Məhəmməd Əmin Rəsulzadə

in hive-131355 •  3 years ago  (edited)

Salam dəyərli dostlar.
Bu gün,şərqdə ilk demokratik respublika olan, Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin Milli Şurasının rəyasət heyyətinin sədri M.Ə.Rəsulzadənin doğum günüdür.

IMG_20220201_015615.jpg

M.Ə.Rəsulzadə 1884-cü ilin yanvarın 31-i Bakının Novxanı qəsəbəsində dünyaya gəlib.Tam adı Məhəmməd Əmin Hacı Molla Ələkbər oğlu Rəsulzadə.
İlk olaraq Məhəmməd Əmin İkinci Rus-Müsəlmən məktəbində oxuyur.Oranı bitirdikdən sonra isə Bakı Texniki Məktəbdə təhsilini rus dilində davam edir.Lakin burda təhsilin bitirməmiş siyasi fəaliyyətə başlayır.
1903-cü ildə bir neçə azərbaycanlı tələbə ilə "Azərbaycan Gənc İnqilabçılar Dərnəyi"-ni yaradır.Bu təşkilatın təbliğat işində "Hümmət" qəzeti böyük dəstək vermişdir.

IMG_20220201_014938.jpg

1906-cı ildə bu təşkilat "Müsəlman Demokratik Müsavat Cəmiyyəti" adlandırılmağa başlandı.Bir müddət sonra isə təşkilatın İranda da bir qolu açıldı.
1908-ci ildə çar hökuməti tərəfindən həbs olunması riski olduğuna görə İrana gedir.Orda yaşayan azərbaycanlıların yaşayışı ilə maraqlanır.
1910-cu ildə "İran Demokrat Partiyası"-nın əsasın qoyur.
Çar hökuməti İranda genişlənən inqilab hərəkatından ehtiyatlanaraq,şah hökumətindən onun əsas liderlərindən olan Rəsulzadəni ölkədən çıxarılmasını tələb edib.Təqibdən yaxa qurtarmaq üçün 1911-ci ilin mayında Rəsulzadə İstanbula gəlir və burda siyasi və jurnalistika fəaliyyətini davam etdirir.
1913-cü ildə Romanovlar ailəsinin 300-illiyi ilə əlaqədər amnistiyalar elan olunur və bundan sonra Rəsulzadə Bakıya rahat qayıda bilir.
1918-ci ildə Tiflisdə "Zaqafqaziya Seymi" yaradılır və Rəsulzadə onun müsəlman fraksiyasının üzvlərindən biri olur.

IMG_20220201_015214.jpg

1918-ci ilin aprelin 27-də Seymin fövqəladə iclası keçirilir və Azərbaycanı idarə etmək üçün Müvəqqəti Milli Şuranın yaranması elan olundu.M.Ə.Rəsulzadə şuranın sədri seçilir.
1918-ci ilin mayın 28-i şuranın keçirdiyi ilk iclasda Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin yaradılması elan olundu.
Həmin ilin sentyabrın 15-də Qafqaz İslam Ordusu Bakını alır.Ordunun başçısı Ənvər Paşa Rəsulzadəyə zəng edərək bu barədə şəxsən məlumat verir. Noyabrın 29-u Azərbaycan Milli Şurası Parlamentin çağırılması barəsində xalqa elan verir və dekabrın 7-də Rəsulzadənin sədirliyi ilə Parlamentin təntənəli açılışı olur.

IMG_20220201_014602.jpg

1920-ci ildə Qızıl Ordu Bakıya girdikdən sonra Rəsulzadə həbs olunur.
Bunu eşidərkən,Stalin şəxsən özü gəlib onu azad edir və özü ilə Moskvaya aparır.Bununla da o Rəsulzadənin qarşısında olan can borcunu ödəmiş olur, çünki vaxtı ilə 1905-ci ildə Rəsulzadə Stalinin Bayıl həbsxanasından qaçişını təşkil edib onu ölümdən qurtarmışdı.
Bir müddət Moskvada işlədikdən sonra Peterburqa,sonra Finlandiyaya,ordan da Türkiyəyə mühacirət etmişdir və orda siyasi fəaliyyətini davam etmişdir.
1955-ci ilin martın 6-da Ankara universitetinin tibb fakültəsində şəkərdən müalicə olunarkən dünyasını dəyişir.

IMG_20220201_014223.jpg

M.Ə.Rəsulzadə Ankarada Əsri qəbirstanlığinda dəfn edilmişdir.

IMG_20220201_013847.jpg

IMG_20220201_013604.jpg

"Bir kərə yüksələn bayraq,bir daha enməz"!!!

İmage

İmage

İmage

İmage

İmage

İmage

İmage

Authors get paid when people like you upvote their post.
If you enjoyed what you read here, create your account today and start earning FREE STEEM!