Ang "DA" sa Baybayin na may sariling anyo ay nagbabago ang tunog sa paggamit at pagsulat ng mga Tagalog. Ang /Da/ ay nagiging "RA" sa ilang mga salita sa Tagalog ngunit hindi nagbabago ang anyo nito sa Baybayin.
Ang "DA" ay mukhang dalawang baliktad na tilde [~] na magkapatong. Tignan ang tsart sa ibaba:
PAGGAMIT NG "DA" o "RA" SA SALITA
Sa Tagalog, ang /Da/ ay nagiging /Ra/ kapag patinig ang nauuna sa salita ngunit depende sa gumagamit nito. Mga halimbawa: dunong = runong, maganda = magara, madami = marami, atbp. Pag-aralang mabuti ang anyo sa Baybayin ng mga salitang Tagalog na ito:
Magkaparehas ba ang pagkasulat sa Baybayin? Oo, dahil ang simbolo ng /Da/ sa Baybayin ay ginagamit din bilang /Ra/.
PAGPAPALIT NG "DA" TUNGO SA "RA"
Ang ilan sa mga salitang Tagalog na kapag ginagamit ay maaaring mapalitan ang /Da/ ng /Ra/:
- daw = raw
- din = rin
- dito = rito
- nandito = narito
- doon = roon
- nandoon = naroon
- dinig = rinig
- nadinig = narinig
- nadidinig = naririnig
- nadadama = nadarama
- dami = rami
- madami = marami
- dumadami = dumarami
- dunong = runong
- madunong = marunong
- kadagatan = karagatan
- dumadagsa = dumaragsa
- madadagdagan = madaragdagan
- maganda = magara
- dumi = rumi
- madumi = marumi
- tawidan = tawiran
SA "DAW/RAW" AT "DIN/RIN"
Sa mga pang-abay na "daw" o "raw" at "din" o "rin" ay may nakagawian ding paraan ng paggamit.
Ang mga pang-abay na "raw" at "rin" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa patinig.
Mga halimbawa:
- Ako raw
- Ako rin
- Siya raw
- Siya rin
- Babae raw
- Babae rin
- Lalaki raw
- Lalaki rin
Ang mga pang-abay na "daw" at "din" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa katinig.
Mga halimbawa:
- Ikaw daw
- Ikaw din
- Doon daw
- Doon din
Ang mga salitang may -ra o -ri sa hulihan nito ay hindi ginagamitan ng "rin" at "raw":
Halimbawa:
- Magara daw
- Magara din
- Kadiri daw
- Kadiri din
Sa pagsulat sa Baybayin, tandaan na ang /Da/ at /Ra/ ay may iisang simbolo para sa napapalitang mga salitang Tagalog. Sa modernisasyon naman ng Baybayin /Da/ ay may mga mapapansing kaunting pagkakaiba pero ang mga iyon ay mungkahi lamang.
Sumali sa aming diskusyon sa Facebook:
Baybayin Foundry
BAYBAYIN: B17 Ang Tunay na Baybayin
Sulong Baybayin Abril 21 #SBA21