" ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ဳိးေစ့မ်ားအား သုိေလွာင္သိမ္းဆည္းျခင္း "
ဟန္ၿဖိဳးေအာင္ (ဥယ်ာဥ္ၿခံ)
ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားသည္ လူတုိ႔အတြက္လုိအပ္ေသာ အဖုိးတန္ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္မ်ားကုိ ေထာက္ပံ့ေပးၾကသည့္အျပင္ စီးပြားျဖစ္စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ေသာ သီးႏွံမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ စုိက္ပ်ဳိးသူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတုိ႔စုိက္ပ်ဳိးရရွိေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္တုုိ႔မွ ရလာသည့္ မ်ဳိးေစ့မ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္သုိေလွာင္သိမ္းဆည္းထားႏုိင္ပါက မိမိတုိ႔ေဒသႏွင့္ ကုိက္ညီသည့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ အရည္အေသြးေကာင္းေဒသမ်ဳိးမ်ားကုိ အလုံအေလာက္ရႏုိင္ၿပီး မ်ဳိးေစ့အတြက္ ကုန္က်စရိတ္လည္း သက္သာႏုိင္ေပသည္။
*ေကာင္းက်ဳိးမ်ား
(1) မ်ဳိးေစ့မ်ားအား မွန္ကန္နည္းစနစ္က်ေသာ ျပဳျပင္စီမံျခင္းႏွင့္ သုိေလွာင္ သိမ္းဆည္းျခင္းသည္ မ်ဳိးေစ့မ်ား၏ အေစ့အအညွာက္ေပါက္ႏႈန္းကုိ ေကာင္းေစသည္။
(2) မ်ဳိးေစ့စရိတ္သက္သာေစ၍ အျမတ္ပုိမုိရရွိေစသည္။
ကုိယ္တုိင္သုိေလွာင္ထားသျဖင့္ လုိအပ္သည့္အခ်ိန္တြင္ စုိက္ပ်ဳိးရန္ရရွိႏုိင္သည္။
*ဆုိးျပစ္မ်ား
(1) ေရာဂါက်ေနေသာ အပင္မ်ားျဖစ္ပါက သုိေလွာင္မည့္အေစ့မ်ားသည္ အရည္အေသြး ညံ့၍ ေရာဂါမ်ားလည္း ပ်ံ႕ႏွံ႕ႏုိင္သည္။
(2) စပ္မ်ဳိးပင္မ်ားမွ ျပန္မ်ဳိးခံရန္ မသင့္ေတာ္ေပ။
*လုိအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား
(1) ဓါး၊ ေရခြက္/ေရဗူး၊ ေရပုံး၊ ဇကာ၊ ပလပ္စတစ္အစ (သုိ႔) အဝတ္အစ၊ ေလလုံသည့္ ပုလင္း/ဗူး၊ ေရ
(2) ရင့္မွည့္ (သုိ႔) ေျခာက္ေသြ႕ေနေသာ အသီး/အသီးေတာင့္
*အေစ့မ်ားအား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
(က) မ်ဳိးေစ့အစုိမ်ားပါေသာ အသားထူသည့္ အသီး/အသီးေတာင့္အား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
ဥပမာ - ခရမ္းခ်ဥ္၊ ခရမ္း၊ ဗူးဖရုံသခြား
(1) က်န္းမာသန္စြမ္း၍ ေရာဂါကင္းေသာ မိခင္အပင္မွ အလြန္ရင့္မွည့္ေနေသာ အသီးကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။
(2) ခြက္ (သိုိ႔) ဗူး တစ္ခုထဲသုိ႔ အေစ့ႏွင့္ အရည္မ်ားကုိ ညွစ္ခ်၍ လုံေအာင္တင္းက်ပ္စြာ ပိတ္ပါ။
(3) ၄-၇ ရက္ၾကာေသာအခါ ဗူးအတြင္းရွိ အေစ့ႏွင့္ အရည္မ်ားသည္ အနည္းငယ္ အခ်ဥ္ေပါက္လာမည္။
(5) ထုိအခ်ဥ္ေပါက္ေနေသာ ဗူးကုိ ညင္သာစြာလႈပ္ခါ၍ ေရပုံးတစ္ခုထဲသုိ႔ ေလာင္းခ်ပါ။
(6) ေရအသန္႔ကုိ ပုံးထဲေလာင္းထဲ့လုိက္ပါက ေအာင္ေသာအေစ့မ်ားသည္ ေရထဲတြင္ျမဳပ္ေန၍ မေအာင္ေသာအေစ့မ်ားသည္ ေရေပၚတြင္ေပါေလာေပၚေနမည္။
(7) ေရပုံးထဲမွ ေရႏွင့္ မေအာင္ေသာအေစ့မ်ားကုိ သြန္ခ်ပါ။
(8) ေအာင္ေသာ အေစ့မ်ား က်န္ခဲ့ရမည္။
၎ေအာင္ေသာအေစ့မ်ားကုိ ေရေဆး၍ အဝတ္စထဲတြင္ ၂-၄ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ထားရမည္။
(ခ) မ်ဳိးေစ့အေျခာက္မ်ားပါေသာ အသားထူအသီး/အသီးေတာင့္အား ျပဳျပင္စီမံျခင္း
ဥပမာ - ငရုတ္၊ ရုံးပတီကဲ့သုိ႔ေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား
(1) အသီး/အသီးေတာင့္တစ္ခုလုုံးအား အဝတ္စထဲထည့္၍ အေျခာက္ခံပါ။
(2) အေစ့မ်ားထြက္လာေစရန္ အိတ္ (သုိ႔) ဖ်ာေပၚတြင္ ၂-၃ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ထားပါ။
(3) အဖ်င္းအေမွာ္မ်ား၊ ေပါင္းေစ့မ်ားႏွင့္ အျခားေရာေႏွာပါဝင္ေနသည့္ အရာမ်ားကုိ ဖယ္ရွားရန္ ျပာေလွ႕ သန္႔စင္ပါ။
(ဂ) အေစ့ေျခာက္မ်ား
(1) အသီး/အသီးေတာင့္ကုိ အိတ္ထဲထည့္၍ အေစ့မ်ားထြက္လာေအာင္ ရုုိက္ပုတ္ပါ။
(2) အေစ့မ်ားထြက္လာေစရန္ အိတ္ (သုိ႔) ဖ်ာေပၚတြင္ ၂-၃ ရက္ၾကာ ေျခာက္ေသြ႕ ေအာင္ထားပါ။
(3) အဖ်င္းအေမွာ္မ်ား၊ ေပါင္းေစ့မ်ားႏွင့္ အျခားေရာေႏွာပါဝင္ေနသည့္ အရာမ်ားကုိ ဖယ္ရွားရန္ ျပာေလွ႕ သန္႔စင္ပါ။
*အေစ့မ်ားအား သုိေလွာင္သိမ္းဆည္းျခင္း
မ်ုဳိးေစ့အားလုံးအတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
(1) ေျခာက္ေသြ႕ေသာမ်ဳိးေစ့မ်ားအား ေလလုံေသာသံဗူး၊
(2) ပုလင္းစသည္ထဲတြင္ထည့္၍ ေအးျမေျခာက္ေသြ႕ေသာေနရာတြင္ သိုေလွာင္ပါ။
(3) ဗူး/ပုလင္းတြင္ အပင္အမ်ဳိးအစားႏွင့္ ရိတ္သိမ္းယူခဲ့သည့္ ရက္စြဲကုိ ေရးမွတ္ထားရမည္။
(4) အေစ့မ်ားအား ေျခာက္ေသြ႕ေနေစရန္ မီးဖုိမွရသည့္ ေအးေနေသာျပာျဖင့္ ေရာ၍ ထားရမည္။
(5) အင္းဆက္ပုိးမႊားမ်ားရန္မွ ကာကြယ္ရန္ မ်ဳိးေစ့ ၁ ကီလုိဂရမ္တြင္ တမာ ပုိးသတ္ေဆးမႈန္႔ လက္ဘက္စားဇြန္း ၃-၄ ဇြန္းေရာနယ္ပါ။
(6) တမာပုိးသတ္ေဆးမႈန္႔အစား ငရုတ္သီးမႈန္႔ကုိလည္း အသုံးျပဳႏုုိင္သည္။
*ေဆာင္ရန္မ်ား
(1) က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ အသီးမွရသည့္ ရင့္မွည့္ေျခာက္ေသြ႕ေသာ အေစ့ကုိသာ သုံးပါ။
(2)အေစ့ကုိေရေဆးရာတြင္ သန္႔ေသာေရကုိသာ သုံးပါ။
အေစ့မ်ားကုိ အရိပ္ထဲတြင္သာ အေျခာက္ခံပါ။
(3)ေရာဂါက်ေနသည္ဟုထင္ပါက ဓာတုေဆးတမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ စီရင္ႏုိင္ပါသည္။
သိမ္းဆည္းၿပီး ၃-၆ လၾကာမွ စုိက္ပ်ုဳိးပါ။
*ေရွာင္ရန္မ်ား
(1)မီးဖုိသုံး၍ အေျခာက္မခံပါႏွင့္။
မုုိးရာသီတြင္ မ်ဳိးေစ့ျပဳျပင္စီရင္ျခင္း မျပဳလုပ္ပါႏွင့္။
(2)သုိေလွာင္ သိမ္းဆည္းရာတြင္ ၃ ႏွစ္ထက္ မၾကာျမွင့္ေစရ။
(3)မသုိေလွာင္မီ မ်ဳိးေစ့အား ေျမၾကီးႏွင့္ မထိေတြ႕ရ။
ဟန္ၿဖိဳးေအာင္ (ဥယ်ာဥ္ၿခံ)
11:20 PM
22-8-2009 (Sat)
References # “Storing vegetable seeds”
Photo Credit # Google Image
Mso- 34 (@aungpaing)