Boyalar:

Kitre:

Fırça:

Diğer malzemeler:

Ebru sanatı Necmeddin Okyay ile çeşitlilik kazanıp daha da gelişmiştir. Her ne kadar merhum Necmeddin Okyay’dan önce çiçek denemeleri olsa da çiçekli ebruyu ebru sanatına kazandıran odur. Ayrıca akkase ebru dediğimiz yazılı ebrudaki çalışmaları da ebru sanatı için çok mühimdir. Üstadın öğrencisi Mustafa Düzgünman ise çiçekli ebruya papatya ebrusunu ilave etmiştir. Fakat ebru dediğimizde akla ilk gelen battal ebrudur. Battal ebru boyaları fırçalar yardımıyla tekneye belli bir düzene göre atıp biz veya tarak gibi bir şeyle boyalara müdahale etmeden elde edilen ebrudur. Bir ebrucunun en iyi bilmesi gereken ebru çeşididir. Bir ebrucunun ustalığı battal ebrularından belli olur. Merhum Mustafa Düzgünman’ın “Battal ebru, ebrunun ilk mektebidir.” sözü bu düşünceyi kanıtlamaktadır. Battal ebrunun üzerinde biz ve tarak ile şekiller oluşturarak gel-git ebru, şal ebru, bülbülyuvası, taraklı ebru gibi ebrular elde edilmektedir. İlk defa Ayasofya hatibi Mehmet Efendi tarafından 18.yy’ larda yapılan, birkaç farklı renkte boyaların üst üste damlatılarak, biz yardımıyla yürek, yıldız, çarkıfelek gibi şekillerin oluşturulması sonucu elde edilen ebruya “hatip ebru” denilmektedir. Hatip ebru ve çiçekli ebruya zemin oluşturmak için yapılan ebru ise zemin ebrusudur. Üzerine hat ve tezhip çalışmaları yapılması için daha sulu ve ödlü boyalarla yapılan ebruya da hafif ebru denir. Bunlardan başka farklı tekniklerle yapılan kumlu, kılçıklı, dalgalı, akkase gibi ebru çeşitleri vardır.

Sonuç Olarak Ebru

Sonuç olarak ebru, Türk İslam kültürünün kâğıda yansımış halidir. Estetik zevkimizi ortaya koyan en önemli sanatlarımızdan biridir. Şebek Efendi, Hatip Efendi, Ethem Efendi, Sami Efendi gibi üstatlarla günümüze kadar gelmiş, Necmeddin Okyay ve Mustafa Düzgünmanlarla tekâmüle ermiştir. Günümüzde ebruya olan ilgi artmış ve ebru ile uğraşanlar çoğalmıştır. Maalesef bu ilgiyle beraber ebru sanatı, ustalarımızın bize bıraktığı gelenekten uzaklaşmaya başlamıştır. Ebru sanatı ile uğraşan birçok kişi kendisine “ebruzen” gibi bir sıfat takarak ebru sanatının bozulmasına neden olmaktadır. Bununla beraber halen gelenek yolundan giden, ebru sanatının aslının bozulmaması için çabalayan, manifestolar yazan ebrucularımız yok değildir. Bu ebru geleneğinin geleceğe aktarılacağından ümitvarız. Yazımı Mustafa Düzgünman’ın bir dörtlüğü ile bitirmek istiyorum.

“ Besmeleyle tezgâh açıp ebru yapan kişiyiz,
Fırça ile su üstünde hüner satan kişiyiz,
Üstadımız Özbek şeyhi hem Necmeddin Hoca’dır,
Büyüklere boyun kesip Hakka tapan kişiyiz.”

Metin, fotoğraflar ve ebrular şahsıma aittir.

Değerli yorumlarınızı ve beğenilerinizi bekliyorum.

@mevsuf