan olursa (askeriye gibi düşünün) elindeki iple ona vurmaktan da çekinmiyoruz 😈

Düğümlerin Çekme Gücüne Etkisi

Her ipin karakteristik özelliği farklıdır. Bu bağlamda size verebileceğim en güzel örnek, dağcılar ile mağaracıların kullandığı ip türlerini gösterebilirim. Dağcılar dinamik ip kullanırken mağaracılar ise süper statik ip kullanırlar.

Dinamik ip, dağcılar için hayati öneme sahiptir. Çünkü esneme payı olmazsa herhangi yanlış bir hamlede dağcıların hayatı tehlikeye girebilir. Keza mağaracılar için de süper statik ipin önemi büyüktür. Hayati bir önemi olmasa da enerji kullanımı açısından dinamik ip kullanılmaz. Ve tüm bu iplerin çekme kuvvetleri de birbirinden farklıdır. Ayrıca iplerin çekme kuvvetini büyük oranda azaltan diğer bir etken de düğümlerdir.

Her bir düğümün, ipin çekme kuvveti üzerindeki etkisi farklıdır. Düğüm atılırken daha keskin bükülmeler varsa ipin çekme kuvveti daha da azalır. Ayrıca, bir ipi sağlam kullanmak istiyorsanız yaptığınız düğümü işiniz bittikten sonra açmalısınız. Yoksa sürekli düğümlü halde kalan ipler o bölgeden büyük oranda hasar alır ve kopmalar meydana gelebilir.

Düğüm Çeşitleri

• Kördüğüm | Overhand Knot
  
  
  

Halk dilinde adi düğüm veya kördüğüm olarak bilinir. Atılan düğüm üzerine yük bindiği zaman açılması neredeyse imkansız hale gelir. Bu yüzden düğümün tekrar açılması gereken yerlerde kullanılmaz.

• Sekizli Düğümü
  
  
  
  Doğa sporlarında ip kullanılan her yerde sekizli düğümü kullanılır. Sekizli düğümü istasyon olarak kullanmak mümkün olduğu gibi mağaracılıkta kullanılan teknik malzemeleri de bu düğümle kullanırız. Bu düğümün açılması neredeyse imkansızdır. Fakat ipin çıkış ucu kısa bırakılmamalıdır. Ayrıca tek bir dezavantajı bulunmaktadır. Bu da fazla ip harcamasıdır.