İş Kuracaklar İçin Vergi Rehberi

Bir iş kurmak isteyen girişimciler, genelde öncelikle alıp satabilecekleri veya verebilecekleri hizmetleri ve edecekleri kazancı düşünürler. Ancak ticaret hayatının önemli bir vergi yönü de vardır ki doğru hesaplanamaz veya takip edilemezse şirketi veya kuracağınız işi batırabilir.

Bir iş kurarken öncelikle işinizin hacmini hesaplamanız gerekir. Örneğin ilk yıl ne kadar ciro yapmayı hedeflediğinizi iyi belirleyin. Bu, hangi usulden vergi ödeyeceğinizi belirlediği için sizi bir çok gereksiz ödemeden kurtarabilir.

Ayrıca halihazırda bir işi olan ancak vergi ödemeyen girişimciler, örneğin adsense veya youtube ile gelir elde edenler veya instagram üzerinden satış yapanlar son dönemde vergi daireleri tarafından çağrılıp vergi ödemeleri konusunda uyarılar yapılmakta.

Bunun için genel vergi türleri hakkında bazı bilgiler vermek istiyorum.

VERGİLENDİRME TÜRLERİ NELERDİR ?

İki tür vergilendirme vardır. Bunlar ;

• Basit usulde vergi
• Gerçek usulde vergi

BASİT USULDE VERGİLENDİRME AVANTAJLARI

Basit usulde vergi vermenin yeni iş kuran kişiler için bir çok avantajı vardır. Bu avantajlar aslında küçük miktarlar olsa da zaten yeni kurulan ve iş hacmi düşük olan bir iş için son derece önemlidir. Nedir bu avantajlar ?

Defter tutulmaz. Yani defter ücreti, onay ücreti gibi ücretleri ödemezsiniz.

Vergi kesintisi olmaz, beyanname verilmez.

Geçici vergi ödemezsiniz.

BASİT USULDE VERGİYE TABİ OLMANIN ŞARTLARI NEDİR ?

Basit usulde vergi ödemek için öncelikle işinizin başında duruyor olmanız gereklidir. Yani kurduğunuz işte çalışmanız gerekir. Yanınızda başka birini çalıştırmak, basit usulde vergiye tabi olmayı engellemez.

Ayrıca işyeri kira bedeli veya dükkan size aitse emsal kira bedeli 2018 yılı için büyük şehir belediyesi sınırlarında 7400 TL’yi, büyükşehir dışında kalan illerde 4900 TL’yi geçmemelidir.

Diğer kriter ise yapılan satış toplamının 2018 takvim yılı için 148.000 TL’yi aşmamasıdır.

Daha detaylı bilgi için linkteki vergi rehberi incelenebilir.
http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/2018_basitusulrehber.pdf

Yani yıllık geliri 148.000 TL'den daha az bir işiniz varsa ve kendi başınıza çalışıyorsanız basit usulde vergi verebilirsiniz. Web tasarımı yapanlar, adsense geliri olanlar, hediyelik eşya vb ürün üretip satanlar bu türde vergi ödeyebilirler.

GERÇEK USULDE VERGİ TÜRLERİ

Gerçek usulde vergi, basit usulde vergi sınırlarının üstünde kalan şahış işletmeleri, şirketler, kooperatifler gibi işyerlerinden alınan vergidir. Gerçek usulde vergiye tabi olan işletmeler, bir çok kalemde vergi öderler. Bunlar;

• KDV
• Muhtasar Beyanname
• Gelir — Kurumlar Geçici Vergisi
• Kurumlar Vergisi
• Damga Vergisi

KDV NEDİR ?

KDV yani katma değer vergisi, fatura keserken mal veya hizmetin bedeli üzerine eklenen genelde %18 veya belirlenen farklı oranlarda vergidir. Devlet adına, fatura kestiğiniz taraftan tahsil edip daha sonra devlete ödediğiniz bir vergidir.

Alıp sattığınız ürünlerde kar ettiğinizden dolayı bir kdv farkı çıkacaktır. Bu farkı, masraflarınızın da kdv’si düştükten sonra devlete ödemek durumundasınız.

Örnek verecek olursak; 10.000 TL + kdv’li bir mal aldınız. Yani 10.000 + 1.800 = 11.800 TL tuttu. Siz bu malı 12.000 + kdv olarak sattınız ve 12.000 + 2.160 = 14.160 TL TL fatura kestiniz. Aradaki kârlı satıştan dolayı 360 TL tutarında bir kdv farkı oluşur. Bu da sizin devlete ödemeniz gereken kdv tutarıdır. Bu tutardan yaptığınız masrafların kdv tutarları düşebilir. Yıl sonunda toplam kdv farkını devlete ödersiniz. Eğer kdv alacağınız oluşmuşsa bunu da diğer vergilere mahsup etmeniz beklenir.

Yani kdv fazlasını devlete ödemeniz gerekirken kdv alacağınızı devletten tahsil edemezsiniz. Zaten normal bir ticari işletmede kdv alacağı olmaması beklenir.

MUHTASAR BEYANNAME NEDİR ?

Muhtasar beyanname, işçi maaşı, ofis kirası gibi ödemelerde karşı taraf adına onlardan alıp devlete ödediğiniz vergidir. Devlet bir bakıma, "onlar belki vergisini ödemez, ben de onları arayıp bulamam ama sen işyeri sahibi olarak bulunması en kolay kişisin, bu yüzden onlardan al bana ver" diyerek bu vergiyi çıkarmıştır.

Özellikle ofis veya depo kiraladığınızda yıllık belli bir oranda muhtasar beyanname veya diğer adıyla stopaj vergisi ödemelisiniz.

GEÇİCİ VERGİ NEDİR ?

Peşin olarak ödenen vergi olarak düşünebiliriz. Üçer aylık dönemlerle kar-zarar hesabı yapıp ödenen vergidir. Yıl sonunda yapılan yıllık beyannameden bu 3 aylık dönemlerde ödenen geçici vergiler düşer.

Geçici vergi, 3 aylık dönemlerde hesaplanan gelirin %15’i olacak şekilde tahsil edilir. Bireysel olmayan ortaklı yapıdaki şirket ve kooperatifler için ise gelirin %20’si olarak hesaplanır.

Hesaplama dönemleri şu şekildedir;

Birinci dönem; Ocak-Şubat-Mart,
İkinci dönem; Nisan-Mayıs-Haziran,
Üçüncü dönem; Temmuz-Ağustos-Eylül,
Dördüncü dönem; Ekim-Kasım-Aralık.

KURUMLAR VERGİSİ NEDİR ?

Kurumlar vergisi, şahıs işletmesi olmayan işletmelerin yıllık ödemesi gereken vergi tutarıdır. Aslında yukarıda bahsedilen 3 aylık dönemlerde ödenen geçici verginin yıllık halidir.

Kurumlar vergisi, 2018, 2019 ve 2020 yılları içi kurum kazancı üzerinden %22 oranında alınacaktır. Kurumlar vergisi, beyanname verilen ayın sonuna kadar ödenir.

DAMGA VERGİSİ NEDİR ?

Damga vergisi, taraflar arasında yapılan yazılı anlaşmalarda alınan vergidir. İmzalayan tarafların hepsinden bu vergi alınır. Bu nedenle sözleşme ile damga vergisini bir tarafın sorumluluğu altına vermek geçerli olmayıp ödenmemesi halinde önemli aksaklıklar çıkabilir.

Damga vergisi, bedeli kadar damga pulunu evrak üzerine yapıştırarak, basılı damga veya makbuz ile ödenebilir.

Damga vergisi aşağıdaki sözleşmelerde ve benzeri sözleşmelerde ödenir;

• Makbuz ve ibra senetleri,
• Faturalar,
• Ulaştırma ile ilgili kağıtlar,
• Elektrik, doğalgaz, telefon ve su abonelik sözleşmeleri,
• Maliye Bakanlığının müsaadesi alınmak şartı ile vergiye tabi diğer kağıtlar.