Panik atak nedir? Neden olur, belirtileri nelerdir? Testi ve tedavisi

Panik atak yada bozukluğu, sürekli olarak kötü bir şeylerin olacağı korkusuyla karşılaşılan bir tür anksiyete bozukluğudur. Nedeni bilinmemekle beraber, hastalığın seyrinde genlerin rol oynayabildiği düşünülmektedir. Panik bozukluğu kadınlarda iki kat daha yaygındır, belirtileri genellikle 25 yaşından önce başlar ve 30’lu yaşların ortasında şiddetlenebilir. Çocuklar da görülebilen panik atak genellikle yirmili yaşlara kadar teşhis edilmez. Panik atak ani ve yoğun bir endişe hissidir. Panik ataklar ayrıca titreme, yorgunluk hissi, mide bulantısı, hızlı ve düzensiz kalp atışları, ağız kuruluğu, nefes darlığı, terleme ve baş dönmesi gibi fiziksel belirtilere de yol açabilir. Panik bozukluğu, düzenli ani panik veya korku atakları şeklinde kendini gösterir. Her insan, belirli zamanlarda endişe ve panik duygusu yaşamakla beraber, bu durum stresli veya tehlikeli durumlara doğal bir cevaptır. Fakat panik bozukluğu olan kişilerde, stres ve panik duygusu, endişe, genellikle, belli bir sebep olmadan düzenli olarak ve herhangi bir zamanda meydana gelir. Tedavi de, Sedatif veya hipnotik olarak adlandırılan ilaçlar reçete edilmektedir.Panik atak tek başına yaşamı tehdit etmez ama çok korkutucu olabilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde bozabilir. Panik atak, genellikle 5 ila 20 dakika arasında bir yer tutar.

Panik atak neden olur?
Panik bozukluğu, tekrarlayan beklenmedik panik atakları yaşadığınızda ortaya çıkar. Birçok kişi panik ataklarını, dakikalar içinde doruğa ulaşan ani şiddetli korku veya rahatsızlık dalgaları olarak tanımlar. Bozukluğu olan insanlar panik atak geçirmekten korkarlar. Belli bir nedeni olmayan ani, ezici bir hissiniz varsa panik atak geçiriyor olabilirsiniz. Panik bozukluğu, en az bir ay kalıcı endişeden sonra veya başka panik atakları tekrarlayan endişelerin ardından yeni atak geçirme korkusuyla karakterizedir.

Bu bozukluğun semptomları oldukça ezici ve korkutucu olsa da, tedavi ile yönetilebilir ve geliştirilebilir. Tedaviye başvurmak, semptomları azaltmanın ve yaşam kalitesini iyileştirmenin en önemli parçasıdır. Birçok akıl sağlığı sorununda olduğu gibi, panik bozukluğun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak durumun muhtemelen aşağıdakiler gibi bir kombinasyonun birleşimiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir;

Yas gibi travmatik veya çok stresli bir yaşam deneyimi
Panik bozukluğu olan yakın aile üyesine sahip olmak
Beyindeki nörotransmitterlerin (kimyasal haberciler) dengesizliği

Panik atak belirtileri nelerdir?
Panik atak genellikle uyarı olmadan aniden başlar. Araba kullanırken, alışveriş merkezinde, iş toplantısının ortasında veya uyurken aniden başlayabilmektedir. Panik atakların birçok varyasyonu vardır, ancak belirtiler genellikle dakikalar içinde zirveye ulaşır. Hastalar tarafından, panik atak azaldıktan sonra yorgun ve yıpranmış hissetme tanımlanmaktadır. Panik atak belirtileri şunlardır;
1)Yaklaşan kıyamet veya tehlike duygusu
2)Kontrol veya ölüm kaybından korkmak
3)Hızlı, kalp atış hızı
4)Terleme ve titreme
5)Nefes darlığı ve solunum güçlüğü
6)Sıcak basmaları
7)Mide bulantısı, karın krampı
8)Göğüs ağrısı, baş ağrısı
9)Baş dönmesi veya baygınlık
10)Uyuşma veya karıncalanma hissi
11)Gerçeklikten uzaklaşma hissi

Panik atak için ne zaman doktora görünmek gerekir;
Panik atak belirtileriniz varsa, en kısa sürede tıbbi yardım almakta fayda vardır. Panik atak, tehlikeli veya ölümcül bir hastalık değildir. Ancak panik atak ile kendi başınıza idare etmek zordur ve tedavi olunmaz ise daha da kötüleşebilir. Panik atak belirtileri kalp krizi gibi diğer ciddi sağlık sorunlarına da benzediğinden, semptomlara neyin yol açtığından emin olunmadığı durumlarda, sağlık görevlisi tarafından değerlendirilmek önemlidir.

Göğüs ağrısı veya rahatsızlık
Baş dönmesi veya baygınlık hissi
Ölüm korkusu
Kontrolü kaybetme korkusu veya yaklaşan kıyamet
Boğulma hissi
Gerçek olmayanlık duyguları
Mide bulantısı veya mide rahatsızlığı
Ellerde, ayaklarda veya yüzlerde uyuşma veya karıncalanma
Çarpıntı, hızlı kalp atışı
Nefes darlığı hissi veya boğulma hissi
Terleme, titreme veya sıcak basması

Panik atak nefes darlığı tehlikeli mi?
Panik atak belirtileri yaşayan kişilerin ilk başta acil tıbbi yardım istemeleri çok doğaldır. İlk kez panik atak geçiren çoğu insan kalp krizi geçirdiğini düşünmektedir. Bununla beraber nefes darlığı yaşamak da panik atağın en önemli belirtileri arasındadır. Nefes darlığı ve kalp krizi semptomları yaşayan bir panik atak hastasına doktor, kalp krizi geçirip geçirmediğini görmek için birkaç test yapacaktır. Ayrıca, benzer belirtilere neden olabilecek diğer durumları ya da kalp fonksiyonlarını kontrol etmek için elektrokardiyogramı (EKG) ve kan testleri yapabilir.

Panik atak sırasında hızlı bir şekilde nefes alabilirsiniz, bu şekilde nefes egzersizi yapmak diğer belirtileri hafifletebilir. Nefes egzersizleri şu şekilde yapılmaktadır;

Burnunuzdan olabildiğince yavaş, derin ve nazikçe nefes alın
Ağzınızdan yavaşça, derin ve nazikçe nefes verin
Her nefes arasında birden beşe kadar sayın
Gözlerinizi kapatın ve nefesinize odaklanın
Birkaç dakika içinde daha iyi hissetmeye başlayacaksınız

Panik atak nasıl geçer?
Her gün nefes alma egzersizleri yapmak, panik atağı önlemeye yardımcı olur ve atak meydana geldiğinde rahatlamaya yardımcı olmaktadır. Düzenli egzersiz yapmak, özellikle aerobik egzersiz, stres seviyenizi yönetmeye, gerginliği azaltmaya, ruh halinizi iyileştirmenize ve güveni artırmanıza yardımcı olacaktır. Kan şekeri seviyesini stabilize etmek için düzenli olarak yemek yemek önemlidir.

Kafein, alkol ve sigara içmek panik atakları daha da kötüleştirebilir. Panik atak destek grupları, krizleri nasıl etkili bir şekilde yönetebileceğiniz konusunda faydalı tavsiyelerde bulunmaktadır. Diğer insanların aynı duyguları yaşadığını bilmek güven verici olabilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) panik atağı besleyen negatif düşünce kalıplarını belirleyebilir ve değiştirebilir.

Panik atak testi;
Panik bozukluk testi kişiyi ilk gören hekimin panik bozukluk ve diğer psikiyatrik durumların tanısını koymasını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilen kısa anket şeklinde bir testtir. Testte panik atak durumundan çok panik bozukluk hastalığı araştırılmaktadır.

Panik atak tedavisi
Panik bozukluğu tedavisi, semptomlarınızı azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yöneliktir. İki tip tedavi uygulanabilir. Bazı durumlarda ilaçla tedavi yoluna gidilmekle beraber, bazı durumlarda ise terapi tipik olarak (bilişsel davranışçı terapi – CBT) yapılmaktadır. Terapi, düşüncelerinizi ve eylemlerinizi değiştirmenizi ve böylece ataklarınızı anlamanızı ve korkunuzu yönetmenizi sağlar. Tedavinin amacı günlük yaşamınızı idame ettirmeye yardımcı olmaktır. Hem ilaçları hem de konuşma terapisini kullanmak en iyisidir. İlaçların etkisi, semptomları önlemek veya atakları daha az şiddetli geçirmeyi hedeflemektedir. İlaçlar, her gün ve düzenli alınmalıdır. Bu ilaçlar doktor gözetimi dışında bırakılmamalıdır.

Panik atak ilaçları
Panik bozukluğu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar, antidepresan sınıfı olan seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) içermektedir. Panik bozukluğu için reçete edilen SSRI’lar şunları içermektedir; fluoksetin paroksetin, sertralin

Panik bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan diğer ilaçlar şunlardır;
1)Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRIs)
2)Antiseizür ilaçlar
3)Diazepam veya klonazepam dâhil olmak üzere benzodiazepinler (genellikle sakinleştiriciler olarak kullanılır)
4)Nadir görülen ancak ciddi yan etkiler nedeniyle nadiren kullanılan bir başka antidepresan türü olan mono âmin oksidaz inhibitörleri (MAOI)