Bir önceki yazıda paranın gelişimi ve bugününe kısaca dokunmuştuk.
Hiçbir karşılığı olmayan ancak bizler değer verdiğimiz ve finansal sistemimiz bunun üzerine kurulu olduğu için para değerli.
Şimdi işi bir tık öteye götürelim. Hepimizin banka hesabı var. Hepimiz banka işlemi yapıyoruz ve bu işleri kimimiz daha iyi kimimiz daha kötü biliyor.
(Okuduğumda bana çok ilginç gelen ama okudukça gayet normal dediğim birşey var. 2014 yılı verilerine göre dünya nüfusunun 2.5 Milyarlık kesiminin banka hesabı yok! Bu aklımızda kalsın, biz herkesi kendimiz gib banka hesabınolan kişiler olarak düşünerek devam edelim. )
Ben ve etrafımdaki herkes için para banka hesabı bankanın uygulamasında ya da büyüklerimiz için hesap cüzdanında yazan rakamlardan oluşan bir kavram. Bir ay içinde hesabımıza gelen paranın ne kadarına fiziki olarak dokunduğunuzu düşündünüz mü hiç?
Kendi adıma emniyette olmak adına çektiğim küçğk kısım dışında fiziki olarak bir temasım yok denecek kadar az.
Finansal sistemin şöyle de bir güzelliği var. Dünyaki tüm paranın en iyi tahminle yalnızca ve yalnızca %9’u basılı olarak gerçekten var. Kalan %91? Dijital rakamlardan ibaret....
Bir başka deyişle dünyadaki herkes ben artık paramı evde saklayacağım verin dese tüm paranın sadece %9’unu verebilecek bankalar. Bunu bir eleştiri olarak yazmıyorum, yalnızca durum tespiti.
Varmaya çalıştığım nokta aslında zaten günümüzde dijital para ile yaşadığımız gerçeği .
Şimdilerde çok revaçta olan konumuza da böylelikle gelmiş bulunmaktayız. Konunun asıl ası kripto paralar, ama tüm dünya bunu bitcoin olarak biliyor, biz de o şekilde devam edelim.
Tanım vermek adettendir. Bitcoin merkezi olmayan, sahibi tek bir kişi ya da devlet olmayan güvenliği kripto ile korunan dijital bir para birimi.
Bu paragrafı hızlı okuyun, okuma hızınızı ikiye katlayın...Arkasında blockchain (blok zinciri) çalışıyor, sha 256 şifreleme sistemi kullanılıyor, üretimi mining (madencilik) adında bir sistem ile yapılıyor, asic adı verilen özel bu iş için tasarlanmış makineler kullanılıyor, para üretimini ve işlemleri devam ettirmek için zorluk derecesi giderek artan bir aklgoritma çözmek gerekiyor......
Burası deniz derya... Anlatmak için hem çok zaman hem de bende de olmayan bazı bilgiler lazım. Peki ama bu bilgilerin ne kadarı bizim için gerekli? İnternet haberleşme protokollerinde bir bilginin istenen yere dijital iletildiğini gösteren doğrulamalar (ack) hangi aralıklarla ve hangi düzen ile alınıyor? Bilmiyoruz ama hepimiz cayır cayır internet kullanıyoruz. Etrafında bitcoin ve mekanizması hakkında araştırma yapan çok da fazla kişi yok açıkçası, bizler de bu konuya hayatımızı adayamayabiliriz ancak bu durum, bitcoin kullanmaya, takip etmeye, early adapter dedikleri trene erken binen insanlardan (bilgi olarak) olmamıza engel kesinlikle değil.
Teknik detay bilgiainin gerekliliği/gereksizliği konusunda bir örnek de dinansal piyasalardan gelsin. ABD’deki tarım dışı işsizlik verisi gelişmekte olan ülkelerden olan Ülkemizin para birimi Türk Lirasını nasıl etkiler? Ya da banka mudilerden topladığı mevduat için Merkez Bankasına %kaçlık bir karşılık bırakır? Aldığı mevduatın kaç katı kredi verebilir? Bilmiyoruz, ancak hem doları hem de bankaları kullanıyoruz.
Arkada çalışan kısımlarla ilgili birkaç yazı yazacağım ancak bu yazıda değil.
Bitcoin sahibi olmayan bir para, bu da aslında bitcoine güç veren bir olgu. Tek bir sahibi yok, herkesin oluşturduğu ortamda almak isteyenler ve satmak isteyenler arasında yapılan işlemler ile (tam bir arz talep) değeri ortaya çıkıyor. (Belirleniyor demedim, ortaya çıkıyor, çünkü belirleyen tek kişi değil.)
Bu arada hep bitcoin diyoruz başka bir sürü daha para var piyasada, ama bitcoin eski finansal sistemde altın neyse dijital sistemde o. (Doların altın karşılığı basıldığı zamanlardan bahsediyorum.)
Bitcoin konusunda daha çok magazinel bilgiler ön planda bu ara. Yok adamın biri zamanında50 dolara 1000 bitcoin almışmış, şimdi aklına gelmiş, adamın şimdiki parası 7.000.000 dolar ıbık gıbık.
Bunlar yanlışdır demiyorum, ama bu zamanlar çok uzakta kaldı artık. Ve bizlerin bu konuya yaklaşımı paramızı 1000 e katlayacak bir kumar oynamak değil de bu sistemi kara büyü gibi görmeden ne olduğunu anlamaya çalışmak şeklinde olmalı diye düşünüyorum.
Bitcoin milyon dolar mı olur, bir sabah kalktığımızda değeri 1 dolara mı düşmüş olur?
Hepsi olabilir, ama hangisi daha olası derseniz inanılmaz dalgalanmalar yaşayabilir, evet. Bitcoin tamamen piyasadan silinebilir yerine başka bir coin geçebilir, ama benim görüşüm bu blokchain ve kripto paralar ileride çocuklarımıza “bu benim zamanımda 2000 dolardan 7000 dolara çıktı herkes sahtekarlık dedi, nerden bileyim ben böyle olacağını... o paraya ben dolar almıştım o zaman :(“ diyeceğimiz sonrasında da vahşanacağımız birşey olacak gibi geliyor.
Yazı uzamış, özür.
Keyifli okumalar,
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere...
“Bu yazıda yazan herşey yalnızca görüş belirtmek için yazılmıştır. Kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir.”
-DBBC-45D7-9D7A-A5C2AD901745.jpeg](
)