Bilgisayarınızın sıcaklığı konusunda endişeleriniz mi var? Yüksek sıcaklıklar bilgisayarınızın performansını etkileyebilir ve sabit disklerinizin ömrünü kısaltabilir. Peki ama hangi sıcaklıklar tehlikelidir? Bilgisayarınızın ısı problemleri olabileceğinin işaretleri nelerdir? Maalesef bu sorunun tam cevapları bulunmamaktadır. Aşağıda okuyacağınız bilgilerin neredeyse tamamı başka sorunlara da bağlı olarak gelişebilir. Bilgisayarlar birçok parçanın bir araya gelmesiyle oluşturulmuş sistemlerdir. Bunu bir insan vücuduna benzetebilirsiniz. Organlardan bir tanesinde bir problem çıktığında tıpkı vücudun geri kalanının da etkilenmesi gibi bilgisayarlarda da ana bileşenlerden birinde bir sorun ortaya çıktığında genel olarak sistem etkilenecektir.
Bilgisayar nasıl ısı üretir?
Basit düşünmek gerekirse bir yerde elektrik varsa ısı da vardır. Bir işlemi gerçekleştirmek için gereken elektrik miktarı arttıkça çıktı olarak üretilen ısı da artacaktır. Elektrik dirençle karşılaştığı her yerde ısı üretecektir. Bilgisayarlarda da bu nedenle en çok CPU (işlemci - merkezi işlem birimi) ve GPU (grafik işlem birimi) ısı üretir. Özellikle overclock olarak bildiğimiz hız aşırtma işlemi CPU'nun fabrika ayarlarından daha yüksek bir saat hızında çalışmasını sağlayacağından dolayı daha yüksek voltaja ihtiyaç duyacaktır. Doğal olarak daha fazla elektrik harcanması da daha fazla ısı üretilmesi anlamına gelir. Oyunlar, yazma işlemleri, çizim ve video işlemleri gibi birçok şey işlemcinin ısınmasına neden olur. Bu işlerin birkaç tanesini bir arada yapılması işlemcinin çok daha fazla ısınmasına bile neden olur.
Isınan bilgisayar nasıl anlaşılır?
Bilgisayarların işlemcileri kolay kolay kullanımı etkileyecek sıcaklığa ulaşmazlar. Ancak düzenli olarak donan veya yavaşlayan bir bilgisayarınız varsa bu bir fazla ısınma sorununu işaret ediyor olabilir. Bilgisayarın içindeki fanlar normalde çalıştıklarından daha gürültülü çalışıyor olabilirler. Gürültülü fanlar genellikle işlemcinin fazla ısındığının ve soğutulmaya çalışıldığının bir göstergesi olarak kabul edilir. Diğer yandan fanların hiç çalışmaması da ısı probleminin en önemli göstergelerinden bir tanesidir. Fanlar fazla ısıyı düşürmek için çalışsalar da her fan sesindeki artıştan da korkmaya gerek yoktur. Fanların seslerinin zaman zaman artması tamamen normaldir. O an için CPU veya GPU yorucu bir görev gerçekleştiriyor olabilir ve bu da fanların üretilen fazla ısıyı düşürmek için normalden biraz daha gürültülü çalışmasına neden olmuş olabilir. Fazla ısınan ve yeterli soğutulamayan bilgisayarlar kalıcı hasarlar oluşmaması için kendini kapatabilir.
Bilgisayarınız sürekli donuyorsa, tarayıcınızda çok sayıda pencere açtığınızda veya aynı anda birkaç program çalıştırdığınızda performansında düşüş görüyorsanız, herhangi bir uyarı vermeden kendini kapatıyorsa veya yeniden başlıyorsa bu fazla ısınma sorunu yaşadığınızı gösteriyor olabilir. Ancak tüm performans sorunları da CPU sıcaklığıyla ilgili bir problem yaşadığınızı göstermez. Bilgisayarınızın bulunduğu yer yeterli hava alamıyor olabilir veya başka bir ısı kaynağına yakın olabilir. Tozlu bir ortam havalandırma deliklerinin tıkanmasına neden olmuş olabilir veya bilgisayarınız fazla ısıyı dışarıya tahliye edemiyor olabilir.
İşlemci sıcaklıkları ne olmalıdır?
Bilgisayarlar oda sıcaklığında hiçbir sorun yaşamayacak şekilde üretilirler. Bu nedenle 20 ila 26 derece sıcaklıklar arasında bilgisayarlar hiçbir problem olmadan çalışabilmelidirler. 26 derecenin üzerindeki sıcaklıklar ise bilgisayarın normalden fazla ısınmasına neden olur ve soğutma ihtiyacı artar. İşlemci sıcaklığınızı bilgisayarınızı açarken girebildiğiniz BIOS üzerinden kontrol edebilir veya ayrı bir yazılım kurarak görebilirsiniz. İşlemciler genellikle boştayken 35-50 derece, yük altında ise 60-85 derece civarında çalışır. Boşta çalışma ısısı 50 derecenin üzerindeyse veya yük altındaki ısı 85 derecenin üzerine çıkıyorsa fazla ısınan işlemci problemi yaşıyor olabilirsiniz.
Fazla ısınan işlemciye nasıl müdahale edilir?
Fazla ısınan işlemcinin sıcaklığını düşürmek için öncelikle sorunun kaynağını bulmak gereklidir. Yukarıda bahsettiğim herhangi bir şey işlemcinin fazla ısınmasına neden oluyor olabilir. Örnek olarak bozuk veya kırık işlemci fanı fazla ısınmaya neden oluyor olabilir. Eğer daha önce hiç işlemci fanı değiştirmediyseniz değiştirmeye çalışmanızı tavsiye edemem. Ancak bilgisayarın önündeki temiz hava fanları veya bilgisayarın arkasındaki sıcak hava tahliye fanı arızalanmışsa bu fanları değiştirmek çok zor değildir.
Eğer dizüstü bilgisayar veya tablet kullanıyorsanız yapabileceğiniz tek şey havalandırma deliklerini kontrol etmek ve açık olduklarından emin olmaktır. Dizüstü bilgisayarlar küçük bir alana çok fazla bileşen konulduğundan aşırı sıcaklıklar üretmeye daha eğilimlidirler. Bu cihazları fazla kurcalamadan servislerine götürmek çıkması muhtemel başka sorunları çok daha hızlı çözecektir.
Image Resources
Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com