Trong cuốn "Homo Deus" có một câu rất nhân văn là: Để biết sự vật/điều đó là thật hay ảo, thì hỏi nó có biết đau không.
(Xin đọc sách để hiểu rõ hơn ý tác giả).
Một nhành hoa thật hay giả, gập lại là biết.
Thú bông hay con vật thật, cái nào biết đau là thật.
Mạng thì ảo mà nỗi buồn là thật.
Quốc gia, chính trị, niềm tin, lý tưởng là thật hay ảo?! Mà con người, cái chết, nước mắt là thật.
Trong thế giới càng ngày càng hỗn loạin này, mọi thứ đều có thể fake được, cả AI, cả thế giới càng ngày càng trở nên hoà nhâp giữ ảo và thật. Như phim "Her" - tình yêu chân thành với một cô nàng AI, càng yêu thì cô càng evolute.
Cuối cùng còn lại gì?! Điều gì là cái lõi của tôi-ta-vũ trụ?! Câu hỏi lởn vởn xuyên suốt cuốn sách: Đâu là cái đinh vũ trụ? Đóng nó vào đâu?!
