Belastingaangifte Crypto-valuta als Vermogen en de Risico's vanaf 2017 (NL)

Some friends and I wanted to be better informed about taxation of cryptocurrencies in The Netherlands.
Most prominent questions were "to declare or not to declare", "at which point do I start doing this" and "are there any risks involved specifically with cryptocurrencies."
I did some research and write about it here. It's in Dutch from here on.

Samenvatting
Vanaf 2017 wordt belasting over vermogen berekend op basis van het voordeel dat je haalt uit je grondslag sparen en beleggen.
De belastingdienst gaat ervanuit dat je rendement haalt uit jouw vermogen door te sparen of te beleggen, bijvoorbeeld in crypto. Dat rendement noemen ze "Voordeel". Je voordeel wordt volgens een formule berekend (zie onder). Over je voordeel betaal je belasting.

1. Eerst bepaal je je grondslag
2. Je voordeel wordt in 3 schijven berekend
3. Je betaald 30% belasting over je voordeel

Bepaling van je grondslag
Grondslag sparen en beleggen = vermogen op 1 januari van het jaar waarover aangifte wordt gedaan - heffingskorting - schulden op 1 januari van datzelfde jaar.
Heffingskorting = €25k (€50k met fiscale partner)

Tot je vermogen behoren bezittingen zoals spaargeld of een tweede woning, aandelen en dus ook crypto-valuta.

Berekening van je voordeel
Vervolgens wordt je voordeel berekend op basis van deze drie schijven (zonder fiscale partner):
1e schijf: t/m €75k;
van het deel van je grondslag dat in deze schijf valt, wordt over 67%, 1,63% voordeel gerekend en over 33%, 5,39%. (gem. 2,871%)
2e schijf: €75k t/m €975k
van het deel dat in deze schijf valt, wordt over 21%, 1,63% voordeel gerekend en over 79%, 5,39 (gem. 4,6%)
3e schijf: vanaf €975k
van het deel dat in deze schijf valt, wordt over 0%, 1,63% voordeel gerekend en over 100%, 5,39% (gem. 5,39%)

Belasting
Over je voordeel betaal je 30% belasting.

Voorbeeld
Stel je hebt op 1 januari €25k spaargeld en €100k in crypto.

1. Je grondslag sparen en beleggen is dan €100k + €25k = €125k - €25k = €100k.
2. Je voordeel is dan:
   (67% x €75k = €50.250) x 1,63% = €819
   (33% x €75k = €24.750) x 5,39% = €1334
   (21% x €25k = €5.250) x 1,63% = €85
   (79% x €25k = €19.750) x 5,39% = €1064
   Totaal voordeel = €3302
3. Over dit voordeel betaal je 30% inkomstenbelasting = €991

Risicos met vermogen in crypto
Crypto brengt bijzondere afwegingen met zich mee als het gaat om belastingaangifte.
De belastingdienst heeft weinig tot geen zicht op digitaal vermogen vastgelegd in anonieme grootboekrekeningen.
Hoewel blockhains volledige transparantie geven in balansen en geldstromen, is het aan de eigenaar van een adres om dit ter beschikking te stellen en aan te kunnen en willen tonen.
Dit leidt tot de volgende bijzonderheden:
a. het is makkelijk liegen
b. het is moeilijk aantonen

Onverklaarbaar vermogen
Als je nalaat aangifte te doen, zelfs van een klein bedrag, dan is dit wettelijk gezien zwart geld.
Als dit bedrag snel in waarde stijgt (dit kan in crypto snel gaan), kun je op een berg(je) zwart geld komen te zitten.
Wil je het besteden of uitcashen, loop je risico dat de belastingdienst vraagt naar verantwoording van dit onverklaarbaar vermogen.
Dit kan leiden tot naheffing en boetes.

Je zult vaak eerst een waarschuwing krijgen alsnog aan te geven.
Geef je geen gehoor, dan krijg je een verzuimboete (= €369) en een naheffingsaanslag, waarbij de belastingdienst inschat wat je nog schuldig bent.
Als je niet kunt aantonen dat de €10k die je inmiddels hebt vergaard op 1 januari nog €5k was, dan betaal je extra.
Een verschil van een paar honderd € tot een paar duizend €, met name als je hierdoor in een hogere schijf komt.

Zou de €100k crypto uit het voorbeeld hierboven door de belastingdienst als €200k worden ingeschat en kun je het tegendeel niet aantonen, is dit bedrag maar liefst €14k extra (nog steeds gefeliciteerd!).

Decentrale (semi-)anonimiteit
Zelfs als je wel aangifte doet, loop je risico. De belastingdienst heeft geen centrale bank om bankrekening en betalingsverkeer bij op te vragen en moet dit in plaats hiervan bij jou doen (of in de nabije toekomst bij exchanges, investerings- of miningfondsen, maar dat is een ander verhaal). Kun je dat niet bieden, dan kun je een naheffing krijgen.
De belastingdienst schat dan in wat je hebt verzuimd aan te geven, en aan jou het tegendeel te bewijzen.
Ook als je geen aangifte hebt gedaan, kan een snapshot van je balans op 1 januari alsnog van pas komen.

Vergrijpboetes
Bij herhaling en hogere bedragen loop je risico op vergrijpboetes.

Verzuim je een deel vermogen aan te geven en constateert de belastingdienst dat er hierbij sprake is van grove schuld, dan betaal je 25% vergrijpboete over het bedrag dat je -volgens de belastingdienst- hebt verzuimd.
Als je niet kunt aantonen dat de €20k die je inmiddels hebt vergaard op 1 januari nog maar €10k was, dan kan er tot €2k boete op je verhaald worden ipv €1k.

Verzuim je een deel vermogen aan te geven en constateert de belastingdienst dat er sprake is van opzet, dan betaal je 50% vergrijpboete over het bedrag dat je -volgens de belastingdienst- hebt verzuimd.
Als je niet kunt aantonen dat de €20k die je inmiddels hebt vergaard op 1 januari nog maar €10k was, dan kan er tot €10k boete op je verhaald worden ipv €5k.

Bij herhaling lopen deze bedragen exponentieel op.
Stel dat een gelukkige vroege investering plots uitpakt en 500% in waarde stijgt in enkele maanden (het zou niet de eerste keer zijn; ik heb het zelf 2x meegemaakt).
Leg dat maar eens uit als je je hypotheek aanvraagt. De bewijslast ligt bij jou!

Conclusie
Met de bizarre volatiliteit van crypto-valutas kan een klein bedrag zomaar een groot bedrag worden binnen maanden of zelfs weken.
Combineer dat met de anonimiteit van je bezit en eigen verantwoordelijkheid voor je boekhouding en je ziet dat er reëele risico's zijn om rekening mee te houden, zo niet nu dan voor de toekomst.

Doe dus ook aangifte van kleinere bedragen. Geef de belastingdienst nu vast verklaring voor de lambo die je straks bezit.
Maak af en toe een snapshot van je bezittingen in coins: leg tijd, locatie en prijs vast. Doe dit naast goede hygiëne van je security en backups.
Een snapshot maken van je bezittingen op 1 januari is het minste wat je moet doen.