(html comment removed: more)
Procedura wypłaty środków
Spadkobiercy często nie wiedzą, gdzie szukać oszczędności zmarłego i jak zabrać się do czynności z tym związanych. Po pierwsze musi pamiętać, że wypłata pieniędzy przez pełnomocnika przed poinformowaniem banku o śmieci posiadacza rachunku bankowego jest sprzeczna z prawem oraz może skutkować oskarżeniem o dokonanie oszustwa na szkodę banku lub roszczeniem banku o naprawienie szkody. Powinnościami spadkobierców jest dostarczenie do banku aktu zgonu oraz informacji o śmierci danej osoby. Pozwala to bankowi na udzielenie gwarancji, że środki zgromadzone na koncie nie zostaną wypłacone nieuprawionym osobom, a rachunek zostanie zablokowany. Jest to umotywowane ochroną interesów spadkobierców. Automatycznie wygaszane jest też wszelkie oprocentowanie środków. Należy również podkreślić, że pełnomocnictwa i zlecenia stałe przestają być realizowane. Jednakże do wypłaty zgromadzonych środków na koncie potrzebne jest nam prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Dopiero wówczas jest możliwe podjęcie środków z konta. Wypłata na rzecz każdego ze spadkobierców następuje w proporcji właściwej do nabytego udziału spadkowego.
Postępowanie informacyjne
Co się dzieje jeśli nie wiemy w jakim banku nasz bliski gromadził swoje oszczędności lub ukrywał przed nami swoje drugie konto? Informacje na ten temat możemy uzyskać składając zapytanie w dowolnym banku. Oczywiście potrzebujemy do tego prawomocnego postanowienia sądu o nabyciu spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Bank po dokonaniu weryfikacji podstawy prawnej przesyła pytanie do „Centralnej Informacji o Rachunkach”, która z kolei rozsyła to do wszystkich banków i SKOK-ów. Podmioty te w ciągu trzech dni roboczych są zobligowane przygotować zbiorcze zestawienie na temat posiadanych przez zmarłego rachunków bankowych. Ostatecznie zestawienie przesyłane jest do banku do którego zgłosili się spadkobiercy. Zbiorcza informacja zawiera dane o podmiotach, które prowadzą lub prowadziły rachunek, numer rachunku, informację czy rachunek jest nadal prowadzony, czy jest to rachunek wspólny oraz informację o umowach rachunków bankowych rozwiązanych lub wygasłych z powodu śmierci posiadacza rachunku oraz braku dyspozycji na rachunku przez 10 lat.
Dyspozycja na wypadek śmierci
Postępowanie spadkowe zazwyczaj trwa bardzo długo. Jeśli chcemy, by nasi bliscy szybciej otrzymali pieniądze z naszego konta, możemy ustanowić dyspozycję, a wypłata przewidzianych dla nich pieniędzy nastąpi bez postępowania sądowego. Bank obowiązany jest poinformować nas podczas zawierania umowy rachunku bankowego o możliwości dokonania dyspozycji na wypadek śmierci. W zależności od banku koszt takiej dyspozycji wynosi od zera do 30 złotych. Prawidłowa dyspozycja powinna zawierać imię, nazwisko, numer PESEL, stopień pokrewieństwa oraz kwotę pieniężną przypadającą na każdą ze wskazanych osób. Obdarowanymi mogą być: małżonek, wstępni (dzieci, wnuki) oraz zstępni (rodzice, dziadkowie). Należy podkreślić, że dyspozycja przewidziana dla osoby spoza tego grona będzie nieważna, a przeznaczone dla niej pieniądze trafią do masy spadkowej. Suma wypłat z konta na podstawie dyspozycji nie może być wyższa niż dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku. Kwota ta obecnie oscyluje wokół 90 tysięcy złotych. Jeżeli zgromadzone środki na koncie są niższe niż przewidziane kwoty dyspozycji, to ulegają one proporcjonalnemu zmniejszeniu. Natomiast w sytuacji gdy, wcześniej wymienionym osobom wypłacono sumy przekraczające wskazany limit, są one zobowiązane do ich zwrotu, ponieważ tylko kwoty do określonej wysokości są wyłączone ze spadku po posiadaczu rachunku.
Koszty pogrzebu
Kolejnym obowiązkiem banku jest pokrycie kosztów pogrzebu, o ile osoba, która organizuje pogrzeb, zwróci się o zwrot poniesionych kosztów udokumentowanych na fakturach i paragonach. Trzeba jednak pamiętać, że nie pokryje on wszystkich kosztów, a jedynie te które, odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku. Oznacza to, że bank nie będzie chętny do opłacenia najdroższej trumny i wystawnej konsolacji, jeśli nie zostanie to należycie uzasadnione. Nie może on za to odmówić opłaty za: wystawienie nagrobka, trumnę, miejsce pochówku, odzież dla zmarłego, uroczystości pogrzebowe i stosowne zawiadomienia. Bank zwróci koszty do wysokości zgromadzonych środków na rachunku i tylko do takiej kwoty. Nie będzie on zainteresowany jakąkolwiek formą kredytowania. Jednak należy pamiętać, że sumy te nie mogą być pokryte z rachunku wspólnego. Bank zobligowany jest do wypłat kosztów pogrzebu tylko wtedy, gdy sami prowadzimy swój rachunek bankowy.
Wspólny rachunek bankowy
W sytuacji gdy zmarły prowadził rachunek bankowy wspólnie, np. z małżonkiem, bank mnie dwie możliwości do wyboru:
1. Przekształcenie rachunku w indywidualne konto i zamianę strony umowy
lub
2. Zablokowanie połowy zdeponowanych środków na koncie i uzyskanie potwierdzonej przez sąd lub notariusza decyzji spadkowej.
Bank nie może zablokować wszystkich środków zgromadzonych na koncie. Może on dokonać tego jedynie do połowy środków. Żyjący współwłaściciel konta zobowiązany jest do skontaktowania się z bankiem i ustalenia, jak problem zostanie rozwiązany. Zgodnie z zasadą swobody zawierania umów, strony mogą już wcześniej ustalić co się stanie w przypadku śmierci jednej z nich. Przykładowymi ustaleniami są: przekształcenie rachunku ze wspólnego w indywidualny, rozwiązanie rachunku i wypłata środków lub wskazanie, że w miejsce zmarłego wejdą jego spadkobiercy.
Karta kredytowa
Bank dokonuje zastrzeżenia karty po otrzymaniu informacji o śmierci jej użytkownika. Zastrzeżeniu podlegają również wszelkie karty dodatkowe. Naliczanie odsetek oraz pobieranie opłat i prowizji będzie jednak trwało do momentu, aż bank otrzyma wiarygodny dokument potwierdzający śmierć posiadacza karty.
Wygaśnięcie i rozwiązanie
Obecnie, dzięki wprowadzonym zmianom rachunek wygasa z dniem śmierci posiadacza rachunku lub po upływie 10 lat od dokonania ostatniej dyspozycji. Wyjątkiem od tej zasady jest umowa rachunku bankowego zawarta na czas dłuższy niż 10 lat. Jeśli nie chcemy, by nasza umowa wygasła, musimy przekazać do bankowi stosowną dyspozycję. Dodatkowo bank jest zobowiązany na co najmniej 6 miesięcy przed upływem 10-letniego okresu rozwiązania umowy poinformować swojego klienta o skutkach jego upływu. Wprowadzone zmiany dotyczą tylko rachunków indywidualnych.
Motywem zmian w prawie bankowym były docierające do ustawodawcy głosy obywateli, którzy mimo posiadania tytułu prawnego do spadku po posiadaczu rachunku, nie mogli nic zrobić, ponieważ podmioty prowadzące rachunki często odmawiały udzielenia szczegółowych informacji o prowadzonych dla posiadacza rachunkach, zasłaniając się tajemnicą bankową.
W razie pytań lub wątpliwości serdecznie zapraszamy do naszej Uniwersyteckiej Studenckiej Poradni Prawnej WPiA UKSW.
Kamil Plewiński
Posted from my blog with SteemPress : https://mieszkaniectargowka.pl/index.php/2018/06/13/smierc-posiadacza-rachunku-bankowego/