ပဋိပကၡသံသရာ

ျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ တခ်ဳိ႕ ျပည္တြင္းစစ္ေတြအေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ၊ အေၾကာင္းအရင္း ေတြကို ထုတ္ျပတယ္။ ဒီ အေၾကာင္း (၈) ခ်က္က၊ အီေဂါဗလာဇီဗစ္ ရဲ႕ ေကာက္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕ အေၾကာင္းက၊ အကြဲအျပဲေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုတယ္။
ဘယ္ေပၚမွာ ထိုင္ျပီး၊ ကြဲျပဲၾကသလဲ ဆိုေတာ့၊

သယံဇာတေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
နယ္ေျမေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ (သို႔) ခြဲထြက္ခြင့္ေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
အစိုးရစနစ္ေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
ပုဂၢဳိလ္ေရးေတြေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
အမွတ္သရုပ္ေတြေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
လြတ္ေျမာက္လိုမႈေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။

ဒီေနရာမွာ ၊ ထပ္ရွင္းဖို႔ လိုတာေတြကို ရွင္းခ်င္ပါတယ္။
အစိုးရ စနစ္ဆိုတာ၊ ဒီမိုကေရစီ စနစ္လား၊ အာဏာရွင္စနစ္လား၊ စစ္အစိုးရလား၊ ဆိုရွယ္လစ္လား၊ ကြန္ျမဴနစ္ လား စတဲ့ အထိုင္အေပၚမွာ၊ သေဘာကြဲလြဲမႈျဖစ္တာပါ။

အာဏာရွင္စနစ္ကို မၾကိဳက္လို႔၊
ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ကို မၾကဳိက္လို႔၊
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို မၾကဳိက္လို႔… စသည္ျဖင့္၊ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္။

ဥပမာ - တရုတ္ျပည္။

အစိုးရအမ်ဳိးအစားကေတာ့၊ ကြန္ျမဴနစ္ပဲ။

သို႔ေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံက ကြန္ျမဴနစ္စစ္စစ္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ၊ အစိုးရစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံက၊ မတူဘူး ဆိုတာကို ထုတ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း တူတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း မတူဘူးေပါ့။ တရုတ္ကို ခၽြင္းခ်က္ထား ျပီး ၾကည့္ရင္ ရပါတယ္။ လာအိုတို႔၊ ဗီယက္နမ္တို႔၊ ကေမာၻဒီယားတို႔ကိုလည္း အဲ့လို ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။

တရုတ္ဥပမာအရၾကည့္ရင္၊ အစိုးရစနစ္ကို မႏွစ္သက္ေပမယ့္၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံ ေကာင္းလို႔၊ တိုးတက္တယ္။ ျပည္သူက၊ အံုၾကြမႈ မျဖစ္ဘူး။ ဒါဟာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာင္းျခင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ဖူကူယားမားရဲ႕ ေကာက္ခ်က္ တခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။

အစိုးရစနစ္ကလည္း၊ အာဏာရွင္ ၊ ကြန္ျမဴနစ္၊ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ…. အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံကလည္း၊ ဖိႏွိပ္တယ္။ အၾကမ္း ဖက္တယ္။ လက္နက္ကိုင္ အင္အားသံုးတယ္။ ျခစားမႈ ျမင့္တယ္။ ဥပေဒက လိုသံုးျဖစ္တယ္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ တင္းက်ပ္လြန္းတယ္ဆိုရင္… အစိုးရ မေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ညံ့ စာရင္း သြင္းႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက၊ ပုဂၢဳိလ္ေရးေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ကိစၥ။ သားတူညီမ်ား ေကာင္းစားေရးတို႔၊ ဆရာ-တပည့္ဆက္ဆံေရး တို႔ ဆိုတာ… မူဝါဒျဖစ္စဥ္ကို ေႏွာက္ယွက္တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လူနဲ႔ မူအၾကားမွာ ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္ပါ တယ္။ လူနဲ႔မူအၾကားမွာျဖစ္တဲ့ ၊ ရႈပ္ေထြးမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ လူပုဂၢဳိလ္ကို အေျချပဳျပီး လုပ္တယ္။ မူေပၚ အေျခမခံ ဘူး။ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို ေက်ာ္တယ္။ ခြတယ္။ ျခစားတယ္။ လာဘ္စားတယ္။ အင္စတီက်ဴးရွင္းကို တည္ျပီး မလည္ဘူး။ လူေပၚ တည္ျပီး အလုပ္လုပ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူ႕အတၱ၊ လူ႕ဗီဇ၊ လူ႕သဘာဝနဲ႔ ဆက္စပ္ တဲ့ ျပႆနာေတြ ေပၚလာတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက အမွတ္သရုပ္ ျပႆနာ။

က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ၊ ေတာင္ေပၚ ေျမျပန္႔ကြဲတယ္။ ေတာင္တန္း ျပည္မ ကြဲတယ္။ အထက္၊ ေအာက္ ကြဲတယ္။ လူမ်ဳိးအရ ကြဲတယ္။ အေသြးအေရာင္အရ ကြဲတယ္။ လူမ်ဳိးစုနယ္ေတြထဲမွာေတာင္၊ လူမ်ဳိးစုအငယ္ေလးေတြနဲ႔ ထပ္ျပီး ကြဲတယ္။ ဒါက အမွတ္သရုပ္ကြဲလြဲခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚ ေျမျပန္႔ဆိုတာ၊ နယ္ေျမေပၚ အေျခခံျပီး ကြဲတာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ လူမ်ဳိးအရ ကိုးကြယ္မႈအရ၊ ဘာသာေရးအရ၊ ယံုၾကည္ခ်က္အရ၊ အမ်ဳိးသားေရးအစြဲေတြနဲ႔ ကြဲလြဲတာက၊ အမွတ္သရုပ္ အကြဲအျပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြက၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို မီးထိုးေပးတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ျဖစ္ ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္က၊ လြတ္ေျမာက္ေရး ၾကဳိးပမ္းမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡ။

ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္က ၊ လြတ္ေျမာက္ဖို႔၊ စစ္ကို ျပဳတယ္။ ဗမာၾကီးစိုးေရးကို မလိုလားလို႔၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို စတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကိုယ့္ၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ေၾကာင့္၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို စ တယ္။ ခြဲထြက္ေရး လွဳပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ ၊ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္တယ္။

ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မႈေတြကို သာဓက တင္လို႔ ရတယ္။

အဂၤလိပ္ ျဗိတိသွ်က၊ ကိုလိုနီ လုပ္တယ္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္က ဂုတ္ေသြးစုပ္တယ္။ တရုတ္ျဖဴ ကူမင္တန္ေတြ၊ နယ္ကၽြံလာတယ္။ ဒါေတြက၊ ျပည္ပ က်ဴးေက်ာ္မႈေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပ အႏၱရာယ္ေၾကာင့္လည္း၊ ပဋိပကၡေတြ မရပ္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရတယ္။ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ဆိုရင္၊ အခုအခ်ိန္ထိ စစ္ေရးအရ ထိတ္လန္႔မႈ ရိွေနၾကတုန္းပါ ပဲ။

ဒီလို အျဖစ္မ်ဳိးေတြက ေနရာတိုင္းမွာ ရိွတယ္။

ရုရွားနဲ႔ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာတို႔ ျဖစ္တယ္။ အာရပ္ နဲ႔ အစၥေရးေတြ ျဖစ္တယ္။ ခရိုင္းမီးယားလည္း ရိွတယ္။ အာဖရိက မွာလည္း ရိွတယ္။ လက္တင္အေမရိကမွာလည္း ရိွတယ္။

ဒါေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး နယ္ေျမလုပြဲေတြလည္း ရိွတယ္။
၁၉၈၂ ေလာက္က၊ ေဖာက္ကလန္ကၽြန္းစစ္ပြဲဟာ၊ အာဂ်င္တီးနားနဲ႔ ျဗိတိန္တို႔အၾကား၊ နယ္ေျမလုပြဲျဖစ္တယ္။ အခုလည္း အေရွ႕ပင္လယ္၊ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ေတြမွာ၊ ကၽြန္းလုတဲ့ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္တယ္။ တရုတ္မွာ တိဘက္၊ တိုင္ဝမ္ေတြက အခုထိ အျငင္းပြားဖြယ္ ျဖစ္တုန္း။ နယ္ေျမ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြ အျမဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။

မင္းေသ့

photo : google