117 Yıldır Yanan Ampul ve Planlı Esitme Projesi

Evet Arkadaşlar sizlere farklı bir proje ile karşınıza gelmekteyim. Belkide çogu insanımızın biledigi teknolojinin planlı eskitme sözününden bahsedecegim ve sizleri bilgilendiemeye çalışacağım. İster inanın ister inanmayın şuanda dünyanın bir yerinde yanan ampul var.Ee buna inanmak kolay peki ya o ampullerden birinin 1901 yılından beri açık oldugunu söylesem. Bu ampul Kalifornıyada bir itfaye istasyonunda 1901 yılından beri açık yani 2018 yılı itibari ile tam 117 yıldır yanıyor. Dolayısıyla dünyanın en uzun süre yanan ampul olarakta rekorlar kitabına girmiş bununmakta düşünün o ampul oraya takıp açtıklarında osmanlı imparatorluğu vardı 2. Abdulhamit tahtaydı ve Atatürk henüz 20 yaşında bir ögrenciydi 1. Dünya savaşı Kurtuluş savası Ardından Türkiye Cumhuriyetinin kurulması gibi tarihi olaylar bir yandan devam ederken o ampul yanmaya hala devam etti.Nesiller geldi geçti ve hiç sönmedi. Bunu yakanların torunlarının torunları bir doğum günü partisi yapıp 100. yaşını kutladılar. Belkide o partiye katılanların bazıları aramızda yok ama hala ampul yanmaya devam etmektedir. Markasını merak ettiniz demi bu kadar dayanıklı ampul ürettiğine göre bizde alalım öyle 3 4 yılda bir patlayan malasef onu 1895 üreten SHELBY adlı bir fabrika kapanmıs durumda ve bunu uzun ömürlu ampul üretek kişide çoktan ölmüş ve ölmesi ile birlikte bu ampul sırrıda mezara gömülmüş. Şöyle düünün ampul denen icatın patenti 1880 yılında Toms Edısın Tarafından alınmış ve 15 sene gibi çok uzun sayılmıycak bir sürede böylesine patlamayan bir ampul üretile bildi aradan bi 15 sene geçse kim bilir daha neler üretile bilir deyilmi deyil işte öyle olmuyor. 1925 yılına ait gazetede kalitei lambalar yazısında kalitesine baktımızda 1000 saatlik ömrü oldugunu görüyoruz yani o itfaye istasyonuna bu ampul taksalar 41 gün sonra patlıycaktı ee hani teknoloji ilerlemiyormuydu? niye bu kadar yıl geçmesine ragmez teknoloji ilerlemesine ragmen bu ampul ömrü uzuycana kısaldı hiç düşündünüz mü? Bu sorunun net ve kısa bir cevabı var. Planlı Eskitmebu bir endüstriye tasarım komsetti ama kulaga pekte hoş gelmedigi için Daha çok ürün yaşam Döngüsü adını veriyorlar üreticilerin planlı eskitme yerine kullandıkları tabir bu bir ürün geliştirilirken onun tüm hayatı tasarlanıyor ve tabi ölümüde dolayısı ile buna bir ürünün hayatını deyilde hatasını tasarlamak demeh daha döğru olur. Öyle bir ürün yapalımki şukadar kullanımdan şukadar zamandan sonra artık işe yaramaz hale gelsin. Kullandıgınız cep telefonunun yeni bir modelin çıktıgı zaman sizin telefonunuzun biraz daha takılmaya ve yavaşlamaya başladıgını hissettiniz mi hiç sonrada yok canım bu tamamen psikilojik her halde ben yeni model çıktıgı için onu almak istedigimden bana öyle geliyordura herhalde diye düşündünüz mü? Muhtemelen ama aslında tamamen psikilojik bir durum deyil bu telefonunuzun üretilirken ona biçilen ömürün sonuna dogru gelmeye başladıgı için gerçekten yavaşlıyor telefon hatta geçen ay Apple bu durumda özür dilemek ve geri adım atmak zorunda kaldı çünki iPhone 6 cpu'su alındıgında 1400mhz. çalıştıgında aradan 3 yıl geçtikten sonra 600MHz. düşürülüyormuş yani en az 2 kat daha yavaş hale getiriliyormuş apple pil ömrü azaldıgı için telefonun stabı çalışabılmesi için bunu bilerek yaptıgını açıkladı ama sıradan bir kullanıcının bunu anlaması çok zor hadi anladı diyelim pilini deyiştirmek istedigi zaman tekrar hızlı çalışmasını isteyebilir ama bu telefonların içini açmak okadar kolay deyil pilini deyiştirebilmek onun için ilk akla gelen çözüm sıradan bir tüketici olmak ve yeni model satın almak konuyu daha iyi anlaya bilmek için telefon yerine bir otomabil koyalım audı 6 model araba satın alıyorsun aldıktan 2 yıl sonra otomobiliniz ilk alındıgı güne göre 2 kat daha yavaş çalışıyor hızı azalıyor. Ve siz sebebini bir türlü anlayamıyorsunuz çünki böyle bir açıklama yapmıyor otomobil firması konuyu anlayabilmeniz için sanayi götürmenin anlamı yok çünki otomobil açabilen yok bu yavaşlıgın sebebbi lastikler deiyor çünki deseydi lastıkleri deyiştirip arabanızın ilk günki hızına gelmesini saglardınız. İşte bu planlı eskitme pardon ürün yaşam döngüsünün çok tipik bir örnegi üreticiler cep telefonunun her yıl yenilenmesini istiyor. Bu yıllık yaşam döngüsü isteği hiç birşeyde deyil üstelik ilk örnekleri biraz önce analojide kullandıgım otomobil dünyasında görülmeye başlanmış ta 1924 yılında biz günümüzde artık alıştık 2018 model 2017 model araba diyoruz çümki 4 tekerlekli araç üretiyor binlerce firma ta 1924 den beri.

Yazımı okuyup beyendiyseniz upvote bırakmayı unutmaynız teşekkürler . ..